AWMPHAW (KAVACH)

Kan group pawn lam a mi, thuziak tha tak tak lak khawm...
LT Muana
Posts: 9
Joined: June 10th, 2018, 8:47 am

AWMPHAW (KAVACH)

Unread post by LT Muana » August 12th, 2018, 7:12 am

AWMPHAW (KAVACH)

Letlingtu : LT Muana


BUNG KHATNA
LAN KHATNA

(General Turbaka chenna. Zan a ni a. Turbaka chuan a mahin India ram thla (map) a lo thlir vang vanga.)

Turbak : Hei hi India ram thla (map) a ni a. 'Ti chuan he’ngte hi Kamta, Kachhari leh Ahawm lalram te an ni. Kan lal ropui thupek angin he Kamta lalram rap bet tur hian ka kal dawn a ni. An sawi ka hriat danin Assam ram leilung pianken hi a mak danglam hle a. Ṭhal lai chuan chu ram chu a lang thar vur ṭhin a. A ram ngaw dur khup mai te, thing leh mau, lui leh lengkir te chuan chu ram mawina chu a belhchhah hle a. An sawi zel dan chuan a ramngaw dur khupah chuan sa pawh an tam khawp mai. Mihringte pawh ramhnuaiah hlir an chetla ṭhin a ni awm e. Enga pawh chu ni se la, Assam ram chu lak ngei a ngai a ni. General Turbak-a huaisenzia hi chulai rama chengte chuan kumkhuain an hre reng tawh ang. Mi chapo Kamteshwar-a chu hrem ngei tur a ni. Ni e, hrem tur a ni. Lal fanu Gadma-i chu eng dinhmunah pawh chu ram ata chu hruai chhuah ngei tur a ni ang.

(Husein-a a lo luta)

Husein : India ram thla (map) pharh meuh chungin eng nge maw i lo ngaihtuah veng veng le General?

Turbak : Kan lal ropui thupek kha i lo la hre ve na pek nge?

Husein : Eng aiah nge maw ka hriat loh ngawt ang le. Kei pawh rorelna inah khan ka awm ve reng kha.

Turbak : Chuti chu hnehna thar chang leh turin kan pen chhuak leh dawn a ni tih te pawh i lo hre ve tawh dawn zu nia le.

Husein : Kan lal ropui chuan a fanu Gadma-i hruai chhuak leh turin Kamta a kal tur a ti a nih kha.

Turbak : Engah nge Kamta chauh? A ṭul a nih mah nak chuan Ahawm lal ram pawh ka run nghal mai tur lah ni.

Husein : Kei pawh i ruala lo kal ve ka duh tak zet a ni General. Mahse kan lal ropui thupek tel lo chuan engtin nge ka kal theih tak ang. Phalna ka hmu ve ta lo a ni. An sawi dan chuan Assam ram chu rampui, ngaw dur khupna hmun a ni a. Chu rama mite chuan dawi an thiam a. Chu dawi hmang chuan mihringte hi kel leh beramah te pawh an chantir thei a ni awm e.

Turbak : (Nui chungin) Mihringte hi kel leh beramah te an chantir thei e a? Mahse eng ang kel leh beramah nge min chantir teh reng kan en ang chu.Turbaka hi chuan Assam ram hi rap bet chung ngeiin a nia a chhuahsan dawn ni.

Husein : General, eng tin tin emaw phalna te ka hmuh ve tak hlauh chuan.....

Turbak : Chuan eng nge? Kal ve chu i duh a maw? Ni lul lo e Husein, i lo kal ve a ngai lo ang. Kamta lalram rap bet tur hian ka chakna hi a tawk viau a ni. Nia, a ṭul ta thut a nih leh ka la rawn ko ve leh zawk dawn che nia.

Husein : I bula ka awm hian ka hlim ṭhin asin General. Chu vang chuan ka lo helhhawlh deuha tin a ni.

Turbak : Ni lo e Husein Khan. Tunah chuan heta i awm rih hi a a ngai alawm. A chhan chu Gaod lal ram pawh hi enkawl a ngai a ni. Chu hna chu i koah a innghat a ni. Ka awm loh hlan hian hmelmahoin kan ram hi rawn run ta se la, eng dinhmunah nge a din tak ang? Tu’n nge kan ram chu lo enkawl ta ang? General awm loh vangin kan Lalpa hian eng mah a ti thei awm tawp si lo a. Nang i awm a, kei ka awm bawk a, i kuta Gaod enkawlna hna nghat chungin ka kal dawn a ni. Lo thlaphang suh ang che.

Husein : Chuti chu eng tika han luai chhuah nge i rilruk deuh a?

Turbak : Kan lal ropui chuan a rang thei ang bera thawk chhuak nghal turin thu min pe a.Tun kar chhung hian ka thawk chhuak mai ang. Ka sakawr lo buatsaih fel turin i lo ti dawn nia. Sipaiho kha chhuak mai thei tura lo inpeih turin i lo hriattir ang a. Engkim lo buatsaih fel vek ang che, kal tawh rawh le. Zan pawh a rei ta e.

Husaen : I thupek angin le. Lungngai duh suh. I thupek ang zelin tih nghal a ni ang.

(Husaena a kal bo a)

Turbak : {Ram thla (map) chu a’n en leha} Hei hi Maan Sarawvar aṭanga lo luang chhuak Brahmaputra lui chu a ni a. An sawi ka hriat dan chuan he lui hi tuipui ang maia lui lian a ni a. Lei a indawh lo a. Chuti a nih si chuan engtin nge kan kai theih tak ang? Aw, lawngleng a awm tak alawm. Assam ram rap bet tur chuan sipai zatve hawk lawnglenga hruai kai tur a ni ang. He’ng he’ng kawng aṭangte hian kal tur a ni a. A ṭha e, harsatna hmaah Turbaka hi a la zam chhin ngai hlei nem. Thlipui leh thimpui pawh Turbaka chuan a chhaih buai thei alawm. Pathian malsawmna chiah a mamawh a ni. Allah, awlsam taka Assam ram ka chimih theihna’n thahrui min pe ang che.

Ralvengtu : Zia thup aw! Lalpa hawng e. Zia thup aw!

Turbak : Iau! He zan thim hnuaiah hian Lalpa chuan lo len luh a duh a maw, lo thlir ang hmiang khaw’nge.....?

Lalpa : (Lo luh pahin) General.

Turbak : Lalpa chuan hnehna chang mawlh rawh se. Han sawi teh le ka Lalpa. Heti ang zan thim pik hnuaia a harsa a harsaa nang meuh rawn tir luttu che chu eng thil ṭul-pawimawh nge ni ta ngai? A ṭul a nih chuan min rawn koh zawk mai awm......

Lalpa : Harsa lah lo e General. Kamteshwar-a thil tih hian ka awm a tinuam thei ngang lo a ni. Ka fanu Gadma-i a tlanbopui a. He Kamteshwar-a thil tih hi ka tuar zo ta ngang lo a ni. He thil hi kan tan chuan inzah lohna thil a ni a. Chu inzah lohna mei chuan min hliau alh mek a ni.

Turbak : Ni eng emaw chen chu lo tuar hram hram mai teh ka Lalpa. Kamta ka thlen hun lo nghak phawt la. Kan mi rawkrai lo Kamteshwar-a chu manin i hnen ka rawn hruai thleng dawn nia. A tul a nih ngai chuan phuba lakna’n lei leh van pawh ka suih fin mai tur lah ni!

Lalpa : Aw! Rawn man ngei ang che. Kamta lal hi ka mamawh teh mai a nia. Chuti lo zawng ka thla hi a ngam thei ngai lo ang. A rang thei ang berin helai hmun aṭang hian thawk chhuak la. Sipai zatve zet hi i hruai dawn nia.

Turbak : Tun kar chhung ngeia luai chhuah mai hi ka lo rilruk deuh a ka Lalpa. Allah malsawmna zarah kan hneh ngei ang.

Lalpa : Chu chiah chu a ni i laka ka lo beisei chu ni. Tun aṭang chuan Gaod zahawmna hi i kutah a awm tawh ang. I huaisenzia hi rinhlelh rual a awm lo a. I chungah hian ka innghat pumhlum ṭhak a ni. Chu vang tak chuan a nia ka’n tirh che. Zan pawh a tlai ta e. Mu tawh rawh khai. Kei pawh ka’n kal ang e. ( Lalpa chu a kal bo a)

Ralvengtu : (Puanzar phen atangin) Zia thup aw! Lal chungnung berin ṭin zai a rel dawn e. Zia thup aw!

Turbak : Ralvengtu!

Ralvengtu : Ka pu zahawm! (Kunin chibai a buka)

Turbak : Lalpa chu khawi lamah nge a chawlh hahdam dawn?

Ralvengtu : Lal in lamah - ka pu zahawm.

Turbak : A that chu. I hna lamah kal tawh rawh.

Ralvengtu : I thupek ang zelin le. (Zah taka chibai buk pahin dim tein a kal bo a)

Turbak : Lalber chu tun thlengin a la mu lo chu a ni a. Eng nge maw a chhan ni dawn le? Min ring zo lo em ni ang? Husein-a khan...ni e, eng emaw sawi a lo nei a ni mai ang a? Husein-a hi ka chungah a lungni lo tih ka hria. Kei General ka ni a.Ka thil tih theihna hi a hlau a ni. Mahse lalpa pawh chuan engah nge a thu sawi chu a lo ngaihthlaksak ni ang le? Ni lo. Chuti ang a ni thei lo. A fanu a ngaih luata a mut chhuah loh vang phengin a lo kal pawh ani mahna.Kei hian Assam ram chu nuai chimitin kan lal chungnung ber hi hlimna ka thlen dawn a ni.

(Ramthla (map) chu kengin a kal boa)

(Puanzar a inzara)


LAN HNIHNA

(Bargawhaia in. Mula-i chuan a thiannu Maya-i a be mawlh mawlh a)

Maya : Ṭhian duh tak Mula! Eng emaw chang hian i va lungngaih hmel thei ṭhin ve?

Mula : Lungngaihna leh kei maw? Ni lah lo e ṭhiannu.

Maya : A nih lohin eng dang nge maw ni chuang ang le? Ka biak mawlh mawlh lai chein i hmel a rawn ngui thut a.

Mula : Lungngai lo e le. Aw..a..ka ngaihtuah ve zeuh zeuh ṭhin a.

Maya : A nih leh eng nge i ngaihtuah ṭhin a?

Mula : Kan chungchang mai mai hi maw le.

Maya : Mahse eng nge ngaihtuah buai ngai chuang? Nang baka lo liama hlim an awm thei chuang dawn em ni?

Mula : Chu tak chu alawm! He hlimna hian chatuan a daih ang em?

Maya : Engah nge a daih loh ngawt ang ni? Bargawhai-a hian a hmangaih hle si che a. A mit hmuh phak lohah mit khap kar lek pawh i awm a remti lo a ni a. Chuti ang khawpa a hmangaihna che bak eng eng thil dang nge maw i beisei chuan ang le?

Mula : Nia, a mi hmangaihna bak hi chu thlaklelh dang pawh ka nei lo. Ka tan chuan khawvelah he thil hi a hlu ber a ni.

Maya : A mangaihna chu i dawng tawk bawk e.

Mula : Nia, a hmangaihna chu ka dawng nasa tawk bawk e. Mahse.....

Maya : Eng mahse maw?

Mula : Mahse indonaa a kal a ngaih thut zawngin....

Maya : E heu! Chu thu chu a ni maw. Nang paw’n a tel lo chuan mit khap kar lek hun hman pawh i zuam bik lo zu nia.

Mula : Engah nge ka zuam loh ang. Mahse....

Maya : Mahse a? Awm hran hi i zuam lo nge i zo lo zawk?

Mula : Chu lam thu zawng i duh tawk teh ang. I lo la hre ve lo a em ni? Kan Lapa hian Kamta Lal chu ama thlazar hnuaiah hmun a lo pe a. Gaod lal fanu Gadma-i chu Kachhari lal Derchumpha chuan a rawn ru bo a. Mahse lal Derchumpha chu ramnuaiah thah a ni leh ta si a. Tunah hian Gaod lal fanu Gadma-i leh a fapa Madana pawh kan lalpa thlazar hnuaiah an khawsa mek a ni.

Maya : Hmun a lo pe chu kan lalpa chuan a ti dik lo a nih chu. Tunah chuan Gaod lalpa chu ngawi rengin a thu mai mai dawn em ni?

Mula : Eng nge maw i sawi tak mai le thiannu. Lal sût vuantu hnena hmun lo pek chu rawngbawlna thil a lawm. Pipu chenin India ramah te chuan himna duha lal sut rawn vuantute chu hmun an pe zel ṭhin a nih ngai kha. Shibi thawnthu te kha i hre ve lo em ni?

Maya : Hre ve bawk e maw le.

Mula : Chuti si engati nge khatia i tih si ni?

Maya : A chhan chu tunah chuan a fanu Gadma-i chhan chhuak turin Gaod lalpa chuan Ahawm a rawn run ngei ang.

Mula : A rawn run tak leh a letin kan lo thungrul ve anga ti nia.

Maya : Gaod lal chuan thil a ti thei hle niin an sawi asin.

Mula : Kan lalpa paw’n thil a ti thei lo chuang em ni?

Maya : Chu chu ka sawi awmzia a ni hlei nem.

Mula : A nih leh eng chu nge maw sawi i tum chiah le ?

Maya : Indona hmunah chuan mi an thi ṭhin a .

Mula : Chu chu a mak vak em ni ? Mihring an thih si loh chuan ‘indona’ tih hi chung leng sava hming mai mai em ni ni ta ang?

Maya : Mi tin hian nun hi an thlahlel asin ṭhiannu. Chu vang chuan alawm ka tih, kan lalpa hi thu lawi lo mai maiah indo turin a intintuah mek a ni.

Mula : Thu lawi lo mai mai vangin indo turin a intintuah e a? Ani te chuan a sût vuantu ama ang chhungah a lo la lut a ni ve mai a. Lal sût vuantu ven him te chu nunna thap hial pawha kan tih tur alawm. Chu chu India ram rawngbawlna a ni a. Chu chu i hre thiam lo em ni?

Maya : Ka hre thiam vek e. Mahse nang zawng ka hnial thei lo che a ni. Kei chauh pawh ka ni nang, i Bargawhai-a meuh paw’n inhnial tur chuan a hmachhawn thei lo che a nia. Ngaihtuah mah teh, indona lo chhuakin Bargawhai-a hi indo tura a kal ngai ta se la, engtin nge i awm tak ang?

Mula : Eng nge ka tih chuan ang? Nui chungin ka thlah liam mai ang maw le. Indomi te nupuiin an pasal te anmahni kutkawih ngeia an duh tawka an cheibawl hnua indo tura an thlah liam ṭhin ang hian, kei paw’n ka duh tak chu nui chungin awmphaw nen indo tur chuan ka thlah liam mai ang chu. A ṭul a nih tak leh kei pawh indona mualah chuan ka kal ve mai tur lah ni.

Maya : Indonaah chuan i kal ve anga maw? Hmeichhia ni chung siin i indo ve anga maw?

Mula : Eng vangin? Chu chu eng nge a sualna?

Maya : Sual chu sual lo e, mahse......

Mula : Eng nge mahse?

Maya : I inhmeh lo ang.

Mula : Mahni pianna ram zalenna veng him tur chuan mi tin hian indona kan hmachhawn a ṭul alawm. Chumi ti tur chuan a hmei a pa kan dang chuang lo.

Bargawhai : (Puanzar phen aṭangin) Mula.

Maya : Bargawhai a lo haw e. Ṭhiannu ka’n kal tawh ang e.

Mula : Aw, kal mai ta che. Naktuk chu i lo kal ngei ngei dawn nia.

Maya : Ka lo kal ngei ngei ang.

(Hmun hran aṭangin an chhuak ve ve a)

(Bargawhai a lo lut a, lehlam aṭangin Mula a lo lut bawk a. Bargawhai-a chuan tukverh aṭangin pawn lam a en vang vang a)

Mula : Ka pu duhtak! Tukverh bula ding meuhin eng nge maw i thlir vauh vauh le?

Bargaw : Eng ni lo e Mula.

Mula : Zahazel i siam reng mai. Thu dik min han hrilh teh. Eng nge thleng a?

Bargaw : Ka hrilh tawh che a ni lo’m ni. Eng thil mah a thleng lo.

Mula : A nih chuan engati nge khatia pawn lam i thlir vung vung si?

Bargaw : A....huana rose par te khu ka thlir mai mai. En teh mah, a mawizia khu!

Maya : Rose par a ni?

Bargaw : Aw, rose par ni e. 'Ti chuan ‘rose par khu nge duhawm ang nang hi,’ tih te ka lo ngaihtuah vel mai mai a.

Maya : Min bawl chiang mai. Ka be tawh miah lo ang che. Ti teh, ṭhu ve teh. (A kawrah chuan a pawt a)

Bargaw : Mula, rose par ai pawh hian i duhawm zawk tak tak asin.

Mula : I hiau! Pangpar ai paw’n ka duhawm zawk a! Pangpar nena han khaikhin zawh tur eng mah a awm ngai hlei nem. Pangpar hi khawvelah a mawi ber a, a thianghlim ber bawk.

Bargaw : Nang pawh i mawiin i thianghlim alawm.

Mula : Nang chu hla min phuah khum leh dawn ta. Engtik aṭangin nge hlap huah thiam i lo nih a?

Bargaw : He in êntu i nih ni aṭang khan, he ina lalnu rawn nia hmangaihna khaidiata min phuar ni...

Mula : E heu! Hla phuah chu bansan rih teh. Lo kal la, rawn ṭhu ve teh. (A bula ṭhu ve turin a sawm lui a) Lo kal ta che.

Bargaw : A nih leh le. Mahse ngaihtuah ve lawk mah teh. Huana pangparte hi eng ang fakauin nge an lo par le? Inhmangaih tawn turin min au ni mai awm lah niin.

Mula : Chu thu teivet chu.

Bargaw : (Vawi leh khatah) Taka Mula, kha thu kha ilo la hre ve lo em ni?

Mula : Eng thu maw?

Bargaw : Englo kha. Kan lalin Kamteshwar-a hmun a lo pek kha.

Mula : Hria e. Kan lalpa khan a tisual lo a ni. Chu chu eng nge a thiam lohna? Lal sût vuantu chu hmun pek ngei a ngai alawm.

Bargaw : Hmun pek a ngai a ni. Nia, mahse Gaod lalpa min run tura a rawn thawhchhuah zawngin aw?! A rawn thawk chhuak ngei awm bawk si a.

Mula : Rawn thawk chhuak se la ti nia. Ram leh lal sût vuantu tan hmelmaho chu in lo hmachhawn anga a ni mai alawm.

Bargaw : Kan hmachhawn ngei chu a ngai ang.

Mula : Chutah chuan eng nge lungngaih tur awm a?

Bargaw : Lungngaih a, lungngai lah lo e. ‘Ma’rawh chu......

Mula : ‘Ma’rawh chu engtin?

Bargaw : Indonaah chuan ka kal ve ngai ta si se la?
Mula : A nih chuan hlim takin kal la a ni mai alawm. Chu mai mai eng nge hlauh tur awm chuang? Mipa te chuan hlauh an nei ve tur a ni lo. Mi huaisen reng rengin indo an hlau ngai lo. A hlau chu mi dawihzep an ni mai.

Bargaw : Indo hi ka hlau a ni hlei nem. Mahse i tan zawk hian...

Mula : Ka tan maw? Eng nge keia tan?

Bargaw : Ni lo e! Nangmah chauha ka kalsan che chuan ka awm a nuam thei nang.

Mula : Chu thu bawk chu aw. Tunah indo a chhuak tawh azeng pawh a la ni lo a, min lo lungngaihpui lawk chu a nia le.

Bargaw : I tan ni lo e Mula, I hmangaihna hian min tilungngai zawk alawm.

Mula : E heu! Ka hre thiam ta vek mai. Chuti ang chu maw i lo nih?

Bargaw : A hma chuan heti ang hi ka ni ngai lo a, mahse nangma’n heti ang mi-ah hian min chhuah ta a nih hi. Lo kal teh, lo ngaithla mah teh, i tel lo hian mit khap kar lek pawh ka tlei thei hlei nem.

Mula : Ka lalpa! Ka duh lai! Kei pawh i tel loa mit khap kar lek awm pawh ka zuam bik lo asin. I kianga awm kumkhua mai hi ka va’n chak tak em.

Bargaw : Mula! Ka Mula duhawmte! (A ban a rawn phar chhuaka)

(Puanzar a inzara)




LAN THUMNA

(Ahawm lalpa rorelna hmun. Lalṭhutthlenga ṭhu chungin lalpa chuan Chukle Mun, Budhagawhai leh Bargawhai-a te a lo be mek a)

Lalpa : (Chun. Chhun. Mun.) Ram roreltute u, Turbaka’n min rawn pan mek lai hian keini pawh hian eng emaw chu kan tih ve a ngai a ni lo’m ni? Inbiakremna nge ni ang indona? Kan inbiak rem vaih chuan Gadma-i leh a fapa Madana hi Turbaka kuta kan hlan a ngai dawn a ni mai a. Keini ngaihah chuan Gadma-i tana chenna hmun kan pek hian eng thil sual mah kan ti lo a. Kamteshwara kalsanin Kachhari lal Derchumpha bulah a rawn kal kha a ni a. Ramhnuaiah Derchumpha a tualthi ta si a. Chu nu baihvai chu tunah kan thlazar hnuaiah a awm mek a ni a, kan sût a rawn vuan a ni. Lal sût vuantu mahni ang chhunga lo lak luh hi rawngbawlna a ni dawn lo em ni?

Bargaw : Min lo ngaithiam teh lalpa. Inbiak rem chu kan duh lo. Kan inbiak rem chuan Gaod lalpa chuan Ahawm-ho chak loh vangah a ngai ngei ang. Eng mah tihsual kan nei miah bawk si lo a. Keini chuan kan lal sût vuantu hmun kan lo pe mai chauh a ni. Lal sût vuantu chu kan ven him a ngai miau a ni.

Lalpa : I ti dik khawp mai Bargawhai. Mahse kan inbiak rempui loh chuan min kal kahlen duh nang. Kan ram hi a rawn run ngei ang.

Bargaw : Ka ngaih dan chuan inbiak rem pawh duh i la Turbak-a hian kan ram hi run lohin a chhuah duh chuang lo ang.

Lalpa: Engtin nge i hriat?

Bargaw : Ka hre mai. A rawn thawh chhuah tawh rau rau chuan chuti mai chuan a kir tawh hauh lo ang. Kan inbe rem a nih chuan Gadma-i hi a kuta kan hlan a ngai ngei ang a. Mipuihoin Ahawm lal dawihzep tak chuan a sût vuantu a hum ngam lo, an ti ang a. Kan tan chuan inrel pharna thu tluk hial a ni ang. Hun kal tawh chhinchhiahnabu-ah chutiang chanchin bawlhhlawh chu a chuang reng tawh ang.

Lalpa : Pu Budhagawhai, engati nge i ngawih reng le? Eng nge i ngaih dan te han sawi ve la.

Budhagaw : Aw lal ber! Bargawhai-a khan a ti dik chiah a ni. Eng ang dinhmunah pawh ding i la kan sût vuantu hi Turbak-a kutah chuan kan hlan thei lo ang. Kan indo zawk mai ang. Kan sipai huaisente'n ngunhnam nen an bei let ang a, a ṭul a nih tak leh kei pawh hriam humin indona mualah chuan ka zuang lut ve mai ang.

Lalpa : Chu chu in zavaia ngaih dan a nih mah nak chuan ka ngaih dan pawh a ni ve nghal e. Eng aiah nge maw khawlhkham ka lo siam bik ang le? Eng dinhmunah pawh ding i la kan sût vuantu hi Turbak-a kutah chuan kan hlan lo ṭhuai ang.

Ral vengtu : Aw lal ber ! Palai (lamkal) a lo kal e. Pawnah a nghak mek che a ni.

Lalpa : Lo luhtir rawh. (Ral vengtu a kal sawn a)

Palai : (Lo luh pahin) Lalpa chuan hnehna chang rawh se.Turbaka sipai tam tak hruaiin kan ramri kanin a lo kal mek a ni.

Lalpa : Ramri kanin a lo kal mek e a?
Palai : Aw lalber, a sipaite’n khaw tin a hma tiamin an rawn hal nghal zel a ni.

Lalpa : Khaw tin a hma tiamin an rawn hal nghal zel a maw? Turbaka chu chuti fakau chuan maw a rawn ngampat a ? A nuam leng rah chu kan temtir ve hlek anga ti nia! Va kal leh ta la hmelmaho chu hmaih nei loin lo en thlithlai reng ang che.

Palai : I thupek ang zelin le lalpa. (Palai a kal bo a)

Bargaw : Aw lal ber! Hmelmaho dang chat tur chuan thupek min pe rawh.

Lalpa : Dawhthei takin maw le Bargawhai. Tunah chuan i kal rih lo ang. Hmelmaho dang chat tur chuan Kumar Chuklen-a a kal zawk dawn nia. Ani’n Ahawm sipaiho a lo ho khawm ang a. Kan khawpui ven him hna i koah ka nghat thung ang.

Budhagaw : Lalpa’n Kumar Chuklena hmelmaho lo dang hmasa tura a ti chu a ti dik a ni.Tunah chuan Bargawhai-a hi hetah a awm a ngai a ni. A nih loh chuan khawpui hi a him lo dah ang e.

Lalpa : Bargawhai! Kal rawh le.Hmelmaho dang chat tur chuan Chuklen-a chu sipaiho nen va tir thuai ta che. 'Ti chuan ngaithla teh, sipai la bang zawng chu ho la, inring rengin in lo awm dawn nia. Sipai zawng zawng kha indo inpeih at reng turin ti ang che.Ti thuai thaui teh.

Bargaw : Lung muang takin awm rawh khai aw lal ber. Ka thawk ve ṭek ṭek chhung zawngin Assam hi tu ma’n an hneh thei ngai lo ang. He hneh theih loh Assam ram sam zai khat te pawh hi tu ma’n an tidanglam thei hlei nem. Hneh tuma rawn thawk chhuak apiang chu Assam ram vaivut zingah an luang ral zel ang. Kan sipaiho hi an zei teh mai a nia. Indo an thiam a, lawng kar an thiam a, fei leh ngunhnam an hmang thiam hle bawk a. Sakawr chung chuan an zei em em a. Hmelmaho hrem dan thlengin an thiam alawm. Kan sipai huaisen tak takte chungah hian i rinna nghat ngam hram rawh khai lal ber.

Lalpa : Ka ring khawp mai. Kal tawh rawh le. Hmelma hmachhawn tur chuan va inpeih tawh rawh u le. (Bargawhai-a a chhuaka) Pu Budhagawhai, General Turbak-a han ngampatzia chu hmalam zu la rawn pan zel ngama maw le.

Budhagawhai : Tunah dan beh a ni dawn alawm lalpa. Sipai hotu Chuklen-a tunah amah dang tur chuan a chhuak ang a. Kan sipaite chu englai paw’n an inpeih reng alawm.

Lalpa : Chu zawng kei paw’n ka hria e, Pu Budhagawhai. Mahse sipai a ngah an ti hle asin.

Budhagaw : Chuklen-a sipai hruai tur pawh an tlem chuang hlei nem. Kan ram sipai zatve zet Chuklen-a’n a hruai dawn alawm.

Lalpa : Mahse an do zo chuang dawn em ni?

Budhagaw : Engah nge an do zawh loh teh lul ang lalpa. Kan sipaite hi an huai em em vek a. Mugal sipai sawm paw’n Ahawm sipai pakhat an hen zo ngut nang. Kan sipai te hian hnung tawlh dan ni loin ram tana thih dan an thiam alawm. Ka rin dan chuan hneh theih loh Ahawm sipaite hi kumkhuain tuk dawl theih an ni ngai lo ang. Hnehna chu kan ta a ni ngei ang. Gaod lalpa sipaite chu i ti duh zawk e, Pathian paw’n a do zo zawk nang. Turbaka chu kan ram leilungah a luang ral ngei ang. Amah leh a ho te ruh chu ui leh sihalte’n an la khel ngei ang.

( Pawn lamah chuan sipaiho chu an ri nuaih nuaih a, ''Lalpa Chuhunmun-a’n hnehna chang se la, Ahawm sipaite’n hnehna chang rawh se,'’ tiin an au rual dual dual a.)

Lalpa : Ti teh khai. An auhla chuan indona muala thawh chhuah ve min tichak rum rum e ka ti. Ti rawh, kawngka aṭang hian chu’ng mi huaisenho chu i va chawk phur dawn teh ang.
(Puanzar a inzara)





BUNG HNIHNA
LAN KHATNA

(Gaod lal roreltu te chu thu sawi inhriat pawh phak tawn tur tawk lek hian an lo phun ser ser a. Chutih lai chuan ral vengtu aw a lo ri a)

Ral vengtu : (Puanzar phen aṭangin) Zia thup aw! Lalpa hawng e. Zia thup aw!

(Lalpa a lo lut a. Khawnbawl upate chu an ding a, kunin chibai an lo buk a. Lalpa a ṭhut hnuah khawnbawl upate chu a rualin an ṭhu ve a)

Lalpa : Husein Khan.

Husein : Aw ka Lalpa.

Lalpa : Eng nge indo thu thar?

Husein : General chuan Kamta hnehin hma lam a pan zel a. Kan lo hriat danin Gadma-i um botu Kachhari lal chu Ahawm lapain a lo that a, chuti chuan tunah Gadma-i chu Ahawm lal thlazar hnuaiah a awm mek a ni. Shinggari indonaah Ahawm tlangval Kumar Chuklen-a paw’n hliam a tuar nghe nghe a ni. Ahawm-ho sipai sang tel teh meuh an thi a. Kan hmelmaho chuan mi-lu an hloh nasa hle a. Mahse...

Lalpa : Mahse..., eng nge Husein Khan?

Husein : Mahse ‘Duimuni Shila’ indonaah kan hruaitu Banggal-a leh Taju-a kan chan ve thung a.

Lalpa : Banggal-a leh Taju-a thah an ni a maw?

Husein : Aw ni e, aw lal ber!

Lalpa : Karei! Lalpa Allah leh! Eng nge maw i tih tak le? Beiseinaa khatin Turbaka a feh chhuak a. Mahse...

Husein : Thlamuang takin awm rawh khai ka lalpa.Tun ṭum chu phuba la turin ka feh chhuak ve ang e. Phalna min pe hram ta che. He tlawmna hi ka’n thungrul teh ang. Assam-ho chu an nuam leng rah ka’n temtir ang e. Assam-ho hian rul tur ṭha mi an chhaih kawlh mek a ni.

Lalpa : Anni pawh an namai bik lo viau a nia aw Husein. General Turbak-a hi pasalṭha ral hrat mangkheng mai a ni a. Ama hnuaiah ngei a sipai hruaitu pahnih ral laka an thih si chuan Ahawm sipaiho hi an huaisen ve tawk hle a ni tih hi kan pawm thiam a ṭul a ni. Chuti ni suh se Turbaka meuh tlawm zawkah a ṭang nang.

Husein : Ka lalpa, ram chin hriat loh ngang a ni a. Chu vang te pawh chu a ni mahna General hi a tlawma kan sipai te kan chan.

Lalpa : Ni mai lo e a Husein Khan, ram chin hriat loh a nih vang mai chu a ni thei lo kan tlawm chhan hi. Ahawm sipaiho huaisen vang a ni kan tlawm ni. Palaiin min hrilh danin Ahawm sipaiho chuan inbeih te, thal kah te, sakawr chung chuan te an zei em em a. An hmaah kan sipaite an dingchang zo lo a ni. Ngai teh, Husein Khan, he tlawmna hi thungrulh ngei ka duh a ni. A rang thei ang berin sipai hruai la, General Turbak-a chu va fin ang che. Turbak-a chu hmelmahoin an man mai loh na’n.

Husein : Kan General chu a huaisen a. Tu ma’n awlsam te chuan an tlawm mai lo tawp ang ka lalpa.

Lalpa : Chuti’n ti suh Husein. ’Duimuni Shila’ indonaa kan chak loh avang khan a hmaa kan thathona neih kha a bo zo tawh a. Turbak-a hi a huaisen tih chu ka hria alawm. Hmelmaho hrem turin a rang thei ang berin puihbawmna a mamawh a ni. Vawiinah ngei hian kal chhuak nghal ang che.

Husein : Ka inpeih reng alawm ka lalpa. Mahse ka ngaihtuah hian.... Gaod hi tu’n nge lo veng him ta ang? Hmelmahoin an rawn run hlauh teh chuan aw...

Lalpa : Gaod chu ka lo veng him mai ang. Sipai hotu Karim Khan-a leh a hote an lo awm mai dawn nia. Tunah chuan hmelma ven thawn tur an awm rih loh hi. A rang thei ang berin va inpeih rawh khai Husein Khan. Ahawm lal kha a nung chung ngeiin ka duh a nia. Phuar hlawm u la, in rawn hruai haw dawn nia. Amah vangin ka sipai tam tak an thi si a. Banggal-a leh Taju-a meuh paw’n an thih phah a. Ka hmelma a ni. Ka hmelmapa ka hrem loh chuan ka nun a hlim thei ngai lo ang. He thilah hian phuba lak ka duh a ni. (A’n chawl deuh deta, chutah) Phuba, ni lo e Husein. I koah Gaod venhim hna a innghat mek a. Assam ram rap bet tur chuan keimah ngei ka han kal zawk ang e. A tlangram, lui leh ramngawte chuan eng ang takin nge min lo dan theih kan en ang chu.

Husein : Ni lah lo e ka lalpa. Ka thawk ve ṭek ṭek chhung chuan i han kal ve a ngai lo ang. A hma aṭang tawh khan General ruala kal ve kha ka lo ngen tawh a. Ka lalpa a loh berah pawh vawi khat na reng reng chu Assam ram kal ve na hun rem chang min siamsak hram rawh. A hmun ngeia han kalin Assam rama mite hian mihring hi eng ang beramah nge an chantir a, eng ang dawi chiah nge an thiam han hmuh ve ka duh a ni.

Lalpa : Dawi a ni hlei nem Husaen! An dawi chu thahrui a nia, thahrui hmangin mihringte hi kel, han tih lemah... bawihah an siam ṭhin a ni. A nih a hnu, i kal duh chuan han kal ta poh che. Ka dang buai duh ting lo mai a che. I duh ang chu thleng mawlh teh se. Kal chhuak vat la, Turbak-a chu han hmu thuai ang che. Ahawm lal chu man phawt a, chumi zawhah a ram puma chil phulh nghal vek tur tih hre reng la a ṭha a ni mai.

Husaen : I thupek chu ka vawng reng ang e. Kan lalpa malsawmna zarah Assam chu kan hneh ngei ang.

(Zah taka chibai buk chungin a chhuak ta nghal a)

Lalpa : Husein-a chu a kal ta zawng a nia. A huaisen a. A fing bawk a. Turbak-a nena inthurualin Ahawm lal chu an man thei em em ang. Aw Lapa, kan chungah zahngai hram ang che. Nangmaha innghat chung tak meuh meuhin Assam ram hi kan run a. Mahse maw karei! Tun thleng paw’n Assam chu kan la tu dawl thei chuang lo a. Ahawm lal lah kan la man thei bawk lo a. Gadma-i lah kan la hruai kir thei na hek lo. A nih leh, Assam-ho kutah hian engkim a tawp ta vek mai dawn em ni ang? He hmingchhiatna hi engtia rei tak la phurh ngai ang maw? Gaod zahawmna te hi vaivut karah a luang ral mai mai dawn em ni? Ni lo, ni lul lo e, Gaod zahawmna hi vaivut karah chuan a luang ral mawlh lo ang. Engtin emaw tal chuan he zahawmna hi ven him hram ram tur a ni. Gaod hma hunah hian eng nge awm, i’n en ang hmiang. (A’n ngaihtuah vang vang a) Ral vengtu! Ral vengtu!!

Ral vengtu : I thupek ka nghak e, aw lal ber.

Lalpa : Eng mah a ni lo e. Kal leh rawh.

Ral vengtu : I thupek ang zelin le, aw lal ber. (Kal a tum a)

Lalpa : Ni lo, ngaithla teh. Ral vengtu, lo ngaithla teh.

Ral vengtu : I thupek ka nghak e, aw lal ber.

Lalpa : Sipai hotu Husein-a kha kal mai turin a inpuahchah nge puahchah lo va en la. Sipaiho khan eng nge an tih a, sakawr kha peih fel a ni tawh nge tawh lo va en nghal ang che.

Ral vengtu : I thupek ang zelin le, ka lalpa.

Lalpa : Zanin chu kal vek rawh se. Muangchan pawh a ṭul lo. Tlai palh chuan Turbak-a chungah vanduaina a thleng thei tlat. Ram chin hriat lohah, dawithiam ramah lehnghal, amahin eng nge a tih tak ang? Sipai eng zat nge a la neih lah hriat ni ta si lo! A nei tlem tawh viau pawh a ni maithei a ni. Vawiin ngeia Husein-a a chhuah chuan Turbak-a’n ṭanpuina a dawng thuai thei dawn a. A nih loh chuan General chu a lo kir mai te pawh a ngai ang a. Lo kir maw?....Ni lo, ni lul lo e. Assam ram tu dawl zet phawt lo chuan a lo kir hlek lo ang. A lu pawh a phum zawk mai ang, mahse indona ata chu a tlanchhiat phah chuang lo ang. A tlanchhe lo tawp ang. Sipaiho pawh chu eng nge maw an tih chen chen le, keimah ngeiin ka va en dawn em maw ni chu aw?
(A kal boa)

Ral vengtu : Lal hawng e, zia thup aw!
(Puanzar a inzara)



LAN HNIHNA

(Bargawhai-a incheina pindan. Maya-i chuan amaha ṭhu chungin eng emaw a ngaihtuah neuh neuh a, chutih lai tak chuan Mula-i a lo lut a)

Mula : E heu ṭhiannu! Nangmah chauhin a ni maw i lo ṭhut a?

Maya : A nih mai loh nakah, tu bulah nge ka ṭhut chuan ang? Nang angin tu mah neih nei ve si hek lo i.

Mula : A nih chuan tu emaw pasalah nei ve mai la ti nia, 'ti chuan in ṭhu dun thei ang a, in titi thei ang a, chuan...chuan...

Maya : ‘Chuan eng tin zel?

Mula : Fiamthu nuihza te pawh i thawh thei dawn alawm.

Maya : Fiamthu nuihza chauh maw? Fiamthu nuihza thawh tur chauh chuan pasal ka nei lo ang. Kei chuan mahni inhlan pumhlum ṭhak turin a ni pasal ka neih ang ni.

Mula : Mahni inhlan pumhlum turin...., eng nge maw a awmzia le?

Maya : Bargawhai-a i neih hian nangmah i inhlan pumhlum lo em ni? Chumi kawngah chuan eng nge maw i dinhmun ni chiah le? Bargawhai-a lak atang hian zahawmna nasa tak i dawng a. Pasalte dinhmun leh zahawmna hi hmeichhiate hian an inchhuan phah fo asin. Chu vang chuan alawm ka tih, kei chu keimah inhlan pumhlum turin a ni pasal ka neih ang ni.

Mula : A ṭhat chu. I duh dan ang ngei chuan awm ang che.

Maya : Mahni duhdan angin a awm theih ngai reng reng em ni? A theih hlei nem. Engkim hi Pathian kuta awm vek a nia. Pathian duh dan ang zelin engkim a awm zawk alawm.

Muala : Han sawi teh, hmangaih i nei em?

Maya : Hmangaih a? E, aw, nei e.

Mula : Tu nge? Sawi teh ṭhiannu, ka lo hre ve.

Maya : He’ng pangpar te, sava rual te, lui leh lengkir te...

Mula : Chu’ngte chu tu paw’n an ngaina alawm. Ka zawh che chu tu mihring emaw maw le...

Maya : Aw nei e. Mi pakhat...

Mula : Chu mi-vannei chu tu nge ni ngai?

Maya : Mi pakhat a ni.

Mula : Aw ka ṭhian duh tak. Min hrilh ta che. Tu nge a hming?

Maya : Pawm la pawm suh la a hming chu...ka nunna ai pawh hian a hlu zawk asin.

Mula : Engati nge i tawp leh daih? Min hrilh la maw le. Tu nge a hming? A hming min hrilh duh loh chuan ka be tawh lo ang che.

Maya : Thu ho te teah hian i titau leh mai ṭhin a. Tihtauh a ṭul hlei nem. A hming chu ka’n hrilh nghal mai ang che.

Mula : Ka ṭhian duh tak chuan a hming min hrilh dawn e. Min hrilh ngei dawn e.

Maya : A tha e. A hming chu ka han hrilh ang che. I mit chhing rawh le.

Mula : Ka mit ka chhin chuan engtin nge ni chuang ang? Ka bengin alawm ka ngaihthlak dawn.

Maya : Nia, mahse i mit chu han chhing reng reng teh.

Mula : A ṭha e. Aw le, ka mit chu ka chhing ta e. Min hrilh tawh rawh le.

(Mula-i chuan a mit chu a hup a, chutih lai chuan a ṭhiannu chuan darthlalang lain a hmaah a rawn hung a)

Maya : Ngaithla teh. A hmel a ṭha em em a. Awih la awih suh la, ani chu pangpar mawi tak, sava duhawm tak, lui luang mawi em em leh thla-fang ang mai maw le.

Mula : I titi leh ta siam siam e. A hming min hrilh vat loh chuan ka meng mai dawn a nia aw?

Maya : Lo nghak lawk rawh ṭhiannu. Tunah hian i hmaah a rawn inlan dawn alawm. Ngaithla teh, hming a nei lo a. I hmaa hi a ṭhu e. Hei hi...

Mula : Ka hmaah maw? (A meng ta a)

Maya : Ni ang chu.

Mula : Khai a! Hei te chu darthlalanga ka thla a nih hi. I chimawm reuh hle mai a ṭhiannu. Tun thleng thlengin min lo bawl kual a.

Maya : Engtin nge ka tih chuan ang ṭhiannu. Nang hi ka engkima ka engkim chu i ni alawm. Nang hmu lo chuan mit khap kar lek pawh ka awm thei hlei nem. Chu vang chu alawm ka rawn tlan dawr dawr le. Nang kalsan hian khawiah mah ka kal lo ang.

Mula : Ka ṭhian duh tak te. Chu chu alawm i laka ka duh chu.
(An inkuaha)

Mula : Tunah khan eng nge i ngaihtuah a?

Maya : Hei hi maw le - Tunah hian Gaod sipai General Turbak-a chu Assam run turin a lo kal mek a. Kamta lal ram pawh a rawn chil phul tawh. Chu vang chuan a nia ka lo ngaihtuah a, indo a chhuah vaih chuan he’ng kan hlimna te hi a chuai mai awm si a.

Mula : Hlim leh lawmna chelh ding tur chuan indona chu engtin nge i tihtawp chuan ang? Khawvelah hian indona te chu a thleng reng a; indonaah chuan mihring an thi ṭhin bawk a. Hei hi khawvel dan a ni alawm. Keini hi chu hmeichhe tlawngawl kan ni a. A nih leh indo tur hian hmeichhia hi an kal ve ngai em? (A’n ngaihtuah vang vang a) Aw... a ṭul chuan hmeichhia pawh an indo ve thei alawm.

Maya : I hre thiam lo ṭhiannu! Indo thu thang ka hriat rualin ka thinlunga hlimna chu lak boin a awm zo a. Engati nge mite hi an indo ṭhin le? Mihring hian ama mihringpui hi engati nge a thah ṭhin le?

Mula : Chu em pawh chu i hre loa maw? Tunlai khawvel te chu a heti zo tawh alawm. Mi tin hian mi dang chunga thu neih an duh ṭheuh a. Ram tin hian ram dang chunga rorel an duh bawk si a. Chu vang chuan alawm an indo ṭhin. Sum te, ram leilung te leh hmeichhia te hi indo chhan chu an ni. Chu thu hriatpuitu chu hun kal tawh te kha an ni. A khai, chuti lam chu i duh tawk teh ang.

Maya : Ni lo e ṭhiannu. Indo tihtawp dan kawng chu a awm ngang si lo em ni?

Mula : Hmanlai aṭang khan indona hi a lo awm tawh ṭhin a. Tunah pawh a la awm reng a, nakinah pawh a la awm zel ang! He khawvel hi a dam chhung zawng chu indonain a hrin chhuah thlabarna hi a reh lo ang. Turbak-a a lo lan chuan indo chu pumpelh theih a ni lo ang. Gaod lal fanu Gadma-i um botu hrem turin Turbak-a a lo kal a. Madan-a hi Gadma-i fapa a ni a. An sawi ka hriat dan chuan Kamteshwar-a hnen ata a rawn tlanchhiat hnuah Gadma-i chuan Kachhari lal pasalah a nei a. Kachhari lal lah chu ramhnuaiah a tualthi leh ta si a. Tunah Gadma-i leh a fapa Madan-a chu kan lalpa thlazar hnuaiah an awm mek a ni. Chu vang chuan alawm Turbak-a hian Ahawm ram rawn run...

Maya : Eng pawh chu ni se la, kei chu indona hming ka hriat ringawt pawh hian ka hlau tlat.

Mula : Eng nge hlauh tur awm a? Mi tin hi engtik ni-ah emaw la thi vek tur tho kan ni a, chu mi a niha hnu hmanah he lei taksa hian eng nge hlutna a neih? Ram tana kan inhlan hian pialral kan kai thei a. Chu vangin kei chu indona hi ka hlau chhete lo.

Maya : Mahse...

Mula : Mahse eng nge?

Maya : Vawiinah hian indona chu chhuak ta tut tut se engtin nge i hmangaih Bargawhai-a hi awmphaw i bel theih tak ang?

Mula : Nia! Vawiin ngeia indona mei chuan min rawn hliau phak vaih chuan awmphaw chu ka hlan thei hauh lo ang. A chhan chu ka thi neih lai a ni tlat a. Tun dinhmunah chuan eng emaw ti kawng takin ka thiang rih lo tlat. Mahse ni thum vel tal chawl rih turin ka ti mai ang. Ahawm hnam dan angin indonaa an kal hmain hmeichhiain an pasal te tan zan khat chhung lekin la an kai a, awmphaw ang deuhin an phiar sak a. Ni thum hnuah chuan chu awmphaw chu ka hlan ve thei mai ang. Mahse.. mahse.. vawiinah emaw naktukah emaw hmelmaho dang chat turin Bargawhai-a hi indonaa a kal a ṭul thut chuan le...engtin nge ni ta ang? Engtin nge awmphaw chu ka hlan tak ang? Tun ni hnih chhung vel hi chu eng mah ka khawih ve a thiang si lo a. Ṭhiannu tih dan kawng eng emaw...

Maya : Tunah chuan tih ngaihna dang a awm chuang lo. Amah dan beh tawp a ngai a ni mai.

Mula : Ni tak e. Ṭha lutuk, chu chu ka ti ngei ang. Ka dang ngei ang. Ni thum tal chawl rih turin ka ti ang. Ka ngenna chu chu min ngaihthlaksak dawn lo em ni? Min hmangaih em alawm. Min hmangaih tak zet a ni. Min hmu lo chuan mit khap kar lek pawh a awm thei hlei nem.

Maya : Ṭhiannu! I hmangaihna hi a nep zo lo tih zawng ka hria e. Mahse mawhphurhna nena khaikhin ralah chuan hmangaihna hi a hnuaihnung zawk tlat a ni. Hmelmahoin hma an rawn sawn zel si a.

Mula : A nih chuan Bargawhai-a chu indonaa a kal ngei a ngai dawn zu nia. Lalpa leh! Ni thum tal chu indona hi titawp hram teh. 'Ti chuan ani chu awmphaw hlanin indo turin ka thlah liam thei dawn si a. Ni thum hnuah chuan indomite nupui tih danin kei paw’n ka pasal chu ka kut ngeia chei bawlin indona mualah ka thlah liam ve ang a. Awmphaw ka beltir dawn a ni.' Ti chuan ka hmangaih chu tu pa fa mahin an hneh thei dawn si lo.

Maya : Ṭhiannu dawhthei takin maw le.

Mula : Dawhthei a? Nu ni ve lem si a mahni pasal te duh ang pawha cheibawla thlah liam theih loh tluka thil vanduaithlak a awm thei chuang dawn em ni? Nu chuan a pasal chu englai pawhin duhsakna sang ber a hlan a. A pasal hamṭhatna a duh a ni. Mahse...mahse...

Maya : A thim zawng hlira thil thlir chu a dik lo ang ṭhiannu. Tunah rih chuan kohna em pawh an la dawng chuang hlei nem.

Mula : An la dawng lo tak maw kha? Mahse an dawng thuai thei tlat a ni. Assam chung zawn vanah khian vanduaina chhum dum a inzar mek a ni. Eng hunah pawh thlipui leh ruahpui vanawn a rawn thawk thei reng a ni.

Maya : Thawk thei e. Mahse a la rawn thawk lo chu a nih si hi. A lo thawh hunah kan la hmu ang chu. Tunah chuan kal phawt teh. Pawn lam huanah sawn tei vel i la rilru a zangkhai deuh ang. Tho teh, hetia indawm kun reng hian awmzia a nei lo.Thil lo thleng tur ang ang chu dan rual lohin a lo thleng tho tho ang. Engkim hi Pathian kutah a awm vek a. Chutah chuan innghat tawp mai rawh. Tho teh.

(A pawt a, a hruai lui ta a)

(Puanzar a inzara)



LAN THUMNA

(Bargawhai-a in. Bargawhai-a chuan Mula-i chu a be mawlh mawlh reng a.)

Mula : Indo thu thar eng nge ni ka lalpa?

Bargaw : Indo thu thar chu hria la eng atan nge i tih chuan ang?

Mula : Chu pawh ni se...

Bargaw : Chu pawh ni se eng nge? Mipa fa an indo ang a, hmeichhe fa chu an indo tur a ni lo. Hmeichhia hian indona nen inkungkaihna an nei lo e.

Mula : Eng vang chuan maw inkungkaihna an neih loh bik ngawt ang? Ram hi mi tin ta a ni a. A ṭul a nih mah nak chuan hmeichhia paw’n an ram veng him turin an nun an hlan ve thei alawm.

Bargaw : Chu zawng suangtuahna thu vuvuk mai mai a nih chu Mula. Suangtuahna leh hla thu mai mai hmang hi chuan eng mah a sawngsawhlawtpui theih tak tak ngai loh. Hmeichhia chuan ram leh hnam chungchang hi lo lungkham buai ve vak loh tur.

Mula : I thu chu ka pawmpui ve thei hauh lo mai che. Mahni ram chu mi tinin an hmangaih ṭheuh a. Mahni ram hamṭhatna hi kan hamṭhatna chu a ni mai.

(Ral vengtu a lo lut a)

Ral vengtu : Pu Bargawhai-a’n hnehna chang rawh se. Barpatra Gawhai...

Bargaw : Barpatragawhai-a chuan indo thu thar a rawn hawn a maw? Ral vengtu, rawn luhtir rawh. Mula, lo va lut bo rih teh. Barpatragawhai-a a lo kal a nih chu.

(Ralvengtu a kal bo a. Mula chu chhung lamah a lut a, Barpatragawhai-a in chhungah a lo lut a)

Bargaw : Lo kal rawh khai! Lo kal teh Barpatragawhai. Indo chu a tawp ta em ni? Hmelmate chu an tlawm ta em ni? Engati nge i ngawih reng le? Sawi ta che.

Kanche : Engtin nge ka sawi tak ang le Bargawhai. Kawng lehlamah chuan indo chu a tawp a, mahse hmelmate chu an tlawm chuang tlat lo!

Bargaw : Hmelma an la tlawm lo maw? Chuti si engtin nge indo chu a tawp theih si? Engati nge tlang deuha i sawi duh loh maw le?

Kanche : A nih leh lo ngaithla la. Shinggari-ah rapthlak taka inbeihna a thleng a. Lui ral lehlamah hmelmaho in awmhmun an khuar a, helam ralah kan sipaite'n ral beihna hun ṭha hmu lo chungin ṭan hmun an khuar a. Sipai hotu Chuklen -a chuan hmelmaho chu a bei ta chiam mai a. Hliampui a tawrh phah ta nghe nghe a. Kan sipai huaisen tam takin an thih phah bawk a.

Bargaw : Sipai hotu Chuklen-a chuan hliampui a tuar a maw? Sipai huaisen tak takte'n an nunna an chan bawk a maw?

Kanche : Ni e.

Bargaw : Hun rem chang hmu uk si loin engah nge maw a beih chiam mai le?

Kanche : Arsi hmanga aien thiamhoin an khap mawlh mawlh a. Mahse sipai hotupa chuan...

Bargaw : Karei! Sipai hotu’n hliampui a tuar a, kan hneh ta lo a maw?

Kanche : Aw, ni e.

Bargaw : Ni lo. A ni thei lo. He tlawmna hi hnehnaa kan thlak thleng vat a ngai a ni. Barpatragawhai, he hneh theih loh ram phuba hi kan lak ngei a ngai a ni. Vawiin thleng hian he tuk dawl theih loh Assam hi tu ma’n an la rap bet ngai hlei nem. Chu dan chu kan vawn nun a ngai a ni.
Kanche : Lung muang takin awm rawh khai, Bargawhai.

Bargaw : Hmelmahoin hma an rawn sawn mek laiin lung muang taka awm turin min ti a maw? Ni lo e. Ni lul lo e a. Tun ang huna lo ṭhut mai mai hi eng mah kan sawtpui lo ang. Vawiinah ngei hian hmelmaho chu kan dan beh a ngai a ni. Sipaiho kha inpeih turin lo hrilh rawh. Hmelmaho lo hmachhawn tur chuan ka thawk chhuak nghal mai ang.

Kanche : I kal a ngai lo ang. Vawi khat tal chu hun remchang min han siamsak ve teh. Hmelmaho dang chat tur chuan ka chakna hi a tawk mai ang.

Bargaw : Ni lo e. I huaisenzia hi rinhlelh rual chu a awm lo a. Mahse nang chu a tira ta Barpatragawhai kha i ni miau a. I hma lam khan i dinhmun ang hi a awm ngai reng reng hlei nem. Chu vangin ni eng emaw ti chhung chu lal inah hian lo awm rihin ram inrelbawlna chung chang hi lo vawng nung zawk rawh.

Kanche : Ni lo e le. Ram inrelbawlna vawng nung chung chuan eng nge ka tih chuan ang! Ram a pawimawh hmasa ber a, a dawtah ram inrelbawlna. Ram ber a awm si loh chuan engtin nge ram inrelbawlna a awm theih tawh ang? Min dang lo hram rawh. Hmelmaho chu ka dang char thei em em ang.

Bargaw : I dang char thei ang tih hi chhe te paw’n rinhlelh rual a awm lo; mahse hmelmaho hi an zei teh a nia. Turbak-a tu dawl tur hi chuan ral rel thiam a ṭul teh mai a nia aw. Indonaah hian tawnhriat i la nei tlem si a. Chu vangin min kaltir zawk mai rawh.

Kanche : Tawnhriat chu nei tlem mah i la Turbak-a hi tuk dawl theih ka inring tlat a ni. Hma a rawn sawn thei hauh lo ang.

Bargaw : Mahse...

Kanche : Mahse engnge Bargawhai?

Bargaw : Thupek pe turin kei ve hi tu nge maw ka nih hrep le? Keia ngaih dan danin eng mah a kal lo ang! Lalpa duh danin engkim a kal zawk ang. Eng pawh chu ni se suangtuahna mitthlaa ka hmuh dan chuan - Turbak-a tu dawl tur hian keini lam paw’n mi-lu kan hloh ve fe chu a ngai ngei ang. A chhan chu a fingin ral rel a thiam em a ni. Sipai sang tel teh meuh hruaiin Assam ram rap bet turin a rawn thawk chhuak a ni a. Phuba a duh a ni. Gadma-i hmun kan lo pek phuba kha.

Kanche : Phuba chu a la thei hlek lo ang Bargawhai. A beiseina chu a hlawhtling miah lo ang. He hneh theih loh Assam ram rah beh tuma rawn thawk chhuak reng reng chu kut benga an kir leh loh vek pawhin a ram leilungah hian an luang ral zel ang. Chu chiah chu a ni Turbak-a dinhmun tur pawh.

Bargaw : Kei pawh chu chu ka rin dan chiah a ni. Tuk dawl theih loh Assam hi tuk dawl loh bawkin a awm reng ang. Turbak-a hi vawi khat chauh chu hmachhawn ve ka duh a ni.
(Ral vengtu a lo luta)

Ral vengtu : Barpatragawhai leh Bargawhai-a chuan hnehna chang mawlh rawh se. Lalpa-in a ko che u a.

Bargaw : A ṭhat chu! Kal rawh. Lalpa hnen chu kan lo thleng nghal ang.

Ral vengtu : Thupek ang zelin le. (A kal boa)

Bargaw : Ti teh le Barpatragawhai, lalpa’n min ko a nih chu...Indo chungchanga min thukhawchanpui a duh te pawh ni fahmiang. Kan va inlan vat a ngai a ni. Hmelmaho chu dan beh an nih tak si lohah chuan kan khawpui hi an rawn thleng mai ang. Chu vangin a rang thei ang bera kan dan beh a ngai a ni. Ti teh khai.

Kanche : I’n kal poh ang hmiang.


(Puanzar a inzara)



LAN LINA

(Ahawm lal rorelna in. Lal ber Chuhunmun-a chu lalṭhutthlengah a ṭhu a. A bul lawk ṭhutthleng dangah chuan Budhagawhai-a, Bargawhai-a leh Barpatragawhai-a te an ṭhu a. An vai chuan an lungngai em em vek a.)

Lalpa : Budhagawhai, Duimuni indonaah khan chak mah i la kan inhloh nasa ve hle tho mai a. Indonaah khan kan sipai hruaitu tam tak an boral a ni.

Bargaw : Ni e lalpa! Lehlam lehlam pawla sipai te kha an boral hnem hle a ni. Kha indonaah khan kan hmelma lam sipai hotu Banggal-a leh Taju-a an boral tel ve a. Engti kawng zawng emawa ngaihtuah chuan keini lam aiin an chan nasa zawk ani.

Lalpa : Tu lam paw’n lo chan nasa zawk se la, keini pawhin kan sipai huaisen tak tak kan chan phah tho alawm.He thil hi a lungchhiatthlak tak zet zet a ni.

Budhagaw : Lalpa! Indonaah te chuan mi an thi ṭhin alawm. Mihring ber an thih si loh chuan indona hian eng dang nge a thlen chuan ang? Kan sipaite hi an huaisen hle a. An hnuk a chah lai mek pawhin mi huaisen te tih danin mi tam tak an thatin an la hliam a. Anmahni vangin kha indonaah khan kan chak ta a ni. Chu avanga lungngaia indawm kun mai tur a ni hlei nem lalpa! Mahni ram zalenna venhim na’na mahni inpumpek theite hi mi huaisen an ni. Sakhaw zirtirna bu-ah pawh a inziah kha - indonaa a thih hian mihring hi vanramah a kai ṭhin a ni.

Lalpa : Inzirtirna lam thu chu dah ṭha rih teh Pu Budhagawhai. Tunah hian engtin nge kan tih tak ang! Tu hi nge sipai hruaituah kan ruat tak ang? Kan sipaite hi tu’n nge hruai ta ang?

Bargaw : Thlamuang takin awm rawh khai lalpa! I remtih chuan sipaiho chu keima’n ka hruai ang e.

Lalpa : Nang! Nangmah i kal ang a maw Bargawhai!

Bargaw : Ni e ka pu. I thupek ka dawn phawt chuan ka kal thei reng a ni.

Lalpa : Mahse kan khawpui ven him hna hi tu’n nge mawh ta ang?

Budhagawhai : Khawpui lam chu lungkham buai duh suh lalpa! Hmelmaho chu kan khawpui aṭangin an la hla lutuk. An awmna hmuna dan beh an nih chuan hma an rawn sawn thei nang. Duimuni indonaah khan an tlawm a. Chu vang chuan hma rawn sawn chu sawi loh an hnung tawlh zawk hial ang chu.

Lalpa : A nih leh Bargawhai-a deuh kher chu tirh i duh tihna em ni?

Budhagawhai : Ni e ka lalpa! Bargawhai-a anga huaisen hi Assam-ah tu nge awm chuang? Turbak-a hrem tur chuan Bargawhai-a ngei hi kan tirh a ngai ngei ang.

Bargaw : Budhagawhai-a khan min fak der mai mai a ni. Kei hi chu ram rawngbawltu satliah ve mai chauh alawm ka nih.

Budhagaw : Nang hi ram rawngbawltu satliah mai nge i niha ze nge i nih tih chu kan hria alawm.

Lalpa : An sawi ka hriat dan chuan Turbak-a pui turin sipai hotu dang Husein-a a lo kal mek a ni awm e.

Bargaw : Ni e, lalpa. Ralrel a thiam viau e an ti nghe nghe asin.

Lalpa : Chu vang chuan keini pawh hian sipai hotu ṭha chungchuang kan mamawh a ni.

Bargaw : A hma pawha ka lo ngen tawh ang khan tling leh tlaka min ngai ve te a nih chuan Ahawm sipaiho ho khawm hna chu ka koah i nghat thei alawm.

Lalpa : Eng chu nge maw i sawi tak mai le Bargawhai? Tunah hian Ahawm ram hian an ngaichang ṭhup che asin. Nang berina Turbak-a leh Husein-a chu i tuk dawl theih si loh chuan tu’n nge thei chuang ang?

Bargaw : A nih leh keimahah chuan lo innghat ta poh che.

Lalpa : Ni e. Indona lama luai chhuak tur chuan a rang thei ang berin lo inpuahchah ta che. An General tel lo chuan kan sipaihoin inrintawkna an lo hloh hlauh dah ang e.

Bargaw : Mahni inrintawkna chu hloh lo e le lalpa. Ahawm sipai an beidawng mai ngai hlei nem. Kan sipaite hi an vai mai hian an huaisen em em vek a ni.

Lalpa : Chu zawng kei paw’n ka hria e. Chu vang chuan ka induh phah ve deuh larh asin. Kal tawh rawh khai. A rang thei ang berin va inpuahchah rawh. Ahawm lal leh lalram zahawmna chu vawiinah hian i kutah a innghat e.

Bargaw : Pathian khawngaihna azarah, kan thlahtute malsawmna azarah leh in mi duhsakna azarah Assam ram zahawmna chu ka veng him thei ngei ang.

Lalpa : Kal rawh le pasalṭha huaisen. Remruatna fel tak milin sipaiho hruai la, a rang thei ang berin indona mual chu va thleng ang che.

Bargaw : A nih leh kalna tur thupek chu han chhuah la ka lalpa.

Lalpa : Kal ta che pasalṭha huaisen. Hnehna chang mawlh ang che. (Bargawhai-a a kal a) Budhagawhai, keini pawh kan lo fimkhur viau tur a ni ang. Chuti lo zawng, a rukin enthlatu an lo thleng palh thei tlat a ni.

Budhagaw : Awl e, ka lalpa. Vawiinah keimah ngeiin sipaiho chu ka lo va thlingthla ang e.

Lalpa : Ti teh, kei pawh i rualin ka lo kal ve ang e Budhagawhai.

Ral vengtu : (Lo luh pahin) Lalber chuan hnehna chang rawh se.

Lalpa : Eng nge ni ta ral vengtu?

Ral vengtu : Enthlatu pakhat...

Lalpa : Enthlatu a? Tu enthlatu maw?

Ral vengtu : Hmelma lam maw le, puithiam anga incheiin kan khawpui bul velah a tei kual a. Kan sipaihoin an man a.

Lalpa : Rawn hruaivat ang che.

Ral vengtu : I thupek ang zelin le.

Lalpa : En teh mah Budhagawhai. Hneh a nih hnuah kan chak dan hriat fiah duhin Turbak-a chuan enthlatu a rawn tir a ni chiang mai. Hrem ngei a ngai a ni. Tihhlum tur a ni. Intihhlum thawm thang an hriat chuan kan khawpui chhehvelah tu mah an lo kal ngam tawh lo ang a. Kan enthlatu ve te kha fimkhur taka awm turin thupek i lo pe dawn nia. Hmelhriat loh reng reng chu manin lo khung bo hmiah hmiah zel rawh se.

Budhagaw : Chuti ang chiah chuan tih a ni ang ka lalpa.

(Ral vengtu rualin enthlatu a lo lut a. Entlhlatu kutah chuan khaidiat a inthlung a. Ral vengtu chuan a rawn kai lut a)

Ral vengtu : Lalpa chuan hnehna chang mawlh rawh se. Hei hi a nia enthlatu chu.

Lalpa : Tunge i hming? Thu dik tak zel min hrilh ang che. A nih loh chuan i mitmu kha kher chhuah a ni ang. I kut leh ke kha tan a ni bawk ang.

Enthlatu : Lalpa! Ka hming chu...ka hming chu Vishnu Prasad-a a ni.

Lalpa : (Thinrim zetin) A ni lo. I hming chu Vishnu Prasad a ni lo. Gaod lalpa mi leh sa i ni. Khawiah nge i chen han sawi teh.

Enthlatu : Lalpa! Tunah chuan Assam ramah hian.

Lalpa : Dawt. Dawt muhlum a nih chu. Thu dik i sawi loh chuan i lei kha tan nghal a ni ang. (A pai aṭangin ngunhnam a phawi chhuak a). He ngunhnam hi en rawh. Sawi rawh le, thu dik tak sawi rawh.)

Enthlatu : Min ngaidam rawh aw lalber. Gaod sipai hotu Husein-a mi ka ni e. Ka hming chu Rahim Ali-a a ni, aw lal ber.

Lalpa : Thu dik tak chu i chhak chhuah tak mai kha maw. Eng atan nge min rawn enthlak?

Enthlatu : Ahawm sipaiho chak dan...

Lalpa : Kha maw! Hetia kan mi man te chungah hian eng nge kan tih ṭhin i hre lo a ni maw enthlatu? I hre lo hlauh a ni, i rawn kawlhrawn dan em emah hian. Ahawm dan te chu hlauhawm deuh asin. Helaiah chuan enthlatu hi kan tihlum ve mai ngai lo a. A nung chungin an kut leh ke kan tan a, an mitmu kan kher chhuahsak bawk ṭhin. Nang pawh chu chiah chu a ni i chan tur chu.

Enthlatu : Min ngaidamhram rawh, aw lal ber.

Lalpa : Ngaihdam a? Zahngaihna maw? Ni lah lo e, enthlatu kan ngaidam ve ngai hlei nem...Ral vengtu!

Ral vengtu : I thupek ka nghak e, aw lal ber.

Lalpa : He pa hi hruai rawh. A kut leh kete tan a, a mitmu kher chhuahsak tur a ni.

Enthlatu : Aw lal ber! Min ti hlum zawk mai rawh. Vawi leh khatah min thihtir hram rawh. Mahse ka kut leh ke min tansaka...

Lalpa : Ral vengtu. He pa thusawi hi ka ngaithla peih lo a nia. Hruai tawh teh.

Ral vengtu : Kal rawh. (A kai lui a)

Enthlatu : (Kal pahin) Min ngaidam rawh...min ngaidam hram rawh...

Lalpa : Ngaihdamna! Zahngaihna. Ngaihdam ka dil e te min ti vel a. Hetah hian tu mah ngaihdam an ni ngai lo. Ahawm ramah hian mi sual kan ngaidam ve ngai lo a, ani lah kha ngaihdam dil turin a lo la kal ta dah a. Ha..ha..ha..ha..ha.....!

(Puanzar a inzar a)


LAN NGA-NA

(Bargawhai-a in, Bargawhai-a’n pawn lam aṭangin Mula-i a au a. Mula-i chu chhung lam aṭangin ṭhut hahchawlhna pindanah a lo chhuak a)

Bargawhai : Mula. Mula ka kal tawh dawn...

Mula : Khawiah maw? Eng tikah?

Bargaw : Eng i ti zo ta nge? Indonaah maw le aw, i hre mai lo em ni? Duimunishila indonaah khan hnehna chang mah i la kan inchân nasa em em tho a. Kha indonaah khan sipai hotu ṭhahnem tak leh sipai tam tak kan hloh a ni.

Mula : Mm.

Bargaw : Engati nge eng mah i sawi duh loh? Engah nge maw i ngawih reng le? Indonaah ka kal dawn hi. Lalpain General-ah min dahin vawiin ngeia indona lama liam nghal turin min ti a ni. Ka kal nghal a ngai a ni. I ṭhiannu bulah inah lo awm la chuan...(Vawi leh khatah) Mula...., Mula..., Vawiin chu eng i ti ta nge? Engati nge i ngawih reng? I nuamsam lo em ni?

Mula : Ka ṭha a lawm ka lalpa! Engtin mah ka awm lo e.

Bargaw : Chuti si enga ti nge i ngawih reng? Ni dang angin engati nge nui chunga i ṭawng leh siam siam loh?

Mula : Indonaah i kal dawn a. He thu ka hriat ringawt pawh hian ka chhung rilah ka khur zawih zawih a ni. Vawiinah chuan la kal lo mai la ka lalpa.

Bargaw : Ni lo e Mula . Mit khap kar chhung lek pawh ka khawmuang hman tawh lo. Sipaihoin ka zai an ngai mek a ni. Kan tlai vaih chuan Assam tluk hlenna tur thil a thleng hlauh dah ang e. Sipaiho indona mualah an zam chhe reu reu ang a. An thathona a bo zo palh ang e. Mula, Assam tlu chhe lai hi ka mit ngeiin ka hmu thei lo ang. Ahawm lalṭhutthleng hi kan chawi sang zual zel tur a ni. Sipai General ni chung sia indonaa ka kal loh chuan mite'n engtin nge min sawi ang? Lalin engtin nge a ngaih ang? Lal thupek a ni bawk si a.

Mula : Lal thupek chu ka hre ve lo a, mite’n engtin nge an sawi ang tih lah ka hre hek lo. Ni hnih chhung chauh chu i kal ka remti lo ang. Ni hnih chauh chu chawl rih hram teh. Sipai hotu dangin sipaiho chu lo ho khawm rih mai rawh se. A nih loh leh, ni hnih chauh indo titawp turin heta ṭang hian thupek chhuah mai rawh. Inpuahchahna’n reng reng pawh ni hnih tal chu a ngai ve alawm.

Bargaw : Engati nge maw i hriat thiam theih loh le Mula? Engtin nge indona chu kan tihtawp lailawk theih ang? Kan beih let loh avangin hmelmaho chu kuangkuahin an ṭhu mai mai dawn em ni? Englai pawhin min rawn run thei reng asin.

Mula : Eng pawh chu ni se la ka kaltir dawn chuang lo hrim hrim che. Tunah chuan ka kut ngeia cheibawlin ka thlah liam thei rih si lo che a. Eng hmanrua pawh ka tan chuan khawih ve hi sual a ni rih tlat. Chu vang chuan awmphaw ka la hlan thei lo che a ni. Ka thi neih lai...

Bargaw : Eng pawh chu ni mai mai teh se.Ka awmphaw inbel loh avang mai maiin min dan a. Mula! Awmphaw ka mamawh reng reng hlei nem.

Mula : Chuti ang ṭawng malsawm lo zawng chhak chhuak lul teh suh ka lalpa. Ahawm hnam dan kalphung leh zia hi i mausam mai dawn em ni? Ka ngenna che...

Bargaw : Mausam mai chu ka duh bik lo. Mahse he’ng hnam dan leh zia tih vela puithuna hi ka ring ve lo mai a ni Mula. Hei hi chu rinna mitdel a ni. Awmphaw inbel chung chauh hian hnehna a chan theih tih leh awmphaw inbel chungin indonaah tu mah an thi ngai lo, tih ang vel hi chu ka awih ve lo tawp mai. Chuti ang te chu ni tak tak se mi tin hian awmphaw inbel chungin ral an bei ang a, hnehna changin an lo kir leh zel dawn asin. Ahawm sipai zawng zawng hi awmphaw inbel chungin indonaah an kal ṭhin a. Awmphaw inbel chungin engah nge an thih zel si? Engati nge an hnukin chatuan a daih loh? Awmphaw hian mitthi khaw kawngkhar a khar thei lo a ni. Hei hi chu puithuna dan awmze nei lo pakhat ve mai a ni.

Mula : Chuti’n ti teh suh ka lalpa.

Bargaw : Mula.

Mula : Ka lalpa, ka lungphu hi a inthum rawn tlut tlut mai.

Bargaw : Eng vang chuan? Thih hlauh vangin maw? Pasalṭha huaisen nupui ka leh chuti ang thu zawng a inmawi ngai lo e.

Mula : Thih chu ka hlau lo. Mahse a chhan ka hriat bik loh hian ka thla a muang thei lo. Ka awm mai mai te hi ka lo meng phar leh awn awn ṭhin a. Hei hi vanduaina chhinchhiahna a ni mai lo’ng maw?

Bargaw : Hmeichhe thinlung chu a nem a lawm Mula. Hmeichhia i nia. Chu vangin i lungpawh chu...

Mula : Ka hnial thei lo che. A ṭahin ka ṭahawh thei chauh che a ni. Ka ngenna chu min pawmsak hram mai teh. Ni hnih lek chu chawl rih mai rawh.

Bargaw : Awmphaw pakhat chauh vangin min dang a nia. A hma paw’n ka sawi tawh kha, awmphaw thil tih theihnaah hian ka innghat ve lo. Ka theihna hi ka ring tawk a ni. Kei leh kan sipai huaisente chakna hi Turbak-a tuk dawlna’n chuan a tawk a ni; i hria maw Mula. Assam hma hun hi ka koah a innghat mek a. Ahawm lalṭhutthleng hian beiseina mitin min thlir mek a, indona mualah lah sipaihoin min nghak mek bawk.

Mula : Eng pawh ni raw sek sek, vawiin chu ka kaltir chuang lo ang che. Bawkkhupin i ke ka vuan e. Vawiinah hian ka hnen ata khawiah mah kal bo lo hram rawh.

Baraw : Engah nge maw i hriat thiam theih loh le aw Mula.

Mula : Ka hre thiam vek alawm ka lalpa. Ni dang ang chu ni se la indomite nupuiin an pasalte an kut ngeia an cheibawl zawha thaho taka indonaa an thlah liam ṭhin ang hian kei paw’n ka thlah liam ve tur che hi a ni a. Vawiin chu awm rih mai rawh. Naktipah ka kut ngeia la kaiin awmphaw ka phiar dawn nia. 'Ti chuan...' ti chuan...

Bargaw : En teh Mula. Hmanlai puithuna thu vang mai maiin kan ramin min auhna aw hi beng kan chhut ngawnsan tur a ni lo asin. Awmphaw pakhat, awmphaw pakhat chauh tak tak min beltir thei lo a ni ve mai a. Chutah chuan eng nge i thiam lohna awm a? Hun dang ang chu ni se awmphaw chu min hlan lo dawn em ni? Min kaltir mai rawh ka Mula duh tak. Lungngai duh ma ta che, Mugal-ho rawt chimitin ka lo kir leh dawn alawm. Thatho takin min thlah mai rawh. Min thlah ta che.

Ral vengtu : (Lo luh pahin) General chuan hnehna chang rawh se. Kal chhuah hun...

Bargaw : A that chu. Ka lo kal nghal e.
(Ral vengtu a kal bo a)
Mula? Mula? Kal chhuah a hun tawh e. Min thlah rawh le. Mawh, min thlah teh ka ti ka Mula duhawmte. Mit khap kar lek pawh ka khawmuang hman ta lo e.

Mula : (A’n thaw kawk a) A nih leh kal ta poh che ka lalpa. Pathianin malsawm che rawh se.

Bargaw : Pathian khawngaihna zarah kan hneh ngei ang. Hmelmaho tu dawlin ka lo kir leh thuai ang.
(Pawn lamah chuan siapaiho in-au phur thawm a lo ri a)
Anih chuan min thlah rawh le. Sipaihoin min nghak mek a nia. Ka Mula duhawmte. Dam takin le.
(A kal boa)

Mula : Ka lalpa...ka lalpa... (A ṭap zawih zawih a)

(Puanzar a inzara.)




BUNG THUMNA

LAN KHATNA

(Bargawhai-a in. Mula-i leh a ṭhiannu Maya-i chu chhuatah an ṭhu a. An lungngai dun em em a. A khat tawkin Mula-i chuan a mittui a hru leh zauh zauh ṭhin a.)

Maya : Ṭhiannu! Hetia ṭah reng hi eng nge a sawtna? Thil chu a nih tur ang angin a ni zo vek tawh a. Engkim hi Pathian kutah a awm vek a ni.

Mula : Pathian a? Pathian hi a awm tak tak hlei nem ṭhiannu. Pathian hi awm tak tak chu ni se ka dilna min ngaihthlaksak ang a. Lam thlang rap thla-in min siam nang.

Maya : Indonaah te chuan mi an thi ṭhin alawm ṭhiannu. Pathian mawhpuh vek khan awmzia a nei hlei nem.

Mula : Chu zawng ka hre ve alawm ṭhiannu. Indonaah chuan mi an thi ṭhin reng a ni. Thihna hi tu ma dan rual a ni lo e. Thihnain a koh tawh chuan mi tin hi an kal a ngai a ni. Thihnaah hian hlimna te, muanna te a awm a ni. A thi tawhate hian muanna chu an hmu a, mahse a la awmate nun zawk hi thihna hian phurrit ang maiin a uai bet ṭhin a ni. A tel lo chuan eng nge ka chan tur ni ta ang? Nung dama awm chung hian eng nge ka tih tak ang? Ka nun hian awmzia reng a nei ta lo. Vawiin chu ka awm dan engkim hian amah min ngaih zualtir a. A kal dawn khan ‘Ka Mula duhawmte, thatho takin min thlah liam rawh le. I kiangah hian ka lo kir leh thuai dawn alawm’ min ti a.(A mittui chu hruk pahin) Mahse lo kir leh te chu khawi lamah! Min bum a ni. Ni hnih lek chawl rih tur khan ka ngen lawm lawm a. Awmphaw ka hlan theih loh vang kha a ni chiang ang...

Maya : Thu mu hnu kaihthawh leh chu eng nge maw a hlawkna awm le? A lo kir leh ang tih lah ni hlei lo.

Mula : ‘Kir tawh hauh lo ang. A dik a ni. Mahse ka hmangaihber hnuk chhattu, a phu tawk hremna la dawng loa ve thung hi le....! Beiseinaa khatin indona lamah a liam a. Assam ram zahawmna vawng him tur leh kan ram ata Turbak-a hnawt bo tur khan a thawk chhuak a. A beiseina chu a hlamzuih ta a ni. Chu vang chuan a thlarau chu muangin a chawl thei hauh lo ang. Ṭhiannu, keimah ngei hian chu a beiseina hlamzuih tawh hnu chu tung nung leha tipuitlimg turin thi leh thau pawlhin ka bei dawn a ni. 'Ti chuan paialralah a thlarau chu thlamuang takin a chawl thei tawh ang. A nih loh vek chuan ka hmangaih ber bulah chuan ka kal zawk mai ang.

Maya : Ṭhiannu, eng thu maksak pui pui nge maw i sawi tak hi le!

Mula : Maksak lo e. A theih alawm. Vawiin chu ka hmangaih ber khan min au ni tlata ka hriat chu le. A beiseina hlawhtling ta lo kha thual thara tihlawhtling leh turin min zaizir niin ka hre tlat. (Thawk leh khatah) Ṭhiannu, kei pawh indonaah chuan ka kal ve ang a, ka indo ve mai dawn. 'Ti chuan...

Maya : Eng thu mak pui pui nge maw i sawi fo le, ka hre thiam lo a nia. Indonaah hmeichhia an kal ngai hlei nem. Mipa fa chauh a lawm indo thin.

Mula : Khawvelah hian chuti ang dan a awm ngai lo. Hmeichhe tan indonaa kal ve hi sual a ni lo. Hmelma kut ata mahni ram chhuah zalen hi a hmei a pa, mi zawng zawng mawhphurhna a ni.

Maya : Chu zawng ka hria e. Mahse hmeichhe awm chu a nem a. A kut-keah chakna tha hrui a awm lo a ni.

Mula : Chu chu tu’n nge ti? Hmeichhe kut-keah chuan ththahrui a awm lo tak zet a maw? Hmeichhe kut-keah hian chakna thahrui a awm ngei a ni tih hi a takin ka entir anga ti nia! Indonaah chuan ka kal mawlh ang. Ka hmangaih ber hna hlen chhuah loh kha ka hlen chhuak dawn a ni. Lalṭhutthleng ka veng him dawn a ni. Kaliabar indonaah ka hmangaih ber kha thah a ni a. Keimah vang liau liaua thi a ni. Awmphaw ka hlan thei ta si lo a. Thil sual a ni. Kha sualna kha ka siam ṭha leh dawn a ni. Indonaah chuan ka kal ve khawp ang. Indonaah chuan ka lu ka phum loh vek leh Turbaka hnuk ka chhat ang. Ral vengtu... ral vengtu!
(Ral vengtu a lo lut a)

Ralvengtu : Kan pi zahawm chuan hnehna chang mawlh rawh se. Pi zahawm, i thupek...

Mula : Va kal tawh. Lal hnenah phalna va la la, sai leh sakawr lo peih fel vek turin sipaiho kha va ti rawh. Lal hnenah chuan Bargawhai-a nupui Mula-i kha indonaah a kal ve dawn a ni tih i rawn hrilh nghal dawn nia.

Ral vengtu : I thupek ang zelin le ka pi zahawm!
(Ral vengtu a kal bo a)

Maya : Ngaihtuah chiang deuh teh ṭhiannu. I phili leh lutuk a nia aw.

Mula : Phili a? A ni ang e. Chu vang pawh chu a ni mahna keimah ngeiina khatia indona lama ka thlah liam tak ni. Dan phei kha zawng ka tum ve ngial a. Mahse ka thu a ngai duh tlat si lo a. Engah nge a ngaih duh teh lul ang? A dik chauh chuan kei chu nu tlawngawl satliah kha ka ni ve mai a. Vawiinah phei chuan hmeithai mai ka nih tak hi. Keimah vang liau liauin kan pa a la boral zui leh ta nghal. En teh mah - pialral aṭanga min auh lawm lawm saw. Min zaizir a ni lo’m ni? Mula! Ka bulah lo kal ve mai rawh. Karei! Min hmangaih em emzia te tak kha aw. Min hmangaihzia kha...

(A mittui a’n hrua)

Maya : I ṭap leh ta. Ṭah khan eng nge awmzia a neih chuan? Indonaa kal ve ka duh te chu i la ti lehnghal a. Ṭap chung khan em ni indonaah chuan i kal tak ang? A hma paw’n ka sawi tawh kha - hmeichhe thinlung chu a nemin a chak lo a ni. Hmeichhia an indo thei ngai lo.

Mula : Dawt. Dawt muhlum a nih chu. Hmeichhe thinlung hi nem zawng a nem a, a sak hle bawk. Hmangaihna mualah chuan pangpar ai paw’n a nem a, harsatna hmaah chuan lungtum ai pawhin a sak zawk. Ṭhiannu! Pasal te tel lo chuan nupui hian eng dang nge a neih tawh chuan? Ka chhe zo vek tawh a nih hi. Chu chhiatna phuba lak chu ka duh a ni. Hmelma thisen hmanga siam ṭhat leh vek ka duh a ni. Nia, thisenin maw le. Ṭhiannu, tunah chuan ṭah pawh ka ṭap tawh lo ang. Ka indo dawn a ni. Thlipui ang maiin indonaah chuan ka thawk phei dawn a ni.

Maya : Mahse nangmahin engtin nge i kal tak ang?

Mula : Eng vang ngawt chuan maw? Ka kohna hriain mipa fa tumah an rawn pen chhuak dawn lo em ni? Hmelmaho um bo tura ka sawmna aw hriain sipaihoin an ralthuam an lek duh lo dawn em ni? Mahni pianna ramin a auh lawm lawm chung pawhin pasalṭha huaisen tumah mahni nun hlan ngam an awm dawn lo em ni? Tin, he nu awmnem, hmeithai tlaktlailo kohna avang hian tu nu mah min thu rualpui turin an lo pen chhuak duh lo anga maw?

Maya : A tawk! A tawk tawh e! A bak chu sawi tawh lo hram teh ṭhiannu. Kei pawh i rual chuan ka lo kal ve ang e.

Mula : I inpeih meuh maw.

Maya : Teh reng mai! Ka inpeih at e. I bulah chuan ka hlim zel ang.

Mula : A nih chuan khai aw nu huaisen. Ngunhnam tle ver vawr hum chungin indona mualah chuan han zuang lut ve ta teh poh che.

Maya : Ka’n kal phawt ang e. Tu tute nge kan ruala lo kal ve dawn hriat ka va tum ang e. (A kal bo a)

Mula : Aw, kal mawlh teh khai!...Ka hmangaih! Vawiin chu phuba la tur leh ka tihsual siam ṭha leh turin mipaho kara ka indo ve a ṭul ta tlat mai. Ngaih loh lamah lo ngai lo hram ang che aw ka lalpa! Ka thil tihsual siam ṭhat lehna kawng dang a awm ngang lo a ni e. Tihsual palh ka lo neih chuan min ngaidam hram dawn nia. I hmangaih Mula-i hian neih reng a neih tawh loh hi. I tel lo chuan he khawvelah hian mit khap kar chhung chauh pawh ka cham duh tawh bik lo. I hmangaihna hian i lam panin min hnuk hnai zel asin ka lalpa! Engah nge maw ka thu kha i lo ngaih duh loh le! Engah nge ni hnih chhung chauh tal kha i lo chawlh mai loh le? A sawhkhawk keiin ka lo tawrh phah ta si a. Tunah chuan innghahna tur reng ka nei ta lo. He khawvel ram zauah hian tu mah neih dang reng ka nei si lo a. Ka neih chhun ngawih ngawih kha i ni a. Nang lah chuan min hawisanin min kal bosan ta si. Chu vang chuan kei pawh i bulah ka lo kal ve mai ang. Ni e, nangma bulah maw le. Chuti lo zawng ka thla a ngam thei ngai lo ang. Ka lalpa! Engati nge he khawvela keimah chauha awm tura min kalsan tak mai le. Mawh, engah nge i kal daih reng reng?
(A tap zawih zawiha)

(Puanzar a inzara)



LAN HNIHNA

(Turbak-a inkulhna hmun. Turbak-a chu Husein-a’n a lo be mawlh mawlh a)

Husein : General! Ahawm-ho chuan Duimunishila leh Shinggari indonaah khan an lu an hloh hnem hle mai a. Tunah te hian Ahawm-ho hian sipai eng zat tak la nei ve ang maw.

Turbak : Sawi mai chu a harsa viau ang. Sipai ṭhahnem tham tak chu an la nei em em ang. Chu vangin englai pawha inrin em em reng a ngai a ni. Chuti lo chu eng hunah pawh hmelmaho hian kan inkulhna hi an rawn bei thei reng a ni.

Husaen : Tunah chuan Ahawm+ho chuan tha reng an nei tawh lo. Ni e, ni ang chu maw le, an sipai la neih chhun zawng zawng pawh an thi fai vek ang a, mahse indonaah chuan hnehna an chang thei chuang lo ang.

Turbak : Chuti’n ti mai mai suh Husein. Assam hi ram mak deuh mai a nia. He ram mak takah hian engkim hi a thleng thei vek a ni. Kha’ng indonaahte khan an lo tlawm tawh a, a lawmawm khawp mai, mahse a lehpekah pawh an tlawm leh ang engtin nge i tih theih?

Husein : Indonaah khan an lu an hloh hnem hle tih kha chu i pawm ve ngei a ngai ang.

Turbak : Keini pawh khan kan hloh nep chuang hlei nem maw le Husein. Shinggari indonaah khan kan in hloh fe a, 'ti chuan Duimuni Shila indonaah lah khan kan sipai hruaitu Banggal-a leh Taju-a te an la thi lehnghal a.

Husaen : Ni e.

Turbak : Chuti si engtin nge mi-lu kan hloh hnem lua lo e i tih theih zawk. Banggal-a leh Taju-a ka hriat chhuah chang phei hi chuan ka a lo chauh zel asin. An pahnih khan ralrel thiam tak ve ve an ni lehnghal.

Husein : Anni hriat chhuah fo chuan eng sawngsawhlawtna nge a neih chuan?

Turbak : An thihna khan min nghawng na em a ni. Keimah vang liau liauin an thi a. Anni pahnih kha lo tir ta lo i la thihna a thleng lo mai tur hi a nia.

Husein : Tu emaw tal chu i tirh a ngai si alawm.

Turbak : Nia, a dik alawm. Keimah ngei kha lo kal ta zawk i la chu...

Husein : Vanduai palh ta si la...

Turbak : Chu zawng thu dang daih a ni. Takana Husein! Khawpuiah enthlatu va tir teh. Tunah hian tu nge sipai hotuah ṭanga lo kal dawn tih hre turin.

Hussein : I thupek ang zelin le, General, kan Rahim Khan-a kha chu hmelmahoin an that tawh a. A kut leh a ke an tan phawt a, chumi zawhah a mitmu an kher chhuak leh a ni.

Turbak : Ni e, Ahawm lal dan hi chu mak deuh asin. Hetah chuan rukru pawh hi chuti ang hlir chuan alawm an hrem ṭhin.

Husein : General, he thil zet hi chu kan tan chuan a mak thlawt a ni. Mahse Assam mite tan chuan a mak ve hauh bawk si lo. Assam ram leilung hi a mak tluk zetin an dan pawh hi a mak a nih hi. He ram mak tak mai rap bet tur hian kan thawk chhuak ta chu a ni a. Kan rap bet ngei bawk ang.

Turbak : Kan lalpa hmaah khan Assam ram rap bet tur hian chhia ka lo chham tawh a. Kan lalpa zahawmna, Gaod ram zahawmna hi kan vawn nun tlat a ngai a ni. He ram awp tura kan lalpa duhthusam chu kan tihpuitlin ngei a ngai a ni.

Husein : Kan lalpa duhthusam a puitling mai pawh a ni nang General. Ahawm ram pawh hi Gaod lal thuhnuaiah a kun ngei ang. He rama tlang, lui, luipui, lengkir, sa leh sava te thleng pawh hian kan thuhnuaiah an kun ang.

Turbak : Ahawm lalpa hi a chapona tlang ata hnuh thlak a nih hma chu chuitia lo tih mai chi chu a ni nang. Indo zel kan la hmabak a. Ahawm rorelna in hi kan la hlat hle a. Tun thleng paw’n Ahawm lalpa hi kan la man thei lo a ni a. Chu vang chuan indo tura kan inpeih at reng a ngai a ni.

Husein : Kan inpeih reng alawm. Kan sipaite pawh an inpeih e. An la chau miah lo.

Turbak : Ka hria e Husaen. Gaod sipai han chauha han chauh harzia mai chu, a kuma kum tel teh meuh pawh chhum lo chat loin an indo thei alawm.

Husein : Hetah chuan a kuma kum indo a ngai ve lo ang. Ni eng emaw ti zat lekah indona hi a tawp mai ang. An khawpui aṭanga hla takah awm rih mah i la ni eng emaw ti chhung lekin kan awp thei mai ang.

Turbak : Kan beisei zawng a nia le. Mahse engkim hi Pathian kutah a awm vek a.

Husein: Allah chuan kan chungah zah a ngai em em ang. Kan hneh em em ang. Ahawm lalpa chu kan la man thei mawlh ang.

Turbak : Mahse hre reng ang che, vawiin thleng hian he hneh theih loh Assam hi tu ma’n an la rap bet thei ngai lo. Chu vang chuan kei pawh eng emaw chang hi chuan ‘he kan hnehna chan hi tlawmnaah a la inlet leh mai lo ang maw’ tiin ka inngaihtuah buai ṭhin a ni.

Husaen : Thlamuang takin awm rawh khai General. Husein-a chakna hi Assam ram chimihna’n a tawk a ni! Rem i tih chuan ka va ṭin ve tawh ang e. Zan pawh a tlai ta e. Nang pawh mu ve tawh rawh khai.

Turbak : Aw, a nih leh le, ṭin ta mai che. Engtia rei nge indo la ṭul dawn tih lah hriat phak a nih loh hi.

Husein : Lalpa’n veng che rawh se.

Turbak : Nang pawh le, lalpa’n awmpui mawlh che rawh se.

(Puanzar a inzara)




LAN THUMNA

(Mula-i in. Maya-i a lo luta)

Maya : Ṭhiannu! Ṭhiannu!

Mula : (Pindan chhung ril aṭangin ṭhut khawmna pindanah a lo chhuak a) Tu nge ni ta? Ṭhiannu! Rawn ṭhu rawh.

Maya : Hei eng nge ni ta mai? Indona thuam i inbel tak tup mai le.

Mula : Niang chu, indonaa kal dawn te chuan indo thawmhnaw inbel te chu a sual lem em ni?

Maya : He thawmhnaw chu i inhmeh hle mai.

Mula : Ka inhmeh leh hmeh loh lam chu ka enghelh chhete lo. Hmeichhia mah ni i la vawiin chu indonaa kal ka inpeih at mai ka ti. He ka thil tih a vang hian mite’n min nuihzat a nih chuan min lo nuih vel mai mai rawh se.

Maya : Engah nge mite chu an nuih ang? Tunah hi chuan Assam ram mite hmui hmaiah nui hmel a lang lo hrim hrim. Shinggari, Duimuni Shila leh Kaliabar indonaah khan kan sipai tam tak thah an ni a. He’ng indonaahte hian sipai tam takin hliam an tuar a, sipai hotu tam takin he khawvel hi an chhuahsan bawk a. Heti ang dinhmunah te engtin nge mite chu an nuih theih ang? Indonaa i kal ve tur thu an hriatin mite chuan an fak teh che asin. Mi ropui a ni e an ti hial che asin.

Mula : Infak chiam ringawt aṭang chuan eng mah puak chhuahpui tur a awm lo. Kan pianna ram zalenna hum him turin mipuite chuan min pui dawn lo em ni?

Maya : Engah nge an puih loh teh lul ang che? Mi tam takin nangmah puih tumin ralthuam an hum a, indonaa kal turin an inpeih tawh asin. Tunah chuan Assam mi zawng zawng hian hmelmaho hnawh bo hi an duh ngawih ngawih a ni.

Mula : Tak tak maw?

Maya : Tak tak e ṭhiannu. Dawt ka hrilh tawh ngai che’m ni? Kei pawh i rualin ka lo kal ve ang a, 'ti chuan...

Mula :' Ti chuan...

Maya : 'Ti chuan hmeichhe ṭhahnem tham tak pawh indonaah chuan an kal ve ang. Min pui turin Kanche Barpatragawhai-a leh lalpa ngei pawh an kal ve dawn.

Mula : Ṭhiannu, ka tan hna ropui tak i thawk a ni.

Maya : I tan eng nge a nihna? Ram tan ti rawh. Indonaah hmeichhia an kal ang a. Lalpain a kal turate chu sai chunga chuanga kal vek turin thupek a chhuah a ni.

Mula : A ṭhat nasat chu. Sai chunga chuang chungin kan indo anga ‘nibmai alawm. Thiannu! Tunah chuan ka duhthusam a famkim dawn ta. Indonaah chuan ka thih loh vek leh ka hmelma chu ka that ang. Turbak-a ka hrem theih hma chu ka hlim thei ngai lo ang.

Maya : Inpeih tawh rawh. Mi pawh an inpeih tawh a nia.

Mula : Kei te chu ka inpeih reng alawm. Nang pawh inpeih rawh.

Maya : Kei pawh ka inpeih tawh e. Lalpa hnen aṭangin kal phalna pawh kan hmu tawh e.
Mula : A nih a hnu engah nge kan awm khawmuan tawh chuang ang?

Ral vengtu : (Lo luh pah hian) Kan pi zahawm chuan hnehna chang mawlh rawh se. Indonaa kal turin inpeih...

Mula : ‘Ka inpeih tawh a ti’ va ti tawh.

Ral vengtu : Tun aṭanga rei lo teah kalna tur hun ṭha kan hmu ang a. Chumi huna kal chhuah...

Mula : A ṭhat chu. Kal tawh rawh.
(Ralvengtu a kal bo a)

Maya : Thiannu! Fing thiam taka kan beih a ngai ang. An sawi dan chuan Turbak-a leh Husein-a hi sipai hotu ralrel thiam zet mai an ni awm e.

Mula : Fimkhur tak zelin ral chu kan bei dawn nia ṭhiannu. Indonaa kal chu kan tan chuan hlep hlir a ni mai. Kan thi ta a nih leh pialralah kan kal ang a, kan hneh tak leh kan ram kan chhan him tihna a ni bawk ang a. Hei mai bakah kei chuan hlep dang ka la nei bik dawn lehnghal, ka lo thi ta hlauh a nih chuan ka hmangaih ber bul ka thleng bik dawn a nia. Ka lalpa! I awmna aṭang khan min lo au rawh aw.


(Pawn lamah chuan sipaiho in-au-phur thawm a ṭha ham ham hle a. Chutih pah chuan “Barpatragawhai-a’n hnehna chang rawh se, Mula Gabhru-i’n hnehna chang rawh se’ tiin an au rual dual dual a)

Maya : Ngaithla teh. Ngaithla teh ṭhiannu. Nang leh Barpatragawhai-a’n hnehna in chan theihna tura auhla nen sipai an lo chhuah tawh chu.

Ral vengtu : Kan pi zahawm chuan hnehna chang mawlh rawh se. Sai peih fel a ni ta e.

Mula : Kal rawh. Keini pawh kan inpeih e.
(Puanzar a inzara)


LAN LI-NA

(Indona mual. Husein-a leh Turbak-a)

Husein: General! General! Hmeichheho pawh indo turin an lo kal ve a nih saw. Engti zai zia nge ni ta ngai? He ramah hian mipa fa an awm ta lo em ni ang?

Turbak : Mipa fa chu awm e le. Enthlatute min hrilh danin indonaa Frachenmun Bargawhai-a a thih tak avangin an nu Mula Gabhru-i phuba la turin a lo thawk chhuak a ni awm e. Fimkhur deuh zawka kan beih a ṭul dawn a ni. An pa angin he indonaah hian liamtir ve law law dan ngaihtuah tur a ni.

Husaen : Ni lo e le General. Man tur a nih chu. Amah chauh pawh ni lo hmeichhe dang zawng pawh chu man vek tur a ni. Gaod-ah kan hruai haw dawn nia.

Turbak : Man mai chu an awl-ai lo viau ang aw Husein. An sawi ka hriat dan chuan he rama hmeichheho hian an lu an zuar ngam a, zam vangin an lu an kai kun duh lo a ni awm e.

Husaen : Chu pawh ni se vawi khat na reng reng chu tum chhin phawt chi a ni ang. A lo theih hlauh chuan hliam hauh loin ka man dawn a ni.

Turbak : Chu zawng thil theih a ni lo Husein. Ngunhnam tle zek zawk an hum ang a. An bulah kal hnaih loh tur. Hmeichhia leh chawngkawr hi an danglam fa lua lo asin, hmeichhia hi an thinrim tawh chuan chawngkawr ang hlauhah an inlet tawh mai ṭhin.

Husein : Ka hria alawm General. A kuta ngunhnam chu ka chhuhsak phawt ang a, chumi hnuah ka man chauh dawn a ni.

Turbak : Aw! A theih leh chuti chuan tih tur a ni.

Husaen : Saw en teh. En teh mah. A ngunhnam chelek dan mawlh mai saw. Sawti ang hmu chung saw chuan tu pa fain nge ‘hmeichhe kut-keah chakna thahrui a awm lo’ ti thei ang ni. Heti ang hmeichhe huaisen hi tun hma lamin ka la hmu ngai hauh lo nia. En mah teh! En teh General, kan sipai eng emaw zat a thal phung tawh mai. Amah lah chu sai chungah a chuang daih a, chu vang chuan kan sipaiho lah chuan an khawih ve thei der mai si lo a.

Turbak : Husein. Khawmuan a ṭul tawh lo viau ang. Kan sipaite’n keini pahnih min hmuh loh chuan an tlanchhe mai ang. Ti rawh le.

Husein : Nu hmelṭha tawp thang chu a tling meuh mai ka ti. Vanchungnula ang mai lah ni. A nung chung ngeia man a ngai a ni. Hmeichhe dangho pawh saw man tho tur. (Ring zetin) Sipaiho! Hmeichheho kha a nung chunga man tum rawh u. Anni hi kan lalpa rawng kan bawlna’n kan hlan dawn a ni.

Turbak : En teh Husein. Kanche Barpatragawhai-a ral beih dan saw. A hmaah kan sipaiho an dingchang zo ngang lo a ni. An nu-ho an lo kal meuh chuan an pa-ho pawh an tha a tho thar leh a. Kal vat teh ang, Kanche Barpatragawhai-a hmacchhawn a ngai a nia. Sipaiho, zam hlek suh u. In bula General Turbak-a a awm hi. Hmelmaho kha chimih hmiah rawh u.

(An pahnih chuan an kal bo a)

(Hliam tuarin Mula-i a rawn tlu lut a. Rei lo teah hliam tuar bawkin Maya-i a rawn tlu lut ve rawp a)

Mula : (Na tuara rum ngal ngal chungin) Tu nge ni ta ngai? Tu nge ni ka bula rawn tlu ta rawk rawk chu le?

Maya : Keimah maw le ṭhiannu. I rualin indonaah ka lo kal ve a, i rual bawkin ka kal leh dawn ta a nih hi. I bula pialral kawng ka zawh ve chuan ka lawm ngawt ang. Karei! Tui...tui...Hliam ka tuar a, sai chung aṭangin ka tla ta alawm maw le.

Mula : Heti ang hmunah tu’n nge tui suah chuang ang che ṭhiannu? Indona lah chu a kal ngaiin a la kal mup mup reng a ni si a. Hmelmaho lah chuan hliam tuarin sai chung aṭangin kan tla hlum ta emaw an ti a.

Maya : Karei maw! Kan ram chu kan chhan him thei ta si lo a. Ka kal tawh dawn e. Min mangṭha rawh. I bula hi i ṭhiannu a thi mek e... chu vangin... karei! ...kan ram chu kan chhan thei tak si lo chu a nia. Tunah chuan Kanche Barpatragawhai-a chiah kan innghahna a ni ta. Ani chauh kha...ani khan Turbak-a hmachhawn... Turbak-a chu a hnung tawlh mek e. Hliam a tuar a ni. Awi ha... Ṭhiannu...... Eng mah dang ka sawi thei tawh lo. Ṭhiannu min mangtha rawh. Aw Pathian, I mal chungah khan min lo chawlhtir rawh. Assam, mangṭha le. Ma...mang..ṭha. (A thi ta a)

Mula : Ṭhiannu! Ṭhainnu! A kal ta. Keimah chauhin min kal liamsan ta. Lo ngawi lawk teh. Kei pawh ka lo kal ve dawn hi. Karei!....ka tui a va hal em. A va hal teh lul em...ka lalpa. Kei pawh i lam pana ka lo kal ve mek hi. Awmphaw kha ka hlan thei ta si lo che a; chu vangin siam ṭhat leh tumin indonaah ka lo kal ve a. Pialrala tir liamtu che chunga phuba la tur khan ka lo kal ve a. Awi...kei pawh i bulah hei ka lo kal ve dawn e. Awmphaw ka pek theih lohna che kha ka siam ṭha leh ta e. Aw pathian, i duh ang chuan engkim thleng rawh se...Turbak, hnehna chu i chang ta e. Turbak, tunah chuan arpa chan i chang riha mahse...mahse...tuk dawl i la ni ve mawlh ang. Nang pawh he Assam ram leilungah hian i la luang ral ve mawlh ang. Assam hi rah beh a la ni ngai lo. He hneh theih loh Assam hi engtin nge i rah beh ang? Assam chu...Assam a ni miau a. Vawiin thleng hian tu hmelma mahin he ramah hian hnehna an la chang hlen ngai lo. Chu vangin nang paw’n hnehna chu i chang chuang hlei lo’ng e. I tawp hun a la thleng ang a, a rawng i bawlsak ṭhin in lalpa chu a tlawm mawlh ang. Awi karei.....a na lutuk.....ka hmangaih hmu tur chuan na tawrh a ngai si a...ka thi tur chalchang enin min nuih vel a ni maw Turbak. Mahse... lo ngai reng rawh, ka thihna hian mipui-ho chu a fuih phur zual sauh ang. 'Ti chuan, a tawpah he leilung hnuaiah hian kumkhua atan i zal tawh ang. I la zal mawlh ang.' Ti chuan...ni lo...awi a ni thei lo...ka awm chhung a na...ka lalpa...ka lalpa....Ka pianna leilung...Assam mangṭha le. Karei...aw Pathian......(A thi ta a)

(Husein-a a lo lang ve hlawl mai a. Mula-i ruang en chung chuan a phun mawlh mawlh a.)

Husaen : Uai! Indona mual kina lo let reng ta che chuan. Indo pahin ka zawng reng che a. Tho ta che hmelṭha lalnu. Tho rawh khai. Gaod-ah ka hruai dawn che ‘nia. Hnehna kan chang emaw chang lo emaw heta ṭang hian ka hruai hrim hrim ang che. Engati nge eng mah i sawi duh loh hmelṭha lalnu, ṭawng ta che. I bula ka lo kal ve vang hian kei pawh hi min lo that ve mai dawn em ni. Nu huaisen tak zawng i ni... tho rawh. Tho rawh.
(Zawi zawiin a pan hnai a)

Kanche : (Lo luh pahin) Fimkhur rawh. Hma lam pan tawh hlek suh. Chu ti lo zawng i lu kha i chan a ni mai.

Husein : (Leh hawi pahin) Tu nge ni ta mai! Awhaw, Kanche Barpatragawhai-a lah ni rengin. Engati nge indona mual aṭangin i rawn tlanchhiat tak mai?

Kanche : Tlanchhe nang le. Zawng tur chein ka rawn kal a nih hi. I lu ka duh a ni.

Husein : Lu a......ha..ha..ha.. Nakinah ka lu chu i la dawn nia. He nu huaisen hi min han
biaktir phawt ta che.

Kanche : Kha nu zahawm kha i kut hmawr pawh khan tawk hlek suh. Kan pi zahawm kha kumkhua atan a muhil a nih kha.

Husein : A thi em ni hei...?

Kanche : Aw, thihna hlim kawr ruamah a muhil a nih kha. Phuba a la thei ta lo a. Mahse keimah ngei hian phuba chu ka la dawn a ni.

Husaen : Phuba i la anga maw...ha..ha..ha.... Mi dawihzepin phuba an la thei ngai hlei nem.

Kanche : Mi dawihzep chu nang nge kei hi? Indona aṭanga tlanchhia hi mi dawihzep nge an niha...

Husaen : Ngawi hmak rawh. Vawiin thleng hian Husein-a hi tu ma’n mi dawihzep an la ti ngai lo. Nang kha, sipai hotu satliah ve mai i nih kha.

Kanche : Satliah a....ha..ha..ha.. Sipai hotu satliah ka nih hi. A nih leh sipai hotu satliah ngunhnam chu lo dang ta che.
Husein : A that chu. Fimkhur hle ang che.

(Kanche-a chuan a sat vak a. Husein-a chuan a ngunhnam a thlauh a, a tlanchhe ta a. Kanche-a chuan a um zar zar a. Lehlam aṭang chuan hah hmel zet hian Turbak-a a lo lut ve a)

Turbak : Kan inbei kan inbeia ka chau ta hnep mai a. Ka haha ka hahzia mai chu, kal pawh ka kal ṭha thei tawh hlei nem maw le. He indonaah hian Ahawm-ho hian hnehna an chang mai dawn em ni? Ni lo e. Ni lul lo e. Chu chu engtin nge a nih theih ang? Mula-i leh hmeichhe dang khan ral beiin an nunna an hlan tawh a. An ram zalenna’n hetah chuan hmeichhia paw’n ral an do ṭhin a nih hi. Heti ang thil hi tuhma lam khan ka lo la hre ngai lo a. Hmuh pawh ka la hmu ngai na hek lo. Ni e, Assam-ah zet chuan eng pawh mai hi a thleng thei vek a nih hi. Hei anga ram maksak hi ka la hmu ngai lo hrim hrim. Karei! Kan sipaite lah chu an tlanchhe tak duai duai a. Mi huaisen Kanche-a hmachhawn zo reng reng an awm lo. Zep rual lohin a huaisen tak zet zet a ni. Amah lah chu helam panin a lo kal ta lehnghal. Husein! Husein, khaw’nge i kal bo daih? Eng nge thleng ta? A tlanchhe ta mai em ni ang? He indonaah hian kan tlawm mai dawn em ni? Kan tlawm vaih chuan kan lalpa hmaah eng ang hmel nge kan lan ngam tawh ang? Chu ai chuan thih pawh a thlanawm fe zawk. Kanche Barpatragawhai-a lah chu helamah a lo kal ka ti. A nih a hnu... Fimkhur rawh. Hma lam rawn pan tawh hlek suh.

Kanche : (Lo luh pahin) Tu nge ni ta? Tu pawh ni rawh! Turbak!

Turbak : Setan, hma lam rawn pan tawh suh! Chuti lo chu hremhmun lamah ka thawn mai ang che.

Kanche : Setana ni loin Sipai hotu ti ta che. Pasalṭha huaisen inti chung siin pasalṭha huaisen dang zahder dan pawh i thiam na nge? 'Ti chuan hremhmuna liam tur zawka pawh chu tu nge kan en nghal ang chu. I sipaite pawh mei khupin an tlan chhiat duai duai saw. Nang pawh hian tlan chhiat dan kawng i lo dap ru ve reng lo maw?

Turbak : Turbak-a a tlanchhe thiam lo e. Thih leh thah chiah a thiam. Shinggari, Kaliabar leh Duimuni Shila indonaa tlawm chung khan tunah ka huaisenzia ka lantir duh e ba le i ti khanglang a maw?

Kanche : Shinggari leh Kaliabar indonaah chuan a dawl zawkah kan ṭang ngei alawm. Mahse he Dikraii vaukam indonaah kher hi chuan kan tlawm tawh miah lo ang. I sipaite an tlan chhiat duai duai saw. Nang chiah hetah i awm tawh. Tunah chuan tlan pawh i tlanchhe thei ve tawh lo. Khaw’nge i tlan chhiat chuan ang?

Turbak : Tlanchhe turin hetah ka lo kal hlei nem. Ka lo nghak zawk che alawm. Kha lo dawng rawh le Setan.

Kanche : A nih leh nang pawh kha lo dawng ve rawh le. (Turbak-a chuan a ngunhnam a thlauh a. A tlanchhe ta a. Kanche-a chuan a um a.) Khawiah nge maw i’n tlan chhiat chuan ang le General? Chhantu tur che tumah an awm tawh hlei nem.

(Turbak-a lu lain Kanche-a a lo lut leh a)

Kanche : Ha..ha..ha..Turbak-a lu. Assam ram i run man i hmu ta a nih hi. He leilung chhungah hian kumkhaw tlaitluan atan i luang ral tawh dawn. Shinggari leh Kaliabar indonaah khan nang hian min tlawm kha a ni a. A rah i seng ta chu a nih hi. In lalpain Assam ram hneh chaka a duhthu lo sam sa zawng zawng chu a thamral ta. Indo hmasa ṭum hniha min tlawm avang mai khan a tawp thlenga hnehna hlado chham leh turah i lo inngai ngei awm si a. Mahse eng thil nge thleng ta le? Tu chuan nge hnehna chu chang ta? Vawiin thleng hian he hneh theih loh Assam hi tu ma’n an la hneh ngai hlei nem. Nang paw’n i hneh thei lo a nih hi. He rama lo kal reng reng chu he ram vaivut zingah hian an luang ral zel asin Turbak. Nang pawh chu chiah chu i chan a nih tak hi. Tlanchhiat chingho hi ka ten teh mai a nia ha...ha..ha....(A lu chu paihin) 'Ti khan awm rawh. Khati khan awm mai mai rawh. Heti hian awm reng la. Sihal leh uite’n ṭam hnemah an la rawn khel dawn che nia.

....Mula Gabhru! Mula Gabhru! Pi zahawm! I hmabak chu ka rawn hlen chhuak ta e. I hmangaih Bargawhai-a thisen mawh phurtute chu pialrala tir liamin phuba chu ka rawn la ta e.

Pi zaawm! I fuihna leh finchhuahnain indonaah kan rawn thawk chhuak ve a. I pianna ram, Assam ram zalenna ven him i duh a. Hmeichhe awmnem zawk khan indona mual i thlang a. Hun lo kal zel turah pawh i mi fuihna avang hian ram tana nun hlan turin Assam nu-ho hi an la rawn pen chhuak zel ang. Pasalṭha huaisen nupui i ni satliah mai lo a, nu huaisen tawpkhawk i ni. I hmangaih ber hnuk chhattu chunga phuba la tur leh i pianna ram zalenna venghim turin nang kha lo pen chhuak lo ta la chu vawiinah hian Gaod ram awp behna hnuaiah Assam ram hi a kun tawh ang. Mahse nangin min fuih harhin indona mualah min hruai thleng a. Assam ram, lalpa Chuhunmun-a leh Assam mite hian an theihnghilh tawh ngai lo ang che.

Ngaithla teh pi zaawm! Pialral aṭang khan lo ngaithla teh! Dikraii lui luang ri hian i fakhla hlir asin a sak. Kumkhuain a theihnghilh thei tawh lo ang che. Dikraii vaukam indona hi Assam ram nunhlui chanchina ziahnaah zah taka ziah lan a la ni ang a, i chanchin pawh hi ziah lan zel a ni tawh ang. Ṭhangthar lo awm zel turte paw’n i huaisenzia hi hriain ram zalenna’n an nun an rawn hlan zel tawh ang.

Pi zahawm! Min ngaidam ang che. Ka rawn chhan thei ta si lo che a. A vanduaithlak tak zet a ni. Keimah hi Assam ram vanduaina thlentu chu ka ni. Dikraii luipui! Hriatpuituah lo ṭang ang che. I vaukamah hian nu huaisen tawpkhawk pakhatin a ram zalenna humhimna’n a nun a hlan tak hi. Kum khaw tlai tluanin a fak hla sa la, ‘Mula-i hi mi huaisen chung chuang a ni’ rawn ti ṭhin ang che. Mula-i chu chatuanin keimahniah a nung reng tawh ang. Assam a zalen ta si a.

(A hma lamah ngunhnam a lek a, ṭhingṭhiin chibai a buk a)

(Puanzar a inzar a)

A TAWP TA ALAWM!

(A bu ka lo kawl tawh lo a. A ziaktu hming hi ka lo dah lang si lo. Rangey Râghâv niin ka hre deuh na a, mahse tihsual palh ka hlauh avangin ka dah ta lo law law mai)



Link:
BBcode:
HTML:
Hide post links
Show post links

ADVERTISEMENT (A hnuai a milem hi a nia hmeh zeuh tur chu)