MANGTHA BY Laltlanthangi

Ngaia
Site Admin
Posts: 25813
Joined: April 30th, 2016, 4:07 pm

MANGTHA BY Laltlanthangi

Unread post by Ngaia » March 14th, 2021, 5:58 pm

MANGTHA BY Laltlanthangi
(COMPETITION 2021)
January thla a ni a, Sangtei chu hmanhmawh takin a chuanna tur Sumo nan hman loh hlauvin a tlan dawr dawr a, bagah lai bakah suitcase lian vak lo leh airbag a khai chuan a duh angin a kal chak tir thei lo va, hmanhmawh takin Mission veng bajar a Pi Tanpuii dawr kawt a sumo din hma ngei a thleng hman tur chuan a tlan thla hlawk hlawk a. An veng, Thakthing veng atang chuan a hla lem lo bawk a, dar ruk rik rual chuan a thleng thla ve ta hram a, a chuanna tur sumo pawh chu a lo thleng ve nghal a. Driver chuan a bungrua chu rawn lak sakin motor chungah a dah sak a, a ni pawh chu a thutna turah chuan a thu fel ve nghal a, Driverin a bungrua a dah fel hnu chuan an tlan tan ta nghal a, a kalsan, a chhungte chu a rilru ah an lo lut nghal a, a pa chu la upa lutuk lo mahse accident a tawh avangin a chak tawh lo hle a, a ngaihtuah em em in kalsan a hreh hle mai, mahse a kalsan loh chuan an chhungkaw khawsak a harsa tan si a tuna a kal hian nakinah an chhungkaw tana nawmna tur zawk niin a hria a, hreh leh huphurh takin kal hi a ti tlu ta a ni. A pa a ngaihtuah rualin a rilruah a nu pawh a lo lut ve nghal a, an hlim thin zia te a ngaihtuah a, mi angin khawsa thei lo mahse an inhmangaih tlangin an lungrual em em thin, a u mipa tleirawl nat lawkna pawh awm lova an boral thut mai atangin an chhungkaw hlimna a lo chuai tan a, a nu chuan a tuar thiam lo em em a, a pa pawhin tawrh har ti viau mahse chhungkaw pa ber a ni a, a ko a tla chu pa a nihna ang takin a keng tlang zel a, mistiri thiam tak a niin hnathawh tur a hmu thei hle. A nuin an inah dawrte a lo siam ve bawk a, an eikhawp mai ni lovin nuam tak a an khawsak theihna tur chu an thawk chhuak ve thin a.
Amaherawhchu, a u boral hnu chuan a nu chuan natna neuh neuh a lo nei tan ta a, a in sawisel neuh neuh a, dam tak tak ni hmel a hmu ta mang lova, a u thih atanga kum pawh a ral hmain a nu pawh chuan a lo peih loh san ve leh ta mai a, an pafa chauh chuan khawhar takin an awm ta a ni. An nunah harsatna tam tak a lo thleng zut zut reng a, ani pawh chuan B.A a passed hnu chuan B.Ed a train ve leh ta a, zirlaite tha taka a zir mek lai chuan an training pui tlangval Zorama nen chuan an lo inhmelduh ta a, hlim takin lehkha an zir dun thin a, a pa pawhin chu tlangval fel tak mai tawng tamlo leh tak deuh ran reng mai chu a ngaina hle a, an training zawh veleh hlim takin an innei ta a. Zorama chu Aizawl a khawsa a nih ve loh avangin atirah chuan an khua Thingdawlah an awm a, mahse hna dil te an duh avang leh Sangtei pa amah chauhva a awm avang chuan Aizawl lamah an rawn awm leh ta a, Zorama nu leh pa pawhin an hnial lem lova, Sangtei pa chu nakin zelah pawh chhawmdawl zel mai se tha an ti tlang a ni. Anni nupa chu interview leh written test neiin an chhuak reng a. Zorama chu a hma pawhin private schoolah te pawh a lo thawk tawh a, chuvangin zirtirtu hna chu khawi hmun pawh ni se a thawk chak em em a. Sangtei pawh chuan hna chu an zawng ve tak nain nau a lo pai tan tak bawk si avang chuan hna zawng lovin in nghah pahin a nu dawr chu lo enkawl zui mai se, in lamah lo awm tawh zawk mai se tih an rel ta a.
Nikhat chu Zorama appoinment lettera lo thleng hlawl mai a, an lawm chhungkua hle mai , muangchang lova zawm nghal tur a nih avang chuan an insiam ta chuk chuk a. An tum ang chuan amah chauhvin a kal phawt anga, joining report te a pek fel pahin inluah tur te a zawng nghal ang a, a hmuh hunah lo let lehin an chhunga kal an tum ta a ni. Tichuan, Zorama chu a hnathawhna tur pan chuan a chhuak ta a, hlim takin joining report pein inluah tur te pawh a zawng hmu thuai a, an headmaster phalna ngeiin Aizawl lamah a nupui te hruai turin a lo let leh ta a. Amaherawhchu, Zorama chuan Sangtei hnenah a lo thleng leh ngai ta lo, kawng lakah accident an tawh avangin ka pawh chhawn lohin a boral zui ta a. Sangtei te pafa tan chuan vanpui a chim a ni thawthang mai. Hlim taka naute pian hun an lo thlir pawh chu an tahna ti tamtu a lo ni ta, a rilru na leh chaw ei theilo nen a taksa a chauvin a naupai pawh chuan a tuar hle mai a, a hun hmain nau chu a nei ta a, naute, hmeichhe hmeltha tak mai a neih ni chuan a lawmna chu tahnaah changin nilengin a tap a, a naute chu thlakim lo a piang anih avang chuan enkawl a ngai hle a. Zorama hming lam reng mai loh chu tih theih dang a nei si lo, a rilru na lutuk chu a lo tap muhil leh reng thin a, nurse ten nau hnute pe tura an rawn kaih thawh pawhin achang chuan vai riai in a lo tho a, a tih tur pawh a hre lawk thin lo.
Damdawiinah rei tak an awm hnu chuan hma a sawn theih loh em avang chuan doctor leh nurse mangang chuan a pa chu an be fal ta a. A pa chuan Sangtei chu uluk takin a kawm ta ani. Chutia naute pawh ngaihsak mang lova Zorama ringawt a ngaihtuah chu thil dik leh tha ber a nih loh thu te, Zorama duhdan a nih a rinloh thu te, an naute chu tha taka lo enkawl chu a tih tur awm chhun a ni tawh a, chuvangin dam thuai thuai a tum ve tur a ni, tiin a zilh a. Chutianga a pa in an tih takah chuan Sangtei pawh chuan a rilru a siam ve ta a, Zorama hnena kal ve mai a duhna te chu theihnghilhin a fanu, Zorama’n a hnutchhiah chhun chu duat leh uluk taka enkawl tur ani tih angaihtuah ta a, Zorama laka a neih chhun a nih tawh avangin tha takin a enkawl tur a ni tih chu a ngaih tuah ta a, a fanu tan a theihna zawng zawng hman a tum ta a, reiloteah hma a lo sawnin a lo chak chho leh ta a, a fanu pawh te deuh mahse a lo hrisel chho ta hle mai a, naute duhawm tak a lo ni chho ta a ni. Damdawiinah pawh chuan rei awm lovin an chhuak ta thuai a.A chang chuan Sangtei chu a roomah Zorama ngaiin la tap fo mahse a nun ti hrehawm leh beidawng zawngin a awm tawh lo va, a fanuin thil thar a thiam te, thil engemaw a tih theih te hian Zorama hrilh turin a roomah a tlan lut nghal thin a, a va tap zawih zawih thin. Hun a lo kal zel a, a fanu Zonunmawii, Bawihte tia an koh pawh chu kum hnih a lo tling ve ta reng mai a.
Nikhat chu a pa hnathawhna ten an thenawmte phone-ah an rawn phone a, a pa chu hnathawhna hmunah a chesual a, damdawiinah an kalpui tih an rawn hrilh thut mai a, damdawiin a va thlen chuan an lo zai zo chiah a, zai hlawhtling an inti hle mai tih te a va hria a. Karkhat zet damdawiin a awm hnu chuan a pa chu a lo chhuak ta a, in lamah enkawl zui a kal te zirtir tur in an rawn chah a, inah chuan an pafa chuan an in enkawl ve nawk nawk a, an naute nen phur takin a pa chu an kai thin a, hma a sawn chak hle mai a, reiloteah a hliam chu damin a kal ve leh thei ta a, a ke erawh a bai hlen tawh dawn a ni.
Chutia a pa a lo dam leh takah chuan Sangtei chuan hna zawn ve tulin a hre ta a, an dawr chu a pa chuan a enkawl thei tawh dawn thova, hna te a lo thawh ve chuan nakinah a fanu tan a la tha dawnin a fanu lehkha zir chhoh zel nan leh an chhungkaw hmasawn nan hlawh lo neih ve chu tha a ti a, a pasal thawh chak em em zirtirtu hna chu zawn a rilruk ta a. Middle school zirtirtu hnaruak a awm tih a hriat veleh a va dil ve a, appoinment letter a dawn nia a lawm zia leh a lungchhiat zia te, kal tura an insiam meuh chuan a fanu Bawihtei kum thum lai lo ni ve tawh pawh chuan a nu bula kal aia a pu bula awm a duh zawk tlat lai te a ngaihtuah mek lai chuan an chuanna sumo chu a ding lawih a, a hriat loh karin tawngtaina hmun an lo thleng der tawh a, driver chuan Sangtei bula thu Pu Lura chu tawngtai turin a sawm a, Pu Lura chu tawi fel takin an kalkawng tluana Pathian venna dilin a tawngtai ta a. A tawngtai zawh chuan zunram an thiar a an kal leh ta a, Sangtei chuan Pu Lura chu an en chiang a, pa tawi lam, amah Sangtei chen vel tur sa nghet leh thau deuh lam, pa tawng duh tak, fiamthu thiam ang reng tak leh sawi tur hre deuh mai a ni a, thil sawi tur a hriain, a ti ti chu an ngaithla vek tih te a ngaihtuah chhunzawm zel a.
Chutia an han kal leh chu a bula thu Pu Lura chuan a lam rawn hawi pahin a rawn inhmelhriattir a, an bula thu ve dangte pawh chu an hming a rawn sawi diat diat a, amah chauh chu khawdang mi hmelhriat ngai loh chuang ve anih avang chuan khawi lam mi nge a nih a, engti turin nge an sumo-ah chuan a lo chuan ve khawilamah nge a kal dawn tih te a rawn zawt ta a, chutia a rawn zawh takah chuan midang pawh chuan an rawn bengkhawn vat a. Sangtei pawh chuan Aizawl Thakthing venga awm an nih thu leh Biate khuaa zirtitu hnathawk tura kal anih thu a sawi ta a. An beng a verh hlawm bawk a, zawh tur leh sawi tur an ngah hlawm ta hle mai, a hming pum Lalrosangi a nih thu te, tun hi a hnathawh hmasakna ber tur a nih thu te, Biate hi a vawikhat kalna tur a ni a, chhungte leh hmelhriat pawh a neih loh thu te a hrilh a, a chuan pui te pawh chuan an khaw chanchin a hriat atana tul nia an hriat te sawiin, an khaw awmdan te, khaw thenawm chanchin te, an khaw hming put dan te, an khaw hming chu hmanlai chuan ‘Zialung’ a nih thu te chu tui takin an sawi ta a.
An ti ti mawlh mawlh lai chuan Sialsuk chaw eina hmun an lo thleng ta der mai a, chaw ei turin an chhuk ta dial a, Sangtei chu a ril a tam lo hle mai a, chaw ei loh mai tur nge ni ang tih a ngaihtuah lai chuan Pu Lura chuan a rawn kova an bula chaw ei ve tur chuan a rawn sawm ta a, Sangtei pawh chuan mahni in thleng tur a ni lo bawk a riltam deuh a thlenin pan ai chuan chak lo teh mahse chaw ei chu tha zawk a a rin avangin a zui ve ta a. Sangtei chuan a tum leh beisei aia tam daih a ei ta a, midang ei zawh ve hma chuan a lo puar der tawh a, an sirah chuan a lo thu ve mai mai a, Pu Lura chuan Khawi hmunah ngei innghah a tum a rawn zawt ta a, a rilru kamtu leh a lo enghelh em em a rawn zawt ta chu a lawm ang reng hle mai a, headmaster inah, Bawk vengah thlen mai a tum thu te, khawi laiah nge Bawk veng chu a awm tih pawh a hriat loh thu leh a thlen hunah pawh engtinnge a zawn dawn tih pawh a hriat loh thu te a sawi ta a, Pu Lura chuan “I thawhna tur chu Govt. middle school a nih tho tho chuan Bawk veng daih a awm lovin kan hnenah lo awm ve zawk la, kan headmaster chu kan phone anga kan hrilh mai dawn nia, pawi a ti lovang, i tan school kalna a hnai zawk daih dawn tihna a ni a, a rem chang zawk bawk ang, kan headmaster te chhung chu an chhangchhe ve bawk si a, an buaipui hman vak dawn si lo che a, kan hnenah i duh chuan lo awm ve phawt la hrehawm i tih leh i la insawn zawk dawn nia, keini chu tunah phei chuan puitling pathum chauh kan awm a, kan thawl em em bawk a sin,” tiin a sawm ta a. Ngun taka a ngaihtuah hnu chuan thil pawi tak a nih lem loh avang leh an headmaster chu an hrilh nghal dawn tho chuan school hnaih zawk a awm pawh chu a hnial ta lo va, Pu Lura chu zui haw mai a tum rilru ta a.
Chaw te an lo eikham kim ta bawk a motorah lutin an tlan tan leh ta a, Pu Lura chuan an zirtirtu thar tur chu an inah a mikhual rih dawn thu an sawi chuan midang te pawh chuan headmaster ina awm ai chuan school a hnai zawkin a rem chang zawk an tih thu te an lo sawi ve nak nak a. A chuanpui te chu an lo lam leh huan lam chan chin sawiin a an ti ti mawlh mawlh a, an thusawi thenkhat phei chu a hrethiam lo reng reng a, mitthla pawh a mitthla thiam phak lo, ngawi renga a thut lai chuan a hmaah chuan a fanu chuan a lo ko vak vak a, “Lo kal thuai thuai rawh, a nu, min hmu thei em helamah hian alawm kan awm, min hmu lo em ni, lo hawi teh ka aw hi i hre thei em, a pu, ‘a nu hian min hmu thei lo em ni ka koh pawhin a ei lo reng reng,’ a nuuuuu.... lo kal rawh...” tiin a lo au vak vak mai a, ‘ka lo kal’, tiin a tho hluai a. A harh zawk mai a, a lo muhil tui hle ani tih a inhre chhuak nghal a, a mumang chu mak a ti hle mai a. A motor chuan puite chuan a muhil a ni tih pawh an hre lem lova, tui takin an lo ti ti bawrh bawrh a, an chap pawh a ro that an rin thu te, an hal hunah a kan that phei chuan an hlawk tur zia te an lo sawi mawlh mawlh a.
Tukverah dak chhuakin khua chu a thlir vang vang a chutia a thlir reng lai chuan E. Lungdar an lo tlan thleng reng tawh a ding chuang lovin khua chu an tlan pel a, an tlan tluang bawk driver chuan an thlen tlai a rin loh thu te a sawi nual a, midang ai mah chuan amah Sangtei tana sawi ni deuh berin a lang, E.Lungdar pelh hnu 5km vel an tlan leh tawh ang tih ah chuan driver chu a ding ta a, Sangtei chu mak ti deuh hlekin a hawi kual ruai a, Driver chuan, “Khi, kawng lehlam sir a hung chhung ami khi ‘Lung vando’ a nih khi,” tiin a lo kawhhmuh vat a, zunram thiar turin an chhuk ta sap sap a, Sangtei chuan Lung vando chu han hmuhchian deuh a duh avangin kawng chu a kan a, a hung chhungah chuan a han lut a, chu lung mum pel pul sang tak mai chu a lo ding to luah mai a, a bung ni awm tak pahnih chu leiah chuan a lo mu rual mai a, a la ding chhun pawh chu a la sang viau mai bawk si a, a bun hma chuan eng ang taka sang nge ni ang aw… ti rilru chung chuan a thlir reng a a bula lung phahah chuan thu a lo inziak a, chumi a chhiar dawn lai chuan driver chuan a rawn ko ta a, kal leh huna chhiar atan a khek ta rih a, motorah chuan a thu lut ta a. An kal pah chuan Lung vando chungchang chu Pu Lura chu a zawt pah a, Pu Lura chuan “He lung hi feet 71/2 a sang a ni a, a laia hawlh tlangin 1’10” a ni bawk. An sawi dan chuan British leh Burma indo lai vel khan British kha an chak zawk a, Treaty of Yandaboo 1826 ah (inremna) an ziak a, chumi ang chuan ramri lung an phun ta a, chuta an lungphun chu niin an sawi a, Hmanah Lungdar pitar pakhat thil hre tak mai Pi Chhunhnuaii khan ti hian a sawi bawk a, ‘Kan naupan laia ka piin mi hrilh danin Lung vando phuntu te chu Kawlho (Burmese) an ni a. Sai tam tak an hruai a, heng lung te hi sai chu an hnuhtir thin ...’ a ti a, amah lah chu kum 1986 khan a lo thi tawh bawk si a zawh leh tur pawh an vang tawh ngawt ang, a bung pakhat chu Aizawl Museum-ah an dah bawkin ka hria “ a ti a.
Thlen hma an chak hlawm bawk a, an tlan leh ta par par a, an sawi dan chuan reilo teah khua an lut mai tawh dawnin an sawi a, mahse Sangtei tum ang em em chuan an thleng rang ta lem lova, ani chuan minute 10 vela thleng tawh mai turin a in ngai a, rilru a lo kawm vel mai mai lai chuan kawng koah lungphun lo intlar thep leh a bula thingkung lianpui mai ding chu a hmu ta a, chumi bul maiah chuan ‘Biate i lo thleng ta’ tih chu a lo inziak vang mai a. a inrin loh hlanin Biate a thleng ta. Rilru tak a phur ru em em, mahse sawi chhuak ngam si lovin Sangtei chu a thu tha sauh sauh a, thui pawh an tlan hmain a tum loh deuhin chho zawngin an tlan ta a, Pu Lura chuan, “Khi lai deuh khi kan Headmasterte in chu a ni a, in kan thlen hunah ka va phone anga, i hman remchan hunah an inah chuan I va la leng dawn nia,” a ti a. Engemaw chen an tlan hnu chuan kawn zau deuh an han chuang chhuak hlawl mai a, an hma lawkah chuan Biakin hi tlem a sang deuh laiah hian a lo ding luah mai a, Biakin hnuai kawng sir Biakin lam depah chuan dawr lian fe mai engkim an zuar ang tih mai tur a dawr lian hi a lo awm a, chumi kawt lehlam dawr te deuh eichawp dawr awmna kawtah chuan an ding ta a.
Pu Lura chuan, “Kan thleng ta e, i chhuk ang le,” a ti a, chutih lai chuan dawr atang chuan tlangval lian lem lo sa pan deuh leh ngo lam pang, hmel hlim tak pu chuan, “Ka pa in va lo thleng hma ve, ka rawn hmuak hman lo tep che u a lawm, hei ka thleng ve chiah a ni, in hah em”, a rawn ti sawk sawk a. Pu Lura chuan, “Hei hi ka fapa upa ber dawttu a nih hi, Thangte tiin kan ko thin, Hei ka chuan pui nula hi kan inah a lo thleng dawn a, Sangtei a nih hi, kha a bungruate kha rawn ken pui rawh,” a ti a. Thangtea leh Sangtei chu chibai an inbuk zawh chuan Thangtea chuan Sangtei bag pahnih chu a khai sak a, Biakin sir ding lama kawng kual lamah chuan an phei ta a, thui lo te an thlen chuan kawtlaiah hian nu pakhat hi a lo ding a, an lo kal chu a lo thlir reng a, mahse eng dang a sawi hmain Pu Lura chuan, “Hei hi ka nupui a nih hi, Mama nu hei kan school a thawk ve tur Sangtei a nia, kan rualin a lo chho ve a, kan khuaah hmelhriat pawh nei lovin a lo chho ve tawp a, kan ina rawn awmve turin ka rawn sawm ta mai asin, kawngah kan rawn inhre chawp chauh sia inrawnna hun pawh a awm lova, ka rawn hawpui ta mai a ni, kan headmaster te in lama awm tum deuh a nia, a hmelhriat sa an ni chuang lova, kan inah awm se atan a nuam zawk anga school a hnai zawk dawn bawk sia, i rem ti ang ti raw” an ti a. Chu nu chuan “E remti tehreng mai chutiang te chu rawn hruai lo la chuan ka thin a rim zawk ngawt ang, a va lawm awm teh lul em, zirtirtu thar kan han nei tur chu, lo kal rawh u, thingpui pawh ka lum so diam a nia, in in zawh ah in inbual dawn nia” tih pahin inchhungah chuan an nupa chuan an inzui lut ta a.
Thingpui an in zawh chuan Pu Lura chuan an headmaster chu a va phone a, an zirtirtu thar chu an in lamah a awm zawk dawn tih te ava hrilh a, An headmaster chuan School tan hmaa an in lama leng tur chuan a rawn sawm a, a tuk lama kal an ti tlu ta a. Pu Lura te chuan fa pali, mipa pahnih leh hmeichhia pahnih an nei a, an mipa upa ber chu chanchinbu lamah hna a thawk a, a nau hmeichhe pahnih te nen Aizawlah an awm a, an mipa upaber dawttu Thangtea chauh chu an khuaah chuan a awm a, ani nen chuan Sangtei chu an inrual chiah chiah lehnghal a. Sangtei chu a inbual zawh chuan a thaw veng huaiin a hah te chu a dam sawng sawngin a hria a, a mutna tur lamah kalin a khum turah chuan a thu a, a purse chu phawrhin englai pawh a chuta awm reng thin Zorama leh a fanu thlalak chu a phawrh a, mittui tla zung zung a thlir chungin, “ Zoram tunah chuan I thawh chak em em thawk turin ka kal ta asin, nang ang chuan ka thiam ve nghal dawn si lo va, I mi hrilh thin ang khan ka thawk dawn a, min lo thlir reng ang che aw”, tiin a tap zawih zawih a, engtia rei nge a thut pawh a hre lo, mahse chaw ei tura an rawn koh tak avangin a chhuak ve ta a, chaw te an ei kham chuan an chaw eina hmun tih fel leh thleng seng fel chu a kutah dah turin a hrilh a, midang zawng chu inkhawm turin an insiam a, ani chu zin thleng hlim te a ni bawk a, inkhawm loh mai a tum ve thung a. Thleng a sil zawhah hmun te a phiat fai a, inkhawm bang in atan thingpui a lum mek lai chuan inkhawm pawh chu an lo bang ta mai a, Biakin bul mai a ni bawk a inleng te an lo lut nak nak a, zirtirtu thar an inah a awm dawn tih te an hriat chuan an lawm hle a, an rawn chibai nak nak a, zan te a lo rei deuh tawh avangin inleng pawh chu an tin ta a, anni pawh mu turin an inbuatsaih ta hlawm a.
Sangtei chu a khumah chuan a thu vang vang a, Zorama thlalak chu a thlir reng a, a mittui chu dan harsa a ti em em mai a, Zorama’n a hnathawh chak em em thin chu amah zawk in a thawk dawn tih te a ngaihtuah a, Zorama’n naupang enkawl dan a sawi thin te chu a ngaihtuah neuh neuh a, ani hian a thawk thei tak tak a ngem, naupang ten a thu an awih duh a ngem tih te a ngaihtuah a, rilru hah tak leh phur angreng tak si chuan a thaw leh halh thin a, a hriat loh karin a loh muhil ta der a. A han harh leh chuan khua a lo eng uarh tawh a, tawng mawlh mawlh thawm te hriain a in hria a, rang takin a tho vat a, a va chhuah chuan Pu Lura leh a nupui Pi Duhi te chu an lo tho daih tawh mai a, anni chuan, “E, I lo tho maw, nizan lam te I mu thei em” an lo ti bawrh bawrh a. Sangtei pawh chuan a muttui thu te a sawi a, thingpui a in lai chuan Thangtea a lo tho ve a, Pu Lura chuan Thangtea chu an headmaster inah Sangtei chu bike a va hruai lawk tur chuan a tir a, a tuk mai chu school luh hun ani tawh dawn si a, school luh hma ngei a headmaster va hmuh chu tha a an hriat avangin an kal ta a. Headmaster te chu Bawk veng tawp lama awm an ni a, an va kal chuan an lo tho chhuak ve chiah a, zan lamah an naute nawmsamloh avangin an lo mu tha lo hle a ni awm a, thingpuite an in hnu chuan haw an tum ta a, headmaster pawh chuan an in ai chuan Pu Lura te in chu school atangin a hnai zawk a, an hulhar zawk bawk a a nawm zawk a rin thu te a sawi luam a, anni pawh chu an chhuak ta a.
Headmaster-te gate an pel chauh tih chuan Thangtea chuan, “Khulaiah khuan lungphun kan nei nual asin I en lawk duh em,” a ti a, an zuk chhuk chuan fu hmun angreng karah hian lungphun engemaw zat hi an lo in tlar dul mai a, hmanhmawh chung chung chuan Sangtei chuan a zuk en chiang a, lung lian leh sang pui pui paruk lai mai chu kawng lam hnuchhawn zawng chuan an lo intlar put mai a, lung phun sang pahnih hian a hniam pali an lo laitat a, a veilam ber a lungphun sang tak mai chu a hma lamah kalin a zuk en chiang a, Darkhuang lian tak hi a lo in khai a, Sangtei chuan darkhuang chu dingdihlipin a han khawih pha chang chang chauh a ni, darkhuang hnuaiah chuan To, Biate Lushai lalber Kairuma kum 60 tih leh a hnuaiah chuan chanchin tlem a lo inziak a, an en zel chuan dinglam bera lungphun lian tak dang lo ding chu a va en leh a, Kairuma nupui Thangpuilali hming leh a kum zat bakah a thih ni thlengin a lo in ziak a, a hming ziak chungah chuan kraws a inker bawk a, Sangtei chu a bulah an ding a lungphun chanve aia sang a thleng hram a, lung phun dangah chuan Biate lal dang hming a lo inziak nual hlawm a ngun taka en chak viau mahse an hmanhmawh tawh em avang chuan an haw ta a.
In an thlen chuan chaw ei an lo peih tawh bawk a chaw an ei sawk sawk a, ram lama hnathawk turin an chhuah san ta dial a, Sangtei chu a tuk maiah school an kal tawh dawn bawk si avang chuan in a lo nghak ta a. A tuk khua a lo var chuan Sangtei chu a helhawlh hle mai a, tukthuan eikham veleh chuan school kal turin an insiam a Pu Lura nen chuan an chhuak ta a, Biakin kawt lam kawng pui chu kanin eichawp dawr bula step chhovah chuan an kal ta a, chulaia in lo awm hmasa ber chu Pu Dila te in a ni a. An in sir a stepah chuan an chho an huan zau vak lo an kal pelh chuan veilam an han hawi phei a school chu an thleng der mai a, dinglamah chuan high school a lo awm bawk a, chowkider-in kawngka a lo hawng diam tawh a, rei pawh an thut hmain an headmaster chu a lo thleng a, joining report te a thehluh hnu chuan pawna naupang lo thleng infiam nak nak chu hlim takin a thlir reng a, zirtirtu dang pawh an lo thleng kim ta a, dar a rawn rik chuan mahni buai buaiin an buai a, naupang ho hming te an ziah fel hnu leh tul dang tlem azawng an tih fel hnu chuan school tan ni a ni bawk a naupang ho chu an ban tir ta rih a, zirtirtu erawh chu subject lak tur insiam rem bakah mawhphurhna hrang hrang insiamin an thu khawm a, zirtirtu chu an vaiin an head nen pariat lai an ni a, an chowkider chu chhun lamah peon angin a awm nghal bawk a, an indaih phian mai a, a nawmhmel a ti hle mai. Thil tul zawng zawng an tih zawh a mawhphurhna inbel ngai te an tih fel hnu chuan an bang ve ta a.
Zanah chuan Sangtei chuan a fanu leh Zorama thlalak en pah chuan “Zoram tunah chuan ka thawk tak tak dawn ta, tunhmaa I thusawi thin te kha ka hre reng ang a, naupang enkawl dan min hrilh thin te kha hre rengin hna hi ka thawk dawn a ni, heng naupangte hi ka theih tawpin ka zirtir anga an zirlai an thiamna mai bakah hian mi tha tak kohhran leh khawtlang tana chhawr nahawm, mi puitling leh rintlak khua leh tui tha tak ni turin zirtir chhuah ngei ka tum ang, an thiamna te in chen vek lo mahsela nungchang tha tak nei, mi rinawm, Pathian tih mi an nih ngei theih nan ka theih tawp ka chhuah dawn a ni,” tiin a be mawlh mawlh a, a mittui erawh a tla reng tawh bik lo, tunah chuan Zorama’n a awmloh sanna pawh kum li lai a lo tling ve tawh a, khawlaiah te a hmel ang pu a hmu reng tawh bik lo va, a thlalak a enin a tap ziah tawh bik lo a ni. A chang phei chuan a theihnghilh ve hial thin a, mak intih viau chang te pawh a nei tawh a ni. Tluang takin school an kal ve ta zel a, Sangtei chuan nuam a ti hle thin, a beisei aiin naupang an fai a, an khua lah chu a fai em em mai bawk a, khawlaiah bawlhhlawh hmuh tur a vang hle thin.
School an tan atanga karhnihna ah chuan inrinni tuk khat chu an tukthuan ei lain Pi Duhi chun, “Sangte vawiin chu Thangtea hi Sialhawkah a kal dawn a va kal ve ta che,” a ti a. Chaw eikham veleh chuan Sialhawk kal tur chuan an insiam a, Thangtea nen chuan bike-in an kal ta a, Thangtea hi a felin a bula awm a nuam em em a, Sangtei nen an inkawm ngeih hle mai a. Sangtei hi mi tawng duh tak ni lem lo mahse Thangtea bulah chuan a ri ve bawrh bawrh thin a,Thangtea bialnu Sawmi chanchin te an sawi a, an hlim dun thin hle a ni. Khua atanga km chanve vel an kal hnu chuan kawng sir ding lamah hian lungphun hi a lo awm a, Thangtea chuan,” Lungphun I lawm bawk sia, helaia lungphun hi I enchiang duh em,” tiin a bulah chuan a ding a. Sangtei pawh chu a chhuk vat a, chu laia lungphun lo awm chu a zuk pan hnai a, Zoram Upa pawl Biate hovin kum 1983 a an phun a lo ni a. An en chian chuan Hrangkhupa vawrhna hmun a nih vanga an phun a lo ni reng mai a, an vawrhna lai tak chu a thlang zawl chu a ni tih te Thangtea chuan a rawn hrilh a. Hman lain Ziallung khaw mi, Hawnglaia ho a an rammu in Thangngiauva fapa naupang duhawm tak mai, Ziallung Huaiin kel chal a an thlem a an hruai bo Hrangkhupa chu an chhar a, mak an ti hle mai a, “Heta hi naupang a awm e, eng ti zia nge ni?” an ti a, an la ta a, an hawn kawngah chuan kawn zawlah hian fei an sawh khat khup a chu naupang te chu an han vawrh a, fei karah chuan a tla ta a, an han vawrh leh thin pawh chuan fei karah chuan a tla zel a. Fei karah chuan Chem hi a zangthal zawngin an dah leh khup a, mahse a zuk tlak chuan chem pawh chu a tlu dual zel a. Hawnglaia, an hotupa chuan,”Ka fa atan ka nei dawn e,” a ti a. Fa nei lo a lo ni bawk a, a fa atan a hawn ta a ni. Sangtei chuan a thawnthu chauh a lo hriat thin a tak ngeia a hmu thei chu a lawm hle mai a. Sialhawk lam pan chuan an kal leh ta a.
Thlakhat zet school an lo kal ve ta reng mai a ningani tlai khat chu an school bang Pu Lura nen an haw thla dun a, Sangtei chuan a rilru in Zorama a lo ngaihtuah mek avangin Pu Lura ti ti pawh a lo hre mumal lo va, in an thleng tep tawh tih chuan a va hawi chhuak a, an kawt laia mi pakhat anmahni hnungchhawn zawnga bike a la hmuh ngai loh bula lo kun mawlh mawlh a hmuh chuan a lung chu mak tak maiin a lo phu zawih zawih mai a, mak a ti lutuk chu a meng phawk nasa hle mai, chu tlangval chu a ding mar a a kut a thil engemaw keng chung chuan a rawn inher a, Sangtei chuan mak a ti tawlh tawlh mai, a ni thei lovang a rilru a Zorama a ngaihtuah nasat lutuk vangin a mitthla ah pawh a hmu leh zel dawn em ni ang, a va mak em aw…Chutih lai chuan Pu Lura chuan “E khai Mama a va mak teh hlawl ve, engmah I rawn sawi lawk bawk si lova,” a rawn ti ta a, Sangtei chu a harh kawk mai, heihi maw an fapa upa ber chu, Zorama nen an va in ang tehlul em, mahse chiang taka an en chuan Zorama aiin a cher deuh zawk a, a sang deuh hret bawk tih te chu a hmu ve ta a. Inchhungah an lut a, Pi Duhi chuan, ”Hei hi kan fapa upa ber Zuala a nih hi Aizawl lamah a awm a, a lo haw khat lutuk a lo haw zing ve deuh se kan tih viau pawhin hman a inti lo thin a, mahse hei tum loh deuhin a lo haw thut mai a nih hi, E.Lungdarah inneihnaah a kal a, a rawn tlang nghal a,thawhtan lamah a chhuk leh dawn a nih awm chu maw,” a lo ti mawlh mawlh a. Sangtei pawh chu an hmelhriattir a, chutia a lo haw remchan takah chuan Sangtei len chhuahpui turin an lo tur nghal bawrh bawrh a. Sangtei chuan a hah dawn tehlul nen chutiang a len pui chu a ngai chuang lo ti a, a lo hnial pawh chuan a inrinni lama leng tur chuan an ti tlu ta thova.
An tum lawk ang chuan leng chhuak tur chuan an insiam mawlh mawlh a, Sangtei chuan han hnial deuh mahse a rilru chuan len chhuah chu a phur ang reng phian thova, an khaw chung lam tlang lama kal an tum ta a. Zuala chuan dawr kawn lama kal pah a duh avangin an tlan thla a, dawr an kal zawh chuan tlang lam panin an tlan chho ta a, Primary school I tlan pelin field an han thleng a, field koah chuan Y.M.A lungphun a lo intlar put a, Primary school II chhakah bike chu dahin ke in an kal ta zawk a. Mual awihtlan nuam tak mai a an kal chhoh lai chuan builukham rah tiarh mai hi a lo ding tawi bem a, a mawi danglam hle mai, thli a thaw heuh heuh a, veilam chu ‘puanvawrhkham’ a nih thu Zuala chuan a hrilh a, mahse vawiin chuan tlang chhip ‘Hmingthang kham’ lamah kal phawt ila nidangah kan la kal leh dawn nia a tih avang chuan mual pawng tawp an thlen chuan ding lamah kawi hretin ngaw thelh hun mai hnuaiah chuan an kal phei zel a, henglai zawng zawng pawh hi motor kal theihna tur vek a ni chungin ke a kal an duh zawk vangin an kal phei zel a, mual pawng deuh euh lian vak lo hi an va thleng a, Zuala chuan, “Helai hi ‘Chawngdawla school kawn’ kan ti thin, hmanah chuan helaiah hian Pu Chawngdawla School a awm thin a ni awm e,” tiin a hrilh fiah zel a, a nawm zia chu sawi thiam har tak a ni, thing kung sang pui pui lian deuh leh te deuh te a ding khup a, a hnuaiah chuan hnim lian a awm si lova, khawi lai mai pawh chu kal tlang theih vek a ni bawk si.
Veilamah an kawi leh deuh a, tlemin kawng a lo chho deuh hret a, Sangtei chu kawng a kal lovin thing karah chuan a kal chak zawk a, a tlan tlang zung zung a nuam a ti hle mai thing lian leh upa tak tak a tam bawk sia a, an camera ken chuan Zuala chuan thla a lo laksak mawlh mawlh a, thing lerah nauban mawi takin a lo par chul bawk a, thingler sang taka nauban var lo par te chuan mit a ti tlai ngawih ngawih mai, tlang chhipah chuan a duh tan tawngtaina hmun tur an lo siam diam a, nuam an ti hle mai, Sangtei chuan chulai hmun chu nuam a ti em em a, a lunglenna te pawh chu lak ang huai niin a hria a, mak a ti hle mai, a boruak dai raih mai te thing kung mawi em em mai te chuan a lunglen chu an hnem tak meuh meuh a ni . An ril a lo tam ta hle a, an thil pai te an ei zawh hnu chuan an chhuk leh ta a, an haw tlang dawn emaw a tih lai chuan Chawngdawla school kawnah chuan Zuala chuan kawng peng dang ding lama awmah chuan kal a rawt leh ta a, thui tak pawh an va kal hma chuan tlem a zawl lai deuh hi an va thleng a, chulaiah chuan rawlthar pathum lai hi an lo ding khawm a. An piah deuhah chuan lung chhawrdawh, kham a va poh chhuak vah mai hi a lo -awm a, Zuala chuan, “Saw saw Chhuanvawra khawthlir anih saw, I lawn ang hmiang,” a ti a, lung chhawrdawh lo awmah chuan an va lawn ta a, a hmawrah chuan an va thu a, rawlthar lo awmte kha an camera an pe a, an thla an laktir bawk a, nuam an ti hle mai.
Zuala chuan, “Helai atang hian alawm Chhuanvawra khan Hrileia khua a zuk thlir ni”, tiin a hrilh a. Sangtei chuan hmanni lawka Thangtea nen Sialhawk kawnga lungphun an hmuh chu a hre chhuak zawk a. Hawnglaia’n a fapa atana a neih tak Hrangkhupa chuan fanu hlir a nei a fapa reng a nei lova, khawdang hmeithai lakah fapa a nei hlauh maia, chu a fapa chuan a rawn zawng chhuak leh ta a, a hming atan an kawmchhak pitarin “Chhuanvawra ni rawh se,” a tih sak a. Chhuanvawra chuan ramvah nuam a tiin sa kap thei em em mai a, amaherawh chu a pa chuan a chhuah dawn apiangin ‘khi mi tlangchhip khi chu han chuang miah suh ang che’ a ti ziah mai a. Nikhat chu an huanah a va lut a thlan tam tak a lo awm thluah mai a, a pa hnenah chuan tute thlan nge tih a zawt a, a pa chuan a pi leh pu te, a ni te leh a u te thlan a nih thu a hrilh ta a, mak a ti hle mai a, chung zozai chu engtia lo awm nge tih a zawh chuan a pa chuan Hrileia hoten an thah sak a nih thu a hrilh ta a. Tumkhat chu Chhuanvawra ramvak chuan a pa thuchah chu enge ni tehreng tiin a bawhchhe ta a, tlang chhipah chuan a han chuang chhuak ta a, an thlir vel a, an piah ralah chuan khaw tam em em mai chu a lo awm tuarh mai a. In a thlen hnua a a pa a zawh chuan chu a khaw hmuh chu a chhungte tam tak thattu Hrileia khua ani tih a hrilh ta a. Chhuanvawra chuan a pa phallo chungin Hrileia khua chua a dova a han hneh tak vek thu te chu a ngaituah chhuak uaih uaih a. Tunah chuan chulai atanga thlir chuan E.Lungdar khua chauh a lang tawh thung.
Muang changin an chhuk a, in lam panin muang tein an haw ta a. Sangtei chuan chu tlang an lawn chu nuam a tih em em rualin a lunglenna lo reh ta duak mai chu mak a ti em em a, tlangah chuan a mitthi ngaih chu a han dah ta ni mai awmin a inhria a, a nuna thil lo thleng chu mak a ti hle mai a, tawng pawh tawng lo chuan a kal mawp mawp a, Zuala chuan, “I va ngaihtuah muk awm ve,” a rawn tih chuan a phu zawk a, a tlu thelh lehnghal a, Zuala’n rawn dawm lo phei se chu awihah a lum chiam mai thei a ni. Zuala leh Thangtea hi unau mah ni se an in anglo em em a, an pianzia leh hmel a danglam ang bawkin an mizia pawh a inang lo nasa hle, Thangtea bulah kha chuan hahdam tak leh tlangnel takin a tawng ve bawrh bawrh thei a, Zuala bulah erawh hi chuan amah a tawng tlem bawk si a sawi tur a van thei hle mai, chuti chung chung chuan hrehawm a ti hauh si lo, a hahdam veng veng tho si a, mak a ti em em a, chutia ngawi renga an kal lai chuan Zuala chu a va melh zeuh a a ni lah chuan a lo en reng lehnghal a, a tum loh deuh a a lo en reng avang chuan a zak rilru hle mai a. Ngawi rengin an bike hunna chu an thleng a, in lam panin an tlan haw ta vang vang a.
Zanah chuan Sangtei mu tur chuan a fanu leh Zorama thlalak chu a thlir vawng vawng a, tunah chuan Zorama thlalak a en pawhin a rilru a na tawh lovin a hma angin hrehawm a ti tawh lo va, zanin phei hi chuan thil dang vang a en a ni nghe nghe. Thlalak thlir reng chung chuan, “Zoram ka hmangaih em em che tih I hriat kha, mahse hmalam pan ve ka tum ta a, ka theihnghilh ngai lovang che, mahse hmalam pan ka tum avangin ka Mangtha phawt ang che aw,” tiin a thlir vawng vawng a, Zorama thlalak chu a suitcase mawngah a dah ta a. A tukah chuan Zuala chuan Thangtea hnenah chuan sih chakai khawrh a chak thu a sawi a, Thangtea pawh chuan an awllai a ni bawk a, a hreh lem loh thu sawiin Sangtei chu kal ve turin a sawm a, Tukthuan eikham chuan an pathum chuan an kal dawn ta a, Sangtei tum loh deuhin an bike an ti nung a, Thangtea chuan, “Ka U bulah chuang rawh aw, kawng a tha lutuk lova, a ni a lian zawk bawk a I him zawk ang”, a ti a, an kal ta a, khua an tlan pel a, thui tawk tak an tlan chhuk hnu chuan kawng sir veilamah hian tuikhur hi a lo awm a, kawng lah chu a zauin motor pawh awlsam takin a in pel thei ang tih tur hi a ni a, mahse metal loh a nih avangin a chhe viau mai a, motor chak deuh tan lo chuan kal a har viau tho mai thei a ni. Tractor-in thing an phur thin tih te an sawi a.
Tuikhur bula kawng zau laiah chuan an ding a, an bike chu an hung tha a, tuikhur chhak ko awih tlan lamah chuan an chho ta a, chulaiah chuan kawr ruam zau ang reng tak mai hi a lo awm a, tui erawh a awm lem lo va, kawr veilam ram chu ‘Hriangngaw’, an ti a, kawr dinglam ram chu ‘Minpui ram’ an ti thung a, chu kawr pawh chu ‘Minpui kawr’ a lo ni a, kawrah chuan an lut chho va, tui awm lo mahse a chhuat chu a hnawng tha hle a, an han laih chuan tui a lo tling thei a, chakai te reuh te te an lo vak chhuak ta a, chu chu sih chakai chu a lo ni reng mai a, Sangtei chuan a la hre ngai reng reng lo in, tui nu phut a chakai vak pawh chu a hmu ve thei lo va, a lai ve thiam hek lo, mahse Zuala te unau chuan lai tur pawh chuan an phut lem lo a, an bula a lo awm ve chuan an lawm tawk hle a ni. A dah nan bur ruak an ken lawkah chuan an thun zel a, rin aiin an man tam a, bur khat dawn an man hnu chuan haw zai an rel ta a. In an thlen chuan Pi Duhi chu a lo lawm hle mai a, an chakai man chu buh nen a kang a, zanriah hmeh atan a lo siam sawk sawk a, Sangtei’n a han ei chuan a beisei aiin a tuiin a lo hmui tha em em mai a, chutiang taka chakai hmui chu a lo ei ngai loh avang chuan man leh hun a nghakhlel hle a ni.
Biakin an hnaih bawk a inkhawm apiangin an tel ngei ngei thin a. Upa te chu lehkhathiam sang leh fing pui pui ni lem lo mahse Pathian thu tak an sawi a, an thusawi chu ngaihthlak a nuam in Sangtei chuan hahdam thlak a ti em em a, a khawharna leh lunglen pawh chu an hnem em thin a, tunhma a a la neih ngai loh Pathian nena inpawlna tak tak pawh neiin a inhre hial a, a thla a muang em em thinin a thu ngaihthlak te chuan a nun a kaihruai nasa hle thin a ni. A rilru a hah deuh pawhin a tawngtai tam phah sawt thin a, a thla a muang huai huai thin a ni.
First term exam zawh veleh chuan Sangtei chu Aizawl lamah haw thlak a tum a, Thangtea chuan Aizawl lama a bialnu hmuh a duh bawk avangin Aizawl kal ve a lo tum chiah bawk nen an pahnih chuan Thangtea bike chuan an chhuk dun ta a, kawng tluan chuan hlim takin an tlan zel a, Thangtea nen hi chuan engpawh mai hi an sawi dunin an duh zawng leh nuam tih zawng te sawiin hlim takin an inkawm thei thin a, a chang chuan an inhnial chiam thin bawk a, an thin erawh a rim ngai lem hlei lova, an in ngaina em em ringawt mai a ni.
Zuala chu kar tawp apiang deuh thaw hian a lo haw thin a, a nu leh pa te pawh chuan “Nang hi engemaw I hriat, I lo haw ut reng mai a,” tiin an fiam fo thin a, mahse engah teh vak a ngai lem hlei lova, a lo haw chang chuan Sangtei chu khawi khawiah emaw hruaiin a la hmuh ngai loh hmun nuam leh mawi tak tak te a fan pui thin a, thingpui huan nuam leh mawi tak tak te, ramhnuai ngaw karah te kal puiin khaw tawntirh lam ramah te an kal a, kawi te chharin thinglian pui puiah te an lawn dun thinin hun nuam tak an hmang dun thin a, Sangtei pawh chuan a lo haw chu a thlahlel thin hle a ni. Hun te chu liam zelin Sangtei te pawh chuan Second term exam te nei zovin school chawlh pawh an hmang zo leh ta a. School an luh tan lehna pawh a rei leh tawh hle mai.
Nikhat chu Sangtei zing tho chu a nuamsam lo riau mai a, a lu a na in a khua a sik seng seng reng mai a. Tukthuan eikham chuan school kal tura a insiam lai pawh chuan a lu chu na a ti hle mai a, nachhawkna a ei hnu chuan a zia ve leh mai a ring a, Pi Duhi pawh chuan veng tawp lehlamah lungphunna a kal a tum thu a sawi ve bawk a, Thangtea pawh lo lamah a kal liam ve nghal a. Pu Lura nen chuan school an han thlen chuan midang pawh an lo thleng deuh vek tawh a, an head chuan Sangtei a hmuh chuan a hmel chu danglam a tih em avangin a chhan a zawt hial a, Sangtei chuan a lu nat thu leh a khawsik deuh thu in a chhang a. An head chuan, “Damdawiinah va kal la, I thisen va laktir la, in lamah haw nghal ang che, hetiang a school kal ka remti lo, I dam leh hma chuan lo kal tawh reng reng suh,” a lo ti hlur mai a. Sangtei chu an chowkider chuan damdawiinah a va kalpui a, in lama a thlah leh hnu chuan school lam a pan san leh ta a.
Sangtei chu amah chauhin inah a awm ta a, a lu na vang chuan thuthlengah a tlu zal mai mai a, chhun mut hi a tih ngai loh anih avangin dam loh nikhua pawhin chhunah chuan mut loh hram hram a tum thin a ni. A damdawi ei chuan tlem chuan hna a thawk deuh a, a luna chu a lo zia ve hret a, a khawsik erawh a la awm reng thung, thei thur ei a chak hle mai a, ei tur a awm lovin lei tur pawh a awm loh avang chuan ngaihtuah pawh a ngaihtuah peih lo. –Chutia a mut reng lai chuan phone a lo ri ral ral a, Sangtei chuan peih lo chung chung chuan a va la a, “Hello” an tih chuan a tum loh deuhin Zuala chuan, “Sangte, khawnge ka nu a awm, engatinge inah I awm a?” a rawn ti a. A nu chu lungphunna a a kal thu leh a ni chu a khawsik leh luna avanga head in a haw tir leh thu chu a lo hrilh ve mai bawk a. Zuala chuan thil a ei theih leh theih loh te rawn zawt in enge a ei chak tih te a rawn zawt a. Sangtei chuan a chaw ei a tui loh thu te theithur ei a chak thu te nimbu lei tur van zia te chu fiamthu in a hrilh ve mai a. Eng eng emaw an sawi hnu chuan Zuala chuan a ti tawp ta a. Tlaiah chuan Pi Duhi lungphunnaa kal pawh a lo haw a, a hriatloh hlana Sangtei lo damlo vak mai chu pawi a ti em em a, lungphunna a a kal te chu a inchhir hle maia, mahse eng han tih theih pawh chu a ni chuang lova, Sangtei thisen test result pawh chu a lo chhuak a, an thenawmnu damdawiin a awm chuan a rawn hawn sak a, doctor awmlai a nia, damdawi eng enemaw a rawh hawn tir a, nihnih nithum hnuah chuan a dam veleh mai a rin thu a rawn sawi a.
Zanriah an kil dawn lai tak chuan an kawtah chuan bike a rawn ding hrawk a, mak ti tak a an hawi he haw lai chuan Zuala chu kawngkaah a rawn dak lut nghal a, Sangtei chu en pahin a thil khai chu a rawn pe a, An chhungkua chuan mak an ti hlawm hle mai a, Sangtei chuan a thil ken en pah chuan , “Hei eng thil nge ni ta, engatinge tun ang hunah I lo haw a,” an ti a. Midang pawh chuan chutiang kar laklawha a lo haw mak an tih thu chu an lo sawi ve bawk a. Zuala chuan midang pawh en lem lo chuan, ”Nimbu I eichak sia ka rawn hawn sak che alawm, I thisen te I test tir em, Malaria alo ni palh thei a nia,” a ti nghal a, a nu leh pa chuan, engtin nge Sangtei damloh thu te chu a lo hriat a, chutia a lo haw rum rum mai chu mak an ti hle a. Zuala chuan a nu chu chhuna a rawn phone thu te a lo awm loh thu leh Sangtei’n a lo chhan thu te, Sangtei damloh thu a rawn hriat tak dan te leh nimbu a eichak thu te chu a sawi a. Sangtei chu a inthiamlo em em mai a, chutianga a rawn haw phah a rin loh thu leh fiamthu tak meuh meuh a a sawi thu chu a lo sawi ve niah niah a. Mahse Zuala chuan a tan lo haw a har loh thu a lo sawi ve hmiah thung a.
Zanriah an ei kham chuan Thangtea chu a thiante nen zan dang ang bawkin anleng chhuak a, Sangtei thiannu ve ber Rempuii chuan Sangtei damlo chu a rawn tlawh a, nimbu te chu an ei ho a, Sangtei pawh a luna te a lo ziaawm ta deuh bawk a, Rempui’n fiamthu a thiam bawk a, an nui ho dar dar reng a. Pu Lura te nupa chu hma takah an mu a, Sangtei leh Zuala leh Rempuii te chu hlimtakin an inkawm khawm a. Rempuii hi Sangtei te thawhpui niin Sangtei kawm ber a ni a, A pasalin a thihsan tawhin fa naupang te te pahnih a nei a, a nu leh pate bulah a fate nen an khawsa ve a. Zan dar kaw velah chuan Rempuii chuan haw a tum ve ta a, Zuala chuan thlah a tum a, mahse Rempuii chuan thlah a ngaih loh thu leh engmah a hlauh loh thu a chhangin amaha haw chu a duh zawk avangin Zuala pawh chuan a thlah ta lo va. Rempuii haw hnu chuan Sangtei nen chuan a chanchin te an sawi dun a, Sangtei chuan, “A la naupangin a fel bawk a, a fate hmangaihpui a, mahni fa anga entheitu tur pasal tha tak a la nei leh mai ang,” a ti a. Zuala chuan, “Kei chu ka duh teuh lo mai, midang fate chu keima fa anga en a hmangaih chu ka thei lo bur,” tih pahin a khum lam a pan san ta a. A rilru chuan ‘I fa te a nih mial loh chuan’ tih pahin a nui sak a, a hmel erawh Sangtei chuan a hmu ve phak tawh lo.
Sangtei pawh a lo dam chiang leh vak tawhin nitin school a kal leh tawh a. Zirtawpni tlai khat chu an veng thenawm lawkah chuan mitthi an nei a, Sangtei pawh chu school ban veleh a kal ve nghal a, zanriah ei tura a lo haw chuan Zuala pawh a kartawp haw chu inah a lo awm reng tawh a. Zanah chuan Thangtea nen an pathumin mitthi lumennaah chuan an kal ho va. Zankhuain an zai tlaivar a, Y.M.A hruaitu te chu inchhungah an thu kim thap a, midang pawh tumah pawna thu an awm lo, thingpui pawh tlangval thenkhatin an lum a, a sem theih hunah nula an rawn kova, an sem zawh a no an sil zawh chuan an vaiin inchhungah an lut vek a, zai lo tumah an awm bawk si lo a, an zai thiamin an khuangpuin a zir bawk si a, khawhar chhungte tan an thlamuanpuiawm tak meuh meuh a, mutthlu pawh an awm mang miah lo chu Sangtei chuan mak a ti zawk a ni.
Zingah hmun te an phiah zawh chuan Sangtei pawh chu a haw ve ta a. Sangtei chuan khum lam a pan nghal a, a vawikhatna atan Zorama thalak en lovin a muhil ta bawrh bawrh a. Tukthuan ei dawn chuan Pi Duhi chuan a rawn kaitho a, Chaw tlem a zawng a ei hnu chuan a in bual a, mitthi in lam an pan leh ta a. Zuala chuan nimin lam ka rawn tlan tluang bawk si lova, thlan ka lai lo mai teh ang Thangtea’n a lai dawn tho bawk a, in lamah thingpui lum ka lo pui zawk a nge a ti a, Sangtei nen chuan an kal dun ta a, mitthi inah chuan mi an lo tam leh tawh hle a, an lo zai dup dup mai a, Zuala te ho chuan thingpui an lum a, Sangtei te chuan an lo sem ve thung a. Chhunah chuan Zuala chuan Sangtei chu a rawn kova, “Thlanmual lamah thingpui pek a ngai a, I lo kal ve peih em,” a rawn ti a, Sangtei pawh chu thlanmual a a la kal ngailoh avangin remchang a ti hle a, a kal ve ta a.
Tlangval tlem a zawng leh nula pali chu thlanlai thingpui pe tur chuan an kal ta a. Tlangval ho chuan thingpuisen an khai a, nula ho chuan no an keng bawk a, thlanmual lam pan chuan an chhuk ta a. Thlanmual thlen hma kawngpui an zuk thleng thla a, chuta tanga thlanmual panna kawng chhuk lo la awm leh deuh a an kal lai chuan an kalna sir lawka di in daih nawm hmel tak a hmuh chuan Sangtei chuan a rilruin Pi Duhi’n kohhran hmeichhe bial fangin Kristian chhungkaw campaign an neih tuma chulai an tlawh chanchin a sawi chu a hre chhuak zawk a, a nuih a za hle a. Chulai inah chuan nupa rek an cheng a, Pi Duhi te chuan an zuk tlawh ve a, chhung inkhawm an nei thin em tih te an han zawh chuan an nupa chuan an neih ngai lemloh thu in an chhang a, kohhran hmeichhe chairman chuan chhung inkhawm lo nei tawh turin a sawm a, rei tak inkhawm lo pawhin bible tawite chhiar a tawngtai bakah Lal biakna sawi dun mai tur chuan a rawn a, an pa chuan Lal biakna an sawi chhuah thiamloh thu a sawi ta mai a. An hmeichhe chairman chuan , “Chu, vanram kai pawh in tum nange!” a ti a, an pa chuan, “Tum mang nang…,” a tih thu chu a ngaihtuah a, amah chuan a nui var var a. Zuala chuan a lo en reng a, “Thlanlai thingpui pek chu nuam I ti awm hle mai,” a lo ti hluk a. Sangtei chu inthiamlo tak chuan a hawisawn vat a, a ngawi reng a.
Thingpui te an sem zawh chuan an haw leh ta a. Haw kawngah chuan fiamthu an thawh a an tawng bawrh bawrh hlawm a. Sangtei erawh chu ngawi rengin a kal ve zel a, kawngchho zual an pelh hnu chuan kawngpui kam zawlah chuan chawlh an rawt a, an thu chawl ta a, Sangtei chu thing daihlim hnuaiah thuin a ngawi reng a, an thiante fiamthu sawi a an nuih bawr bawrh lai chuan Zuala chu a tawng ve miah lo tih a hre chhuak thut a, a va en zeuh a, Zuala chuan ngawi rengin a lo melh reng chu niin. Engvangin nge a lo en leh reng thin le, a ngaihna a hre lo hle mai. Lo lama hnathawk thin te pawhin an lo an zo tan tawh a. Thangtea pawh chuan a nu nen a an lo enkawl ve, an lo zim te chu zawh ve a duh tawh a, a zawh hun atan chumi kar zirtawpni chu an ruat a. Sangtei chuan a huphurh rilru hle mai a, lo zawh chu sawi loh lo pawh a la hmu ngai lovin a la kal ngai lova, hlo thlawh pawh a thiam si lo, kal ve loh mai te a duh rum rum a, mahse a sawi ngam si lo, lo an va thleng a, an tape record ken atang chuan hla chi hrang hrang chu ruam khawk rum rum chuan an han play ta a, hnathawk tur chuan an bung dawn ta a, Sangtei bulah chuan Zuala chu a rawn kal vat a, Sangtei’n tuthlawh hmanga hnim a han cheh vel dan a hmuh chuan a vawikhat tihna ani tih a hre chiang hle mai a, mi dang hriat loh tur chuan, “Kal rawh, kha laia fanghma tai kha han lo la, thlamah I han ei daih ang hmiang,” a ti a, Sangtei chuan fanghma chu a lo a, thlamah chuan an chho ta a.
Fanghma an ei lai mek chuan Zuala chuan a nu chu a zuk au va, “Kan hma kha chu lo thlo zo mai rawh u, chawhmeh kan lo siam ange,” a zuk ti a. an chawhmeh ken chu siam an tum ta zawk a. Sangtei chu a thaw huai mai a, hlo thlawh ai chuan chawhmeh siam chu a thiam zawk ngei ang. Mei a han chhem dawn a, thlamah vawikhat mah mei ala chhem ngai si lova engtia chhem tur nge ni ang tih pawh a hre thiam lo. Zuala chuan mei chu a rawn chhem sak leh ta a. Meichhem saah na na na chuan chawhmeh chu a siam ve thei ta hram a…
Hma takah an haw a, an inbual fai a zanriah an eikham meuh chuan thla pawh a lo chhuak sang tawh hle a, chumi zan chuan dan pangngaiin Thangtea chu aleng chhuak a, Pu Lura te pawh an chhungte damlo tlawhin an kal daih a, Zuala nen chauh chuan inah an awm a, Sangtei’n eng engemaw khawih a a chet sek lai chuan Zuala chuan che sek lova lo thu ve turin a rawn sawm ta a. Zuala chuan nidang a ang lo riauvin a hria a, a bula a va thut chuan Zuala chuan tih tak hmelpu zet hian Sangtei chu a lo en vang vang a, Sangtei a hmangaih thu leh nupui atana neih a duh thu chu a sawi chhuak ta a, Sangtei chuan a lo rin lawk ang ni tho mahse han sawi chhuah takah chuan a phu zawk tho mai. Engtinnge a tih ang le, Zuala chu a ni pawhin a lo duh ve em em tawh a, a duat thin zia te, thil ho te te mah ni se a tana a tih hnem tawh zia te a ngaihtuah neuh neuh a, khang zawng zawng te kha Zuala hian amah a hmangaih avanga a tih a lo ni si, midang bula a nuih chang a Zuala lungawilo hmel lo lang thin te a ngaihtuah chhuak zel a, engtinmah a chhan loh avang chuan Zuala chuan a thin a rim ta emaw a ti hial a, chutia a thawn thut avang chuan thupha te an chawi leh rih a, mahse a rilru chu a danglam ngai dawn lo ani tih thu a sawi lai mek chuan a nu leh pa te thawm an hre ta a. Sangtei chu thingpui lum turin a tho vat a, thingpui sen hang an in zawh chuan mut zai an rel ta hlawm a.
Mi tam tak chuan buh an seng tan tawh a, naupang kumtawp exam a lo hnai tawh bawk si nen Sangtei chuan buh a seng pui ve mai thei lova, Pi Duhi te pawh chuan an phut lo hle mai. Sangtei erawh chuan a vawikhatna atan buh chu seng ve ngei a tum tlat a, naupang ho pawh an zirlaite a ennawn pui sawk sawk a, thiam loh pawh an nei tawh mang hlawm lo in exam chu an cho zak tawh hlawm a, anmahni ai mah chuan a phur zawkin a inhre hial a ni. Inrinni chuan buhseng a feh ve a tum a, Zuala pawh a dan pangngaiin lo haw a, tunah chuan tumah in “engtizia nge” an ti buai tawh lova, a lo haw loh chuan mak an ti tawh zawk a ni. Tukthuan eikham veleh chuan buhseng tur chuan an chhuak ta a, lo zawh ni a a kal ve tawh avang khan an lo pawh chu hla a ti lutuk tawh lo deuh a, buh chu a then an seng tawh avangin hmun thenkhat chu a lo kawlh vul tawh a, an la seng loh lam erawh chu a mak em em tih tur khawp hian a lo eng phut mai a, chutiang chuan buh hmin a awm ngai tih Sangtei chuan a hre lo, a vawikhat hmuhna chauh a ni. Buh chu an han seng ta a, buh chu khup chen vela sangah chuan an tan chhum a, an tan chhum sa chu an tel khawm leh a, chu chu buhphal an ti a, chumi tel khawm chu hruih zawlah an vaw leh thin a lo ni a. Sangtei chuan thiam lo tak leh zeilo zet chuan buh chu a seng ve mai a, hlo thlawh ai chuan a tih theih zawkin a hria a, mahse a eikhawp chu a in thlo chhuak zo ve dawn hauh lo tih a hre chiang hle mai.
Zuala chuan Sangtei a duhna chu lantir a hreh ngai reng reng lova, a nu leh pa pawh chuan chiang takin an hre tawh a, mahse englaimahin hnawksak leh midang mitkhamin a awm ngai lo, kar tin a lo haw thin a, Sangtei duhzawng a hawn tam ber tawh a, midang pawh chuan a haw chhan an ni lo tih an inhre chiang tawh hle. Zuala chuan Sangtei hnenah chuan a duh thu chu a rem chan apiangin sawi reng mahse Sangtei chuan engtin a chhang ngai lo, a haw lo ani tih bak a lantir ngai lo va, ngaina hle mahse a insum hram hram thin.
School kum tawp exam tawp ni a ni tawh a, exam lai anih avang chuan an bang hma a, Sangtei chu a haw dawn tawh avangin a thiante a tlawh kawi lawk a. Pu Lura chuan a nupui Pi Duhi hnenah chuan, “ Nakum lamah chuan Sangtei hi I u te in lamah khian awm zawk se a that ka ring e, ti chuan Mama nen an inneih dawn pawhin inhrang atangin an innei thei anga hetianga inkhat a chen reng chu a mawi dawn lovin ka hria, Mama pawh lo hrilh la a tha ang,” a ti a. Pi Duhi pawh chuan tha a ti hle mai a, A nutapa chu hrilh turin a kal nghal a, Zuala pawh alo awm avangin a ni pawh chu a hrilh ve nghal a. Zuala chu a phur hle mai a, a rilru hlim zia chu sawi dan pawh a thiam lo, a hmel hmuh a nuam hle a, a nui deuh reng mai a ni.
Zanriah an ei dawn chuan Pu Lura chuan an chhung inkhawmnaah chuan Sangtei kumthar lama indanga insawn tura a duh thu leh a duh chhan te chu a sawi chhuak a. A tuk maia Sangtei a haw dawn avang chuan ar te an talh a, zanriah tuihnai tak chu an kil ta hlawm a. Zanah chuan midang an mut tawh hnu chuan Zuala chuan Sangtei hnenah chuan kumthar lamah a lo kir leh hunah chuan a putea te inah a awm hrih anga, chumi hnu chuan Aizawl lamah Sangtei pa hnenah palai te an tir anga, hlim takin an innei tawh mai dawn ani tih thu te chu a sawi mawlh mawlh a, Aizawl a Sangtei te in pawh a la hriat loh avang chuan tun tum a haw tur chu amah nen a chhuk thlak a, an in te pawh hriat ve a duh thu te a sawi a. Mahse Sangtei chuan tun tum chu Aizawlah a awm rei dawn avangin a thuamhnaw hawn thlak a duh a bike-a kal a rem loh thu leh ticket a lak vek tawh thu in a hnial tlat a, thil dang erawh chu engmah a hnial lo. Zuala chuan Sangtei chu Aizawl a thlen veleh rawn phone ngei ngei turin a chah mawlh mawlh a. Sangtei te hian phone an neih loh avangin Zuala hian a phone thei dawn si lo. Zan a rei tawh avangin an mahni mutna ve ve panin an mu ta a.
Zingah chuan Sangtei haw dawn avang chuan anvaiin Sangtei thlah liam tumin hma takah an tho hlawm a, thingpui te an in zawh chuan Sangtei suitcase chu Zuala chuan pawnah a khai chuah sak a, thil dang neuh neuh a pa te hawn atana an pek Aizawl lama awm ve lo te chu bag dangah an thun bawk a, Thangtea chuan a rawn khai chhuak a, Sangtei chhuak tur hmel chu dang deuh riauvin a hria a, a nuamsam lo em ni tih a zawt nghal thuai a, Sangtei chuan nui chungin a that thu a lo hrilh ve mai a. A chuanna tur sumo pawh a lo thleng ve thuai a, Sangtei bungrua chu an hlang fel a, chibai te an in buk zawh chuan Sangtei chuan an school lam chu a thlir vawng vawng a, sumo-ah chuan a lawn lut ta a, midang an in peih ta bawk a, an tlan tan chu a ni ta mai a, Sangtei chuan a ban a vai lauh lauh a, an lan theih chhung chu a thlir vawng vawng a.
Chumi ni chuan hnathawh tur an ngah em avang chuan Zuala pawh chu a buai nileng a, a rilru chuan Sangtei chu ngaihtuah reng mahse a buai em avang chuan tlai thleng pawha a la rawn phone lo pawh chu mak a ti hran lova, tlai lama a hnathawk zo chu a inbual zawh hnu chuan a nu chuan zanriah ei a la peih loh deuh avang chuan a mutna thin Sangtei mutna lo ni ta lam chu panin khumah chuan a thu hnawk a, nidangah Sangtei haw hlanin a lo lut fo tawh a, mahse tun tum chu danglam riauvin a hria a, engthil nge danglam tih a ngaihtuah mek lai chuan dawhkan ruak huai mai te, Sangtei lehkhabu leh pen awm thin lo awm lo ta duak te, a pheikhawk pakhat mah awm lo te leh a thawmhnaw dahna lo ruak huai mai te chu a en tlawk tlawk a, engmah a awm tawh lo, Sangtei thil reng reng pakhatmah a awm tawh lo, engvang nge ni ta ang, nidangah hetiang hian a hawn zo vek ngai si lo, kumtharah a lo kal leh mai dawn a engatinge a hawn vek ang le. Mak ti tak a a hawi vel ruai lai chuan khumah chuan engemaw a khawih fuh ta a, a han en chian chuan lukham hnuai deuh ah chuan lehkha inthlep hi a hmu ta a, a pawnah chuan Sangtei hawrawp ngei mai chuan Zuala tih chiah a lo in ziak a, mak ti em em chuan lehkha chu a han tipharh a, a chhiar ta a.
Zuala,
Hetia I lehkha tur ka ziak ta mai hi min ngaidam ang che, I mi hmangaihna avangin ka lawm em em a, kei pawhin ka hmangaih em em che a ni. Amaherawhchu I mi hmangaihna hi kei chuan ka phu hlawl lova, pasal atan ka nei thei lovang che. In hnena ka la sawi ngai miah lo chu kei hi pasal sun tawh ka niin fanu naupangte ka nei bawk a, ka fanu hi I fa anga pawmin I hmangaih thei dawn lo bur tih ka hriat chian avangin ka kalsan che hi a tul ta a ni, min rawn zawn tum buai duh suh ang che. Aizawl ka thlen veleh transfer ka dil nghal anga, in khuaah ka lo let leh tawh lovang. Ka chunga in thatna zawng zawngah lawmthu ka sawi e. Mangtha, Damtakin le,
Sangtei
Zuala’n lehkha a chhiar zo chu na tak tuar ang maiin a rum kawk a, a nu leh pa chu an lo tlan lut nghal a, Zuala insum insehruh teuh biangah chuan mittui a luang ngiai ngiai a.

A TAWP TA.



Link:
BBcode:
HTML:
Hide post links
Show post links

ADVERTISEMENT (A hnuai a milem hi a nia hmeh zeuh tur chu)