PU KHUMA THLAHRANG

Hlauhawm lampang hrim hrim hmun hrang hrang a mi lakkhawm...
HLalthazuala
Posts: 142
Joined: March 19th, 2018, 6:51 pm

PU KHUMA THLAHRANG

Unread post by HLalthazuala » May 11th, 2018, 7:07 pm

PU KHUMA THLAHRANG hi a tak tak a ni.

Part one

Ka pu leh pu Khuma chu Mizoram khawthlang lam, khawlian lo tak atanga lo chawrchhuak dun an ni a, naupan tetatanga inkawmngeih, inzui rawt mai thin an ni. Rambuai laite pawh khan vai sipai kapin an lo hmanhlel dun ve hle tawh a ni awm e.
Tuna thlahrang kan sawi tur hi amah Pu Khuma thla niloin Pu Khuma thlahrang tawn leh hriat, amah chhaihbuaitu, ka pu hnena a hrilh, ka pu in min hrilh chhawn leh a ni a, ‘Pu khuma thlahrang’ tiin ka vuah ve ta ngawt a ni.
Amah Pu Khuma hi a boral tawh a, hemi a thih tum pawh hian thlarum leh thla-ai vangin lumen puitute pawh an thlabar hle nghe nghe a ni. Hetih hun lai hian naupang se en rual awm vel chu ka ni ve tawh a, hrechiang chiah loin Pu Khuma thlahrang chungchang chu kan sawi nasa ve thei hle. Kan sawi tam ber chu, Pu khuma thlahrangin inriak tlangval ho a bawh tih te, archhiar a zen tih te leh inriak tlangval ho pawh riak rei ngam loin an inpu chhuak tih te a ni hlawm. Engpawh nise naupang titi niloin amah ngeiin ka pu hnena a thlahrang tawn chanchin a sawi hi i ngaithla tawh teh ang.
“Khawsak awlsam zawkna um avang leh lusun khawhar avangin hmun hrang hrangah ka pem kual a, ka nupuiin min boralsan hnu phei chuan awmhmun ngaia awm reng kha ka theilo a ni ber mai. Khaw hrang hranga ka awm kual hnuah Khawzawlah ka pem a, hetah hian a ni thil mak tak mai leh ka nunkhua chawkbuai em em tu ka tawn tak ni.
Khawzawlah chuan mi in malding pakhat hlui tawh lam hi luahin ka’n parawl ve leh ta a nih chu. Ka luahtirh zan chuan thenawm khawveng ho an lo chuangkai nak nak a, hawih an hawmin keipawh ka tlangnel ve deuh nghal mai. Hlim takin kan inkawm khawm a, hriatloh Karin hun a lo kal ve duak duaka. Leng hawn hun awm velah chuan an tin ta hlawm a. Awmhmun sawna khawthar kai chan chang ngang ka ni bawk a, ka mut a chhuak lo hle mai. Bathlarah te chuan ka’n hawi vel a, thlamang lai a nih avang leh khua a hnim deuh avangin thui phei zawng a hmuh theih loh.
Chutia ka tawi ka tawi lai chuan keimahah hian tunhma lama ka la hriat ngai reng reng loh, hlauh ruk deuhna a ni ta ber ang chu, ka tirilah hian engin emaw mi tham tlat mai a. Ka sawi tawh ang khan parawl, mahni tal tal a tal thang ka ni a, hetiang hlauhna ang chi hi chu ka hre ngai lo hrim hrim a ni. Kanupui thi ta kha ka ngai em em a, a thla tal hi hmu i la, te ka ti fo thin. Thlahrang leh thlarau hlauhna lam hi ka hre ngailo rengreng a; Mahse zanina ka awmdan chu a dang tlat !

Ka sawithiam dan ber chuan, kha inchhungah keimah chauhin ka awmlo tih kha ka hria a ni ta ber awm e. Ka hnungchhawn lam apiangah hian ‘awm’ hi a awm zel mai a, thawm a nei lo a, mahse ka hnunglamah a awm tih hi chiang em em in ka hriain ka mitthla thei tlat a ni. Hnungzangah tang a vak cham cham mai. Ka hlau chu ka ti phal chiahlo; Mahse a nuam lo.
Chianglo hlaua patling tlan ngawt thu awm lo, pawngsen tlaivar ngawt thu awm hek suh, chak lo tak chung chuan ka muta nge nge a. Ka mu fel chauh tih chuan kawl a rawn rum dar dar a, ruah a rawn tla phuar phuar a, keipawh chu ka lo muhil ve ta a ni ang chu- mumang ka lo nei a.
Ka mumangah chuan vai sipaiin min lo man a, kan kut hnungkhirhin kawng chep zetah hian min lo chhawm a, kan kal chakloh deuh chuan min lo nam leh dawrh thin a. Tumkhat chu min lo nam na deuh a, ka han pe tek chu ka harh ta hlawl a, khum atang chuan ka lo tla lek lek chu niin. Ka han harhchiang a, ka khumah chuan keimah chauhin ka lo mu hauh lo !!
Hlauhna tak takin min tuam ta. Ka bula mu chu ka hmulo a, min si hek lo. Ka en ngam lo a, in leh pawh ka inlet ngam lo. Ka hriatna thazam(?) erawh chuan a hre chiang hle. Palian pui hi ka lam hawia saisirin ka hnungah chuan a mu ve run mai a ni. Tukhum sam a tho tha duh sang sang hle.
Ruah a la sur cherh cherh a, khawpui a ri kal rum rum bawk a, kei erawh chu muhil thei ziazang ka ni lo. Ka inlukhup a, ka tawm tlat mai a ni. Thli a thaw vuk vuk a, ka tukverh pakhat chu a inhawng niin ka hria, a inhlap ri leh thak thin a, pawnpui kar atang chuan ka’n bih a, chtih lai tak chuan kawl a rawn phe zuai a- bangkila ka thil hmuh chu le(h) !!
Pawnpui chu ka keu dek dek a, kawl a rawn phe zuai a, tukverh chu inhawng loin tha takin a inkalh; Mahse ka hmazawn bangkil, banphak mai ah chuan mi pakhat hi pawndum batin a lo ding zun mai a, a hmel ka’n en chiah phei zawng patling ka ni, a tih theih loh. Bangkila ding zun chu Keimah chiah chiah a ni tlat!
Phut pawh ka phu lo, a khurhin ka khur nghal a ni ta ber awm e. Ruah a sur zel a, tek te pawh a tla ri rum rumin ka hre ta, kei erawh chu ka mumal lo. Chiang taka ka hriat erawh chu khawvar dawn hnaihah ka bula mu pa chuan chiang em em in ka nakah min rawn kheuh a nih chu; Mahse chumi hnu chuan keimah chauhin ka mu leh ta a, khua pawh a var zui ve ta mai.
Zan hmasa bera ka thil tawn ang chu ka tawng zui ta lemlo bawk a nuam ti chiahlo chungin chu inah chuan ka khawsa zui chho ta naw naw a. Khaw mipui te an felin an bengvar bawk a, thian kawmngeih tak tak pawh ka nei ta nual mai. Chu’ng zinga ka kawmngeih ber Pu Zinga chanchin hi ka’n sawi ang e.

Pu Zinga chu kei aia U daih, ramvah hrat zet mai hi a ni a, sapelin kan chhuak dun fo mai. Nupui sun tawh ve bawk a nih avangin kan titi pawh a rual hle. Tumkhat chu sih tlan sazuk ki hreu kah tumin kan chhuak dun a, kan tumloh zawk sazuk tiat dawn lai sakhi kan kap a, kan hlim hle tho mai.
Chumi kan ramvah haw zan chuan salu lawmna angreng atan ka inluahah a tuitling kan indun a, kan titi pawh a tui hle. Chutia kan titi a kan tawng ring tan ta hle tihah chuan hun rei tak ka lo hriat tawh loh, he in ka luah tirh zana keimaha ‘awm’ ang kha a awm leh ta tlat mai. Mahse Pu Zinga nen kan nih avang erawh chuan hlauh zawng ka hlau lutuk lo. Pu Zinga chu zunram thiar turin a tho tuah tuah a, inthiarna pindanah a lut fel chiah tih chuan bangkil khawilai atang emaw chuan pitar pali hian miruang tih hriat tak mai hi pai deuh tawng tawng chungin an rawn zawnchhuak ta mai. Au chhuah ka tum a, ‘em a’ ka ti leh deuh a. Ka thil in in min hneh deuh vang emaw tia ka’n inthin harh pawh chuan a lang chiang ang tawlh tawlh a.
An thil zwn chu ka khumah an nghat a, an lo kalna lamah an pilbo leh ta nghal a. Ngampa lo tak chungin ka khum lam chu ka zu pan a, ka khuma ruang an zalh chu ka han en a, ka phu chiang kher mai. Pu Zinga ruang a ni. ! Ring lutukin Ka ko tuarh a, inthiarna pindan lam atang chuan min rawn chhawn dut dut ang lawi a, ka khuma ruang let reng chu ka han en a, ka chiang bawk si. Kawngkhar a ri rak a, Pu Zinga chu kekawr zipper siamtha mawlh mawlh chungin a lo chhuak a, khum bula ka lo ding ka ho lai chu min rawn en a, ‘engnge ni ta’ a ti a, ka chhanglo. Khum chu ka han en leh a- khum ruak chu. Mak ka ti hle a, mahse chutiang thil belhchian dawl chiahlo tur han sawichhuah chu a patling hna loin ka hria a, ka hrilh ta lem lo; Mahse ka tawng tlem tak em avang erawh chuan a ngaih chu a tha chiah loin ka hria. Rei vaklo kan thu leh ren rawn a, a lo hma ta vak bawklo nen mu turin a tin ve ta a. Chumi zan chuan rinloh takin engmah ka tawnglo a, ka mutui hle mai; Mahse a tuk tlaia ka thil tawn erawh chuan min nghawng na ngei mai. ‘Pu Zinga an huan mawngah thia chhar a ni. A thluak a baw nuaih a, a hmel hmuhtlak a awm lo.’ A hma zana thilthleng te nen ka han hmehbel a, mak ka ti tawlh tawlh mai. Ka thil tawn maksak tak tak avang leh ka thian tha ve berin min boralsan leh tak zel avang chuan nuam ka ti thei thlawt lo a, Pu Zinga boral atanga thla khat pawh tling loah Selingah ka pem leh ta a ni. A khaw mipui felin boruak nuam hle mahse ka thil tawnin a zirloh em avangin khawzawl ka chhuahsan chu ka thaw huai mai. Selingah chuan mi inhnuai luahin ka inbengbel a, nuam pawh ka ti viau. Khawpui hnaih nge nge chu khawsak pawh a awlsam ve ta deuh niin ka hria. Kum chanve lai a lo ni ta mai-khawzawl ka chhuahsanna chin pawh. Zankhat chu thenawm sipai chhuti te nen mi pali lain ka inluah ah chuan sipai zu kan in a, kan hlim dar dar hle. Peg hnih thum kan peg hnu chuan ka awmdan a dik ta tlat lo.
Hmana khawzawla ka boruak tawn ang khan min la kiansanlo tih ka hre ta mai- ‘awm’ a awm leh tlat tawh. Lu lamah a lo kai ta deuh chiai bawk a, ngai pawimawhlo luiin ka titi lawng lawng a, a chang leh kan han zai vei thul. Nuam ve thin tak a ni- hetiang boruak hi chu. Pai tuang tuang chungin pawn lerah zunram thiar turin ka chhuak a, ka kawmchhak thim leh thimlo chinah chuan thingrem ang tak hi a lo inhung teh ngawt a. Rui deuh tawh nen phun nuah nuah chungin ka pan chho a, ka han en chiang chu kuang a nit lat! Mi rap deuh viau mahse ka’n panchho lui hram a, harhfimlo bawk nen ka’n inpal khut leh nghal a. Kuang bawh deuhthaw chuan ka’n tlu chho tehreng a nih chu.. Ka inthing harh a, kuang ka’n bih chuan miruang a lo let ngut mai. A ngaihthatthlak leh ta hauh loh mai. Pu Zinga nena kan zan hnuhnung ber te kha min ngaihtuahchhuahtir a, tuna ka thil hmuh hi hlauh lamah ka la lo a, ngaih erawh a tha mawlh lo. Kuang chhunga ka miruang hmuh chu tuna kan zu inpui mek, kan sipai chhuti-a saw a ni tlat.Inchhung ka va luh leh chuan an lo titi nasa hlawm hle a, tu tawng mah inngaithla tawn loin au ti tih, kuk titihin an lo bei a, lo zai ngawng ngawng tawk lah bo lo. A tuk lui kal an lo rawt chu niin- ta deuh deuh chuan. A tukah chuan lui lam panin kan thawkchhuak ta a, nuamlo ti ru viau mah ila sawichhuah chu nuamlo ka tihzawk fe avangin ka ngawi reng a, Sipai-a erawh ka mitmei uluk hle. Lui kan thlen dawn chuan kan phur hle a, kan auin kan kuk a, kan zai thul, ‘lui pui thlen dawna kuk ruih ruih pa rawn an awmlo’ tih zawng zawng kan neih zo a ni ber e. Lui kan thleng a, engamah hmain tui dai huaina kan han ti hmasa phawt a, nawm zawng a nuam e. Bomb kan keng a, kan ren lemlo bawk a, a rem lai laiah kan vawmthla hmiah hmiah mai a, sangha pawh kan man ta nual mai. Chawfak hun velah chuan hmun rem laiah kan innghata, rawng kan bawl ta a. Chutia rawngbawla a then an phet laiin a thenin an lo thli sen zuai zuai bawk a, thian pahnihin kan bula li lian leh thuk tak mai chu vawm tumin an lo inpuahchah mek bawk a. A puak ri dur a, au ri rawih rawihin a zui nghal a, a thenin chang an lo tum thul, nuam ngei mai. ‘Chaw fak phawt ang, lut nghal zawk ang’ tih thawm a inpawlh nuaih a, sangha a lang nuaih nuaih bawk a-nuam ngei mai.Kan sipai chhuti-a chuan li mawnga luh a chuh ta tlat mai a, a thawkchhuak zui nghal mai bawk a.
Engtik laiin nge ka chet ka hre lo, a hmaah chuan ka din khalh a, ‘kal suh, a hlauhawm’ tih chiah ka sawi thei. Thian dangte chu an lo nui tlawrh tlawrh a, sawi ngaihna vak ka hre si lo. Ka tihsual lian ber chu ka lo danglui ta lo kha a ni. Darkar a liam a, a liam zeal , khua a thima Sipai-a chu kan la hmu chuanglo. Li mawng a thukin a zau angreng si. Tui te chu thiam ve nial nual mah ila tuitla zawnga li mawnga han che vel turin kan thiam tawk si lo. A tuk khawvar rual vel chuan engtin tin emaw kan hmuchhuak thei ta hram a ni. Sipaia kan chan ta..Tui ah a awmrei avangin a khawng deuh a, a kun deuh khul bawk a, chu chu han siamrem tumin ka khupin a kawngah ka do a, ka elh ta vak a, a ri thawt a, a ka atangin tui a rawn baw hawk bawk a, ka phu chiang ngei mai.. A taksa erawh a ngil ta deuh. Chumi hnu karkhatna chiahah chuan a ni-zan pawh a la rei lo, ka nawmsam meuhloh avangin ka tluzal a, ka lo chhing sek a ni awm e. Ka kawngka a rawn intheh hawng thuai a, Sipaia ngei mai kha a rawn penlut ta. A tuitla hmel, dang var pup leh a heh dukchur nen khan min rawn pan chhut chhut a, Tui atanga kan lakchhuah hlim ang chiah khan a meng kuau a, a mit atangin tui a rawn luangthla nguai nguai bawk a.Chutih lai tak chuan tek a rawn tla ri dur a, current a thim nghal hmiah bawk a. Ka sirah chuan a rawn mu ve ta a nih chu!! Ka tim sung sung mai. Chutah le- a kut vawt thlur mai chuan ka nghawngah a rawn khawih a, te chhuah ka tum leh ka thei si lo. Chumi hnuah a ruang kawi ka siamrem dawna ka tih ang khan ka kawngah a khupin a do a, ka chalah leh ka keah dawmin min han elh tak tak mai a nih chu. A tir khan ka hlauin ka rap viau a, a rei hnuah chuan ninawmin hahthlak tak a ni- Khawvar hma min elh a nih chu. Sipai-a ka hlauh vang pawh niloin eizawnna chhuanlama hmangin Aizawlah ka pemlut ve ta a.Dawr te kaiin khawsak a lo awmsam ta deuh bawk a, chubakah thlahrang hoin min tihbuai lohna pawh kum hial a lo vei ve ta a, ka nun pawh a nuam ve viau. Pu Zinga leh Sipai-a pawhin ka ngaihtuahna an luah reng ta lo. Hetia ka intih Aizawl mi hle hnu hian vawikhat chu hmelhriat hluite tlawha riak nghal turin zanah ka chhuak a, hmelhriat taxi driver ka inthlahtir a ni. Kan tluang vaklo a, a kete kan thlakin kan ding deuh sek bawk nen zan tlai tawh takah Seling dai kan thleng a.

Chutah chuan a ni ‘awm’ a la awm reng a, min la kiansan lo a ni tih ka hriat tak ni. In a lo lang tan pheuh pheuh tih chuan kawngsirah hian mi pakhatin min lo phar a, driver chuan a hmulo nge a tlan tlang ta mai a. Keichu tukverhah dakin ka’n lehhawi kher a, ka rei, min lo phar tu kha tuna ka bula thu ka driver hi a ni. ! Ka ngaih reng a tha thei lo a, driver haw tur pawh chu chelh ngial ka tum a, pawisa pekbelh hial ka tum pawhin ka chelh thei lo. Hemi tuma ka tihsual pawi ber chu ka lo chelh lui ta lo kha a ni.Ka thlenna te nen chuan kan inhmulo rei angreng tawh bawk a, kan ti ti luam a, mut kan tum chuan dar hnih a lo ri dawn reng tawh mai. Zung turin ka tho a, chutih lai tak chuan kawngka kik ri a lo awm a, ka han hawn chuan driver kha a lo ni, ‘ ka motor a chianglo bawk si a, ka lo cham ve leh si mai ang e’ a ti a, ka thaw huai mai. Thlenin nulain chhuatah mutna min siamsaka, ka(n) mu dun ta a. Kawngka kik ri dawt dawtin min tiharh a, ka tho a, sana ka han en chuan dar thum a lo pel tawh a; Driver a awm hauh lo. Kawngka chhunglam atangin a inkalh a, a chhuaklo chu a ni phawt ang a. Kawngka ka hawng a, rawlthar pahnih hian hlauhthawn hmel takin ‘taxi a accident’, ‘khawiah?’ a hmun an han sawi chuan nichina min lo phartu lo dinna zawn chiah kha a ni. “Engtikah?”, ‘dar hnih vel khan pi mawiin ri rum rum a hria a, a reh leh nghal mai a, mutthilhsan a tum a, a ngaih a tha thei thlawtlo a, a fapate pahnih a zu entir a, driver chauh a chuang a, a lu a keh vek, hmuhtlak a awm lo’. “Dar hnih vel”, karei tu’nge ka mutpui kha le!!? He thil ka tawn hnu atang phei hi chuan zantin, khawthim dek dek atang hian min tibuai a ni ta ber mai.
Hlauh zawng ka hlau tawh mawlh lo, mahse zanrei mut duh hun tawh a, Pu Zinga, driver leh Sipai-a te an han zai ruah ruah mai thin chu a ninawm ve khawp mai.Chutiang chu a nia, ngaiah ka nei titih deuh hial tawh a; Mahse nizan ka thil tawn erawh chu ngaih han tih sam a, ngaihzam chi ziazang niin ka hrelo mai kawngi pa (Pu Khuma’n ka pu a koh dan) Chuvang a nia, zingkar karah ka rawn len chuk chuk ni. Nizan chu zan dang anglo tak maiin kan thlahrang ho an reh phian mai a, tawng mawilo nilo se khua lam lam a har dawn mai. Chutia reh ta hmak chu kei pawh ka awm thiamlo lek lek zu nia; Mahse mut dawnah chuan an lo lang leh ta nge nge tho a. Pu Zinga leh Sipai-a leh taxi driver mai bakah ka la hmuh ngai loh pakhat palian angreng tak mai hian kuang hi an rawn zawn chhuak a, Pa lian-a chu ka la hmu hauhlo na a khawzawl ka awmtirh zana ka khuma rawn mu ve kha a ni tih ka hre mai. Ka rin ang em em chuan a lo lian lo. Mi pawh hian hlauh lai leh chiang vaklo a ‘ramhuai lianpui’ an tih te pawh hi hmun ralmuangah han hmu se chutiang he hu an lo ni lo tih an hre ve ngei ang. Chu an kuang rawn zawn chu bang thlang lam depah an zu hung ta a. Zantin min rawn tibuaiin thlahrang hrang hrang rawn inlar mahse kuang leh miruang hmuh kher kher erawh chu ngaiah a neih theih tlat loh. Ngaihtha lo takin ka zu panthla a, kuang chhunga miruang mu ka hmuh phei chuan ka ngaih a thalo leh zual; Achhan chu kuang chhunga miruang let reng chu tu dang niloin keimah ngei ka nit lat!” Khiti zawng khi Pu Khuma’n a thlahrang hmuh, tawn leh hriat a sawi chu a ni. Khimi a sawi zo khi ka pu te in atang chuan a haw chho a, a kawngka luh dawn ah, hmun rualrem lai tak lehnghalah a tlusual a, ka pawh chhawn loin a boral nghal a ni.

*********************************************
Pu Khuma, a nuna thil mak tak tawngtu, thlahrang sawi tur hre em em mai chu thlahrang sawi theiin a awm tawhlo a, ama thlahrang chungchang zawk chu miin an sawi thin ta zawk a ni. Hun a awm chuan ama thla tak tak hrang chanchin kan la sawi dawn nia.
Pu Khuma, a nuna thil mak tak tawngtu, thlahrang sawi tur hre em em mai chu thlahrang sawi theiin a awm tawhlo a, ama thlahrang chungchang zawk chu miin an sawi thin ta zawk a ni. Hun a awm chuan ama thla tak tak hrang chanchin kan la sawi dawn nia.

%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%

PART TWO

Mahni ruang ngei, kuang chhunga mu zan mai han hmuh chu thil nuam a ni hlek lo ang; A rapthlak tih tawngkam te pawh hi hmang ta hial i la thil awmlo lutuk a ni awm lo e. Chuvang a nia Pu Khuma, he leia a awm lai pawha thlarau khawvel nena inlaichin reng mai leh a dam lai pawha mitthi thlarau nena in hnimhnai awl lo pawhin menah a thlak theih miah loh.
Mi pangngai tana ngaihzama ngawihpui mai mai chi loh tur kha thil tam tak a lo tawngin a lo tawk a; Mahse a thian tha, ka pu te takngial pawh a lo hrilh ngai miahlo. Amahin a lo sepui ruah tuar tlawk tlawk mai chu a nia- ama ruang ngei a hmuh hma kha chuan!
Chumi zing a lo leng erawh chuan zep leh ih nei loin a thil tawn zawng zawng chu a sawi chhuak ta vek a. Ka pu kapkar bela lo thu ve kei naupang pawh chu ‘a hlau ang’ tia min venthawn pawh tul a ti ta lo a ni ngei ang.
A thil tawn chungchang a duh tawka ka pu a hrilh hnu chuan a haw chho a, kawtkai rualrem lai takah a han tluhlum ringawt mai a ni. Sawi tawh angin a thla hi a hrang viau a, a hun lai kha chuan tlangval nula rim tura mahnia tlafal ngam pawh tumah an awm lo. Ama thla kan sawi hmain a thih dawn tuka a thilsawi pakhat, a hmasaa ka ziah telloh hi ka’n sawitir leh lawk ang e.

“Selinga ka pemthlak hnu lawk chuan a tuitling nei tui thei tak mai nuthlawi hi ka’n hre fuh nghal kau mai a, tifuh dawn hle pawhin ka inhria. Zanriah eikham hlim atangin, a, achang chuan tukthuan eikham hlim atang te hialin a nia ka birh tluk tluk mai ni. Chutia patlingin hna bera han neih takah chuan keiin a zu ka ngaina tulh tulh a, a neitu nu in keimah min ngaina telh telh thung a, tlang sawi pawh kan kai ve hat hman a ni; Mahse a puan hmawr pawh ka dek lo.
Chutia hun kan hman chhoh lai chuan kan nuthlawi-i chu a na ta tlat mai a, keipawhin zu ka nghei chu a ni ve mai bawk a. A khumbet deuh chawt a, laichin hnaivai an awmloh bakah tun hnaia hnimhnai deuh bertu ka nih avangin kan in enkawl chho chu a ni mai a. Ka nupui thi tur ka lo dawm hlum tawh a, kha’ng hun lai te ka’n ngaihtuah let chuan nuam ka ti chiah lo.
That lam aiin nat lam a pan ta telh telh mai a. Beiseina nen ka’n melh thin a, a bei tlen reng tawh mai si. Lo thi ta se a neitu chan min chantir ang em, tih mai mai te hi ka lo ngaihtuah leh veng veng thin a, nuam ti chiah lo mah i la ka inthiamlo chuang lo.
Tlai khat chu kan lo inbuaipui vel laiin kawmthlang putar a lo leng a, ka beisei loh tak tak thil min sawipui luam a, a haw hnu chuan ka in ngaihtuah nasa in mak ka ti hle. Kan pu sawi dan chuan tuna damlo Buangpuii thla ai hi Zairum kawnah thingzai hoin zanah an hre thin a ni awm e. An tlangval laia thla ai koh chungchang a hriatte min hrilh nual a, a han sawi dan hmangah chuan chu thla ai chu ko turin min duh niin ka hria.

Khaw lian lo ta chu thu athang chak khawp mai. Buangpuii thla ai chungchang chu a tuk khaw pum titi a tling nghal a ni. Mi hrang hrangin an sawi a, thenkhatin a koh dang chungchang an hriat ang ang an sawi bawk a, ka lo hriat nialnual tawh hnu a ni hlawm. An han sawi dan leh an mitmengah chuan keimah chu ko turin min phut tlat hlawm lehnghal a. Thenkhat, ‘hmunphiah i keng ang a, chuti khati, tih leh tumah i be tur a ni lo a’ ti a hmaichhana min hrilh ta bawng bawng tawk te pawh an awm nawk mai. Ka rilru tak chuan tun laiah chutiang a awm pawh ka ring chiah lo.
Chumi zan chu kan buai zual ngei mai. A chang chuan thi ang der in a awm a, a mar te kan hmu lo a, thenawm nu thenkhat phei chu an tap rawih rawih hman hial a ni. Chutihlai chuan kawmthlang putar chuan min kheuh hrangin a thla chu ko ngei turin min ti ta a. Pipu chena an lo tih tawh thin hi chu hnualsuat mai tur a ni lo, te a ti nual bawk a. Rilru khingbai takin thla ai ko tur chuan thu ka’n ti tlu ti tih ta ngawt a.
Zinglam dar khat leh a chanve vel a ni ta awm e, thenrual thate leh vengchhung nula tlangvalin Buangpuii damlo menpuiia inchhunga an thut thap lai chuan a ruktein iptepuia chempui leh tu thawl akin Zairum kawn lamah tha ai ko tur chuan ka liam ta a ni. Thil phurawm tak zawng a ni lo.
Thla chu a vawm lu per lam ni tawh mahse a la eng viau tho a, kal pawh a harsa lem lo. Chingpiri-nu lo thizun leh kuih kuih thinte leh ka sir kawng kama engemawni kal ri ve sul sul reng te chu ngai pawimawha ngaimawh duhloin Zairum kawn, pawih hoin thing an zaina thinah chuan ka thleng phei a. An buk sakte pawh a lo ding sawi tlen a, anmahni erawh thla ai an hlauh avangin an riak ngam tawh lo a ni awm e.
Meizuk te siama ka thut chawlh vang vang lai chuan ka awmna vel chu rawn thim ta khuih khuih hian ka hria a, chunglam ka’n hawi nak chuan le- chhum dum chhah pui pui hian thla eng sen rum mai, sar zam in a kual raih chu chak tak tak hian a lo pel zut zut mai a. Reilo te ah thla eng pawh chu a thim ta vek a. Ai mitthlawn chu nep te.

Chutih lai tak chuan ka awmna piah mual letliam atang chuan hmeichhe na tuar, thlabar em em a te thawm hi ka hria a, chumi hnu a thawm lo awm leh chu ka hriat ngai a ni lo. Chu tak chu thla ai kan tih chu a ni ta ber awm e. Chu thil chu a ni mipa chu sawi loh pasaltha ka ni, inti nazawng pawhina an lo hmachhawn ngam loh thin ni. Zep nak emaw kei pawh chu ka hmulthi a ding sung sung mai.
Kan putar-a khan, ‘hlau anga i lan vaih chuan i ko thei lo ang’ a ti bawk si. Ka inti pachang lui a, thawm awm,na lam chu ka pan ta a ni. Thim chhah mup leh kawng mumal awmlo lehnghal ah chuan kal chak a har hle. Eng lah ka hmang ngam tawh si lo. Bawkvak ti tih mawng tawlh ti tihin hmun rualrem zet maiah ka lum thleng hlawl mai a.
Chutah ka tukhuma min rawn thawk khum lum ham ham hi ka han hre zui a, a rim lah chu a tui lem lo viau nlehnghal.’Tirawh Buangpui, i haw ang, helaia awm reng tur a ni lo e,’ ka’n ti ve thawr mai a. Min rawn chhanletna chu ka beisei loh lutuk thil a nih avangin ka inring hman eih lo. Thli a rawn thaw huk ni mai hian ka hria a, chutah min han elh thlu tawp mai a nih chu. Eh, pawh ka ti hmanlo.
Min buan let tawp tawp a, a thaw ri huam huam bawk a, a thaw rim chu tawrh har ka ti kher mai.. Thei leh thei loin, ‘Buangpui, duhtawk tawh rawh, haw a hun e’ ka’n ti leh hram a. Chutah ka iptepui chu a phih thla lawp a, thingkung velah chuan a pakai lawr ta a ni ang chu, a thawm chu ka hre reng mai. A chang leh thlipui tleh thawm ang mai hian a’n ri leh hum hum mai thin bawk a.
Ka hlauhna a reh ta deuh bawk a pangngai tak hian, ‘e Buangpui, i haw ang khai, thenawm khawveng te pawhin min lo nghakhlel tawh ang e’ ka ti ta a. Chutah mihring taksa innawk ang chiah, a tak hmuh tur awm si lo hian min rawn nawkin min rawn vel thar thar mai a. An sawi danin hetiang tha ai hian a kotute hlauh leh hlauh loh a hrethei vek thin an tia. Hemi tum pawh hian ka hlauh leh hlauh loh, ka tha khurh leh khurh loh te min rawn endik a ni awm ma nge, ka ti ta.

Chutah ka iptepui chu ka hmaah a rawn thehthla a, ah that pahin meizuk ka’n siam leh te te a, a thawm chu ka hre reng a, ka bula mihring dang awm ve ang chiaha ka ngaih tawh avangin ka thla a ngam tlat tawh a ni.
Kal ka rawt a, ani chu hmasaktirin ka chhawm chho ta bek bek a nih chu. Tun hnua ka ngaihtuah leh hian mak ka ti ta hle mai. Pipute lo sawi thin, ‘thla ai koh’ chu a takin ka tawng ve tlat a nih chu.
Ka hma ah chuan a thawm chho dap dap reng a, a chang leh kan chawlin tui te kan in a, kan titi bawrh bawrh a(a hun lai hian hetiang chiah hian ka ngai a, tui a in ve tak tak em, a tawng ri ve em, tih hi tun hnua ka ngaihtuah let leh hian ka hrechiang ngam ta lo. A hun lai kha chuan khatiang chiah khan ka ngai hmiah mai a ni.).
Hlawhtling ngei dawnin ka inhria a, lawm pawh ka lawm ru hman viau; Mahse khaw luh dawn hnaih, mauhak mual kan thlen chuan a hel ta tlat mai a, ka hnung lamah tan khawh in a te ruai ruai a,a rum kawk kawk thin bawk a. Helai vela kan thawm hi khuaa mite pawhin an lo hre pha vek tawh a ni. Thlem ti tih vau ti tih in ka’n bei ngial a, a tawlh hla zel a, engemaw chen chu ka umlet bawk a. A tawpah chuan chiang fe leh tanpui mamawh au ri tih hriat tak hian, ‘Lalramlian’ a’n ti kawih a, a thawm chu a reh ta hmiah a ni. Hetih lai vel tak hian Buangpuii chu in lamah a lo chatthla fel ve chiah bawk a.
Inchhung luh ka huphurhin ka hmai a uanglo kher mai; Mahse tuma’n min lo dem lem lo a, min fakder em em zawk a ni. A hnu zelah Buangpuii’n Lalramliana a tih chu ka zawngchhuak a, tleirawl tet atanga in ngaizawnga innei ta an lo ni a, engemaw thil hoteah intithiamlo in inhmangaih leh inthlahlel tawn reng chungin an lo inthen a ni awm e. Ramliana nen chuan kan inhmelhriat chho ta zel a, Seling daia taxi accident-a a thih hma zawng kha chuan”(Pu Khuma thlahrang part one).
Khi khi Pu Khuma’n a damchhunga a thiltawn a sawi pakhat chu a ni leh a. Tunah chuan ama tawn niloin a thih hnua miin amah an tawn dan an sawi leh ka hriat ve tlem tlem lo lawr leh lawk i la. Thimtham satliah ringawt pawh hlau mi leh ri hlekah pawh hawi deuh hra hra thin keini ang tan chuan a damlaia a thil tawn ngaihtuah khan a thih hnu hian engtin mah hrang zui miahlo mahse zanah a in bulah kan kal ngam chuang loang tih tur a nih laiin a’n hrang zui bawk nen a in lam hawia zun pawh kan ngam ta lo chu a ni ber.


A lumen zanah zanlai pelh fe, zinglam khawvar la hnaih chiah si lo, zai a zuai hun lai awm velah hian current a rawn thim thut mai a, thla mang lai a ni bawk nen a thim chhah tha hle awm e. Thenkhat han te deuh that thawm a awm a, chu chu an thian te niawm takin an lo nuih zui bawk a. Current pawh chu a rawn eng zui ve leh mai a; Mahse chuta an thil hmuh chuan an nuih a tiza lo tlang hle. An ruang kil mek, Pu Khuma ruang chu a lo bawkkhup daih mai a nih chu.
Tlema rual u deuh leh khawtlang hruaitute’n an han siamrem a, nula tlangval thlamuan tumin an huvang an chhuah a, hla te thlangin han zai leh mahse an zai tui thei tawh lo. Zan dang mitthi lumennaa a kil thim lai lai chuh thin te pawhin hemi thil thlen hnu hi chuan tlar hma an chuh rawk rawh mai.
A lumen zana thil thleng avang chuan rilruah engemaw tak a awm a, inriak inhmuh zawhloh mai pawh thil hlauhawm a nih avangin arukin tlangval ho an in fuih a, tum dang zawng aiin inriak an tha a ni. An hlauh ruk angin Pu Khuma pawh chu a rawn hrang ta bik lo a, tui takin zan khatna chu an muhil hlawm a ni. A tukah chuan vengthlang nuthlawi pakhatin Pu Khuma na tuar rum thawm a hriat thu a sawi a; Mahse ani hi dawheh tia tlang hriat kha a ni ve a, tuma’n an awih sak lo.
A tuk zanriah ei hun lai vel chuan sarthli a tleh ri fur fur reng a, ruahsur tur ni si loin khawpui a ri kal rum rum bawk a. Upa thenkhat ngaih a tha thei hauh lo. Khua a thim a, lenglen hun awm velah chuan vengthlang lamah ar a rawn ai ta lawm lawm mai. Ui te lah chu Pu Khuma te in lam hawi kherin an u rawih rawih bawk a. Chumi karah chuan patling na tuar rum ri pawh hriat tur a awm leh zauh thin.. Sarthli lah chu a tleh nasa tulh tulh mai bawk si. Mahnia han vakchhuak ngam reng reng an awmlo. Khawhar lenpuitu pawh an tlem hle a ni.

Men lai reng pawh chuan ar chhiara ar te chu awm tha thei pawh an awm lo, zentu awm tih hriat tak hian thlabarin an chiap chel chul mai a ni. Hemi zan zet hi chu an muhil lo chiang hlawm hle awm e. Mutna an siam a, an han mu fel ta maw tih ah chuan Pu khuma ngei mai chuan a rawn bawh ta hlawm a nih chu! A taksa vawt thlur maia a han bawh kual vel chu chechang ngam reng reng an awm lo. An rum chuah chuah ringawt mai a ni.
A tukah chuan tlawm leh zah pawh dawn loin a tam zawk chu an in pu chhuak ta vek a. Tlema huaisen deuh leh tlawmngai zual tlemte bak an bang tawh lo. He’ng ho zingah hian tlangval tlawmngai leh fel tak Y.M.A Section Asst. Secy tlangval mawia pawh a tel ve a, a thil tawn chungchang a sawi hian hmawr i lo bawk teh ang.
“Pu Khuma thlahrang chungchang chuan vengchhung a chiah hneh tawh hle a, keipawhin ka hlau ve tho. Dik tak chuan hlau lo kan awm lo ang. Kan riah zan thumna turah phei chuan veng danga kan chhungte damlo ka tlawh avangin ka haw tlai bik hle a, light pawh an lo off vek tawh a ni. Eng an lo tih thim thap avang chuan zanin chu a che lo a nih hi, ka ti rilru a. Thlahrang che se zawng an ti thim ngam lek lo ang.; Mahse chumi avang ringawt chuan ka thlamuan phah chuang der lo. Kawngka chu nam hawn theihin an lo dah a, ka lut ta a. Pali panga vel bak kan riak tawh lo, an lo muhil vek tawh lehnghal. Thim zingah chuan ka mutna lam chu ka pan phei a, ka thil hmuh chuan min tiphu chiang kher mai. Ka mutna turah chuan kuang a lo inhung a nih chu!
Ka mutna bula mu ka thianpa chu ka’n sawi a, midang tih harh ka hlau bawk si. Chutih lai tak chuan kawngka nam hawn ri rak hi ka hria a, kawngka kha nam hawn theihin ka dah tawh miah si lo. Ka han hawi let chu Pu Khuma ngei mai chuan min lo nuih vur mai!
Ka thianpa chu ka kheuh a, ka’n sik vei thin. Chutah Pu Khuma chu rawn kun hnaiin ka beng bulah chuan, ‘ava mutui awm ve’ mia rawn ti lehnghal a, ka bing mup mup mai.

E’nge ka tih pawh ka hre mumal lo, ka’n in ngaihtuah fim chuan puanin ka lo in lukhup tlat tawh a. Ka mutbu ah chuan ka lo inthawlh a nih chu, ka mut bu, kuang chhunga inphah ah chuan!
Insawi deuh hluau hluau hian ka hria a, ngam leh ngam lo in ka puan chu ka’n keu dek dek a, chung lamah chuan arsi a lo pe tiarh a, pawnah min zawn chhuak tih ka hre ta mai. Ka mangang kher mai, engti tiha kuang chhungah te khan lo inthawlh nge maw ka nih le, ka thianpa bulah te khan lo inthawlh zawk awm, ka ti rum rum mai.
Engchen nge min zawn ka hre lo a, engemaw chen min zawn hnu chuan min nghat ta a. Rei fe che lo a ka mut vang vang hnu chuan ka huaisena sawm khawmin ka’n thu chhuak a, kan awmna hmun chu in ram chhe tawh tak niin ka hria, a thim ruih a, engmah chiangin a hmuh theih loh. Ka hma zawna Pu Khuma zing zun erawh chu ka hmu thei riai ruai a ni. Hlauhnain min rawn man leh ta- thlarau leh thlahrangte hian mi an tih nat theih ka ring ngai lo a,; Mahse hetiang hunah hi chuan rin leh rinloh lam a ni tlat lo. Chutih lai tak chuan ka nghawngah hian kut vawt thlur maiin min rawn khawih thut mai a, ka te chhe nasa hle. Ka’n hawilet hram a, mi pakhat hmai dang var pup mai hian min lo melh kuau mai nia. A mit leh hnar vel atang te chuan tui a lo luang chhuak nguah nguah bawk a.(Lal Sipaia- Pu Khuma thlahrang part one).
Ka sir lamah thawm a lo awm a, ka’n en chian chuan hmana kan venga taxi driver, Seling daia chesual ta kha a ni tih ka hre thei a, a hmai, a tukhum leh a bek vel erawh a hek nasa hle thung. Ka inti huai lui a, ‘e’nge in duh’ ka’n ti tuarh a. Chutah a kil thim tham atang chuan thum bul hian ‘hetah’ a rawn ti chhuaih mai. Pa lian tawk tak pakhat hian min rawn hui a, kal nge hlauhawm ang kal loh ka hre lo. Ka kal ta poh a. Chutah thli a rawn thaw vuk vuk a, ka vela thil awm te chu an bo ta duak a- Pu Khuma te, thlahrang dang te leh Kuang nen lam chuan”. Khi thil Mawia’n a tawn lai vel khian a khawhar in riahpui dang tlangval ho erawh chuan Mawia muhil rum nasa lutuk chu kaihthawh an lo tum ve mek a, ani lah a harh thei der si lo. Beidawngin an mutsan leh ta ngawt mai a ni.

Hetiang vel thil thleng avang hian a tukah chuan inriak tlangval ho chu an til tiak ta vek a ni. Mawia pawh chu a riak zui duh tawh bik lo; Mahse a thil tawn khan chhan a neih a ring tlat a, amah hi lo sawi zawmtir leh i la-
“Khatiang thil mak leh tihbaiawmzet ka tawng kha mak ka ti a, ka hlau hle bawk. Mahse chhan neiloin kha’ng thlahrang ho kha an inlar ka ring thei lo. Paliana’n ‘hetah’ a tih ri kha ka bengah hian a ri reng a, tanpui ngai aw ni tlatin ka hria”
Tichuan Mawia chuan a thian tha te leh hmelhriat police thenkhat punin a ruk deuh ti tihin a in ram hmuh kha an ngaih ven ta a. Engemaw chen an zawn hnu ah an hmuchhuak ta hlauh mai a, ti tawh mai ang a tawi zawngin. Paliana’n ‘hetah’ a tihna lai tak chu an han hai ta ngei a, ruhro an lai chhuak a, a bulah chuan sahar hlui tawh zetah hian Sgt. Kunga tih leh a chhungte address eng eng emaw a lo inziak vek mai bawk a.
Chu thil a chhungte an han hmuhtir a, an han hriatchian chuan Kunga chu Mizoram buai lai khan Mizo sipaiah a tang ve a, vai sipai hoin khawzawlah an man a, chuta chin chu tuma’n a chanchin an hre zui ta lo a lo ni. Tichuan chu thlarau vakvai avang chuankan Pu Khuma te, Pu Zinga te leh mi dang engemaw zatin a hun hmain he hringnun zinkawng hi an lo mangtha ta a ni.
A ruhro an phawr a, an vui that leh hnu chuan thawm a nei zui ta lo. Pu Khuma leh Taxi driver ho te nen thlarau khawvelah an reh hlen ta a ni.

*******************THE END*****************

********ADVERTISEMENT ***CLICK*********



Link:
BBcode:
HTML:
Hide post links
Show post links

ADVERTISEMENT (A hnuai a milem hi a nia hmeh zeuh tur chu)