Lianchia leh Lalvunga chanchin

Hmanlai mizo thawnthu, naupang thawnthu te, nula leh tlangval in hmangaihna lam te leh mizo history etc...

Moderator: writers

Ngaia
Site Admin
Posts: 25813
Joined: April 30th, 2016, 4:07 pm

Lianchia leh Lalvunga chanchin

Unread post by Ngaia » November 11th, 2017, 12:10 am

Lianchia leh Lalvunga chanchin
Liana, L.K., Zofate Chanchin
www.storyfb.com mizo story thar englai pawhin chhiar tur a awm reng

Lalvunga hi lal ropui leh hmelṭha ni a hriat a ni a, Hualngova thlah chhuan rukna a ni. Hriangngai khua aṭangin Phaiphulah khua a din a, a khaw hming chu Farzawl tiin hming hran a vuah a, tuna Phunte khua leh Khawthlir khaw inkarah a awm a, Ṭiau lui chhak lawka awm a ni.

Lalvunga chu mi huaisen a nih avangin miin belhchhan tlâkah an ngai a, a khuaah an pem lut zung zung a, reilo teah khaw zau tak a nei ta a. Lalvunga khuaah chuan Lusei, Chawngthu, Ralte, Ngente leh Khiangte an awm.

He khuaah hian Zofate zinga hmelṭha ber Lianchia a awm a, Chhangte hnam niin an sawi. Hla phuah thiam Darṭhiangi a awm bawk a, buh leh balah an hausa a, chawng chenin an hlim hle ṭhin. Chawngthu leh Ralte pasaltha an awm bawk a, ral lamah an thla a muang hle bawk. Lalvunga chuan ralven a ho va, thlawhhma lamah pawh tlangval huaisen deuh deuh chu lawm tinah a sem rual ṭhin a ni.

Farzawl khua chu Lalvunga leh Lianchia chuan an ti vul hle a, mi ten an ngaisang em em a, Hmel thu-ah Lianchia an thlang zawka, Lalvunga pawh a duai bil lo va, lal a nih avangin an ngai ropui thung. Nula ho chuan 'Tu zawk nge in thlan ang' tiin ti-ti nuam ah an sawi ṭhin a, Lalvunga leh Lianchia te pawn mite'n an sawi huai huai chu an hai lova, Lalvunga'n tihian hla a phuah a.

Miah Lianchi awm e, in sel e, Lalvunga
Tualah ngulrua bun e, kawkvahai tlar na ngai.

Lalvunga leh Lianchia hova chawng an chen thin chu an hlimin nuam an ti hle ṭhin a. Lalvunga'n ṭhipui a awrh a, dartawnsuk a tawn chu mawi an tiin an kianga ṭhu turin an sawm a.

Dartawnsuk hringte leh chhunbuang behṭhi'n a hawih,
Tlei dang zun ngai lovin kiangah ṭhu Lalvunga.

Lianchia hi a hmel a ṭhat bakah zai a thiamin a aw rawl a ring a, he ti hian hla an phuah sak ve bawk a.

Phaiphulah lelte a kiu reng e,
Khawtlangah Lianchia au an ti.

Farzawl khuaah kum rei tak ralmuang tak leh ngelnghet taka an awm hnuin vanduaina an tawk ta a. Lianchia hian chawngchèn meng kham chungin kulh aveng a, ral venna bukah a muhil a nih rin a ni. Ralin an that a, a lu erawh an tan lo niin an sawi. Lianchia thih zan chuan an khuaah ar a khuang lo an ti hial a ni. A thih thu an hriat hma pawhin an thauvah a man a, nula buh deng thei pawh an awm lova. A thih thu an hriat chuan akhuain an ṭap a, Lalvunga leh upaten an sun nasa hle a ni. Zai lam/Lumtui zaiin hla an phuah tam hle a:

Khawtlang hawih Lianchia fam an ti,
Suihlung chhawl ang a dam thiam lo ve.

Liana fam ni'n e kan khaw Farzawlah,
Kan bawhar hman tual an leng lo ve.

Kan bawhar hman tual an leng lo ve,
Kan kipten lungdi han ngai ing e.

Lianchia thih kum chu 1775 vel nia rin a ni a. Lalvunga leh upate chuan Lianchia thattu chu an ralho an nih an ring a, an ralho phiarpuituah Lianpuia, Lalvunga khua a mi chu a tel ringin an hnawtchhuak a, Ṭiau thlangah khua a dina tuna Mualbawk ram Lianpui hmun an tih hi a chenna hmun ni a hriat a ni.

Lianpuia chu thlavang hauhtu leh ṭhuihruai a nei nual a, Lalvunga nen chuan an inhrosa tawn reng a. A hnuah remthu sawiin Ṭiau luiah sa-ui an tan a, an inrem ta a ni.

Lianpuia fate Pu Buara leh Huliana, an thuthlunpui Darzatuala leh Lalpuihluta te chuan Farkawn khuaah remna thuthlung siam turin Lalvunga chu palai an kohtir a, Lalvunga chuan remna sa-ui an tan tawh avangin rinhlelhna a nei lova, thuthlung ṭha zawk siam tum an nih a rin avangin a kal ta a ni. Lalvunga chu Farkawn khua a thlen chuan nuthlawi Huallianpuii'n a inah a thlentir a, Huallianpuii chuan, 'Lalvung, tlan mai rawh, thah che an tum a, an thuruk pawh ka hria a nia', tiin a hrilh a. Lalvunga chuan, 'Sa-ui tanin remna kan siam tawh a, chuti chung pawha mi thah an duh chuan an thu a ni ang chu: ral a awm ka hre lova, tualkhel ralah Lalvunga ka tlan ngai lo ve', a ti a, a tlan duh lova.

Farkawn khuaah chuan remna thuthlung siam tur ni awm takin vawk an talh a, zu an beng bawk a. Lalvunga zukhawn in lai chu thawklehkhatah a kut pahnih an man bet a, an hnungkhrih a, an hruai ta a ni. An kal zel a, Ṭiau luiah an vithlum niin an sawi. A hruaitute chu Tiau lui dung an zui chhova, zanah Farzawl khua an rawk chiam a, an sial an kawisak a.

Lalvunga nu lungchhia chu a ṭap a,

Ka fa Lalvung lo hawng thuai la,
Misualho hi hnawt kiang rawh

, a ti a. Anni chuan heti hian an chhang a, hlaah an hmang hlen ta a:

Lalvunga nu ṭap ṭap lo la, i chau vang,
I fa Lalvung sahlamah uai zo ta e.

Lalvunga'n ka lian a ti, Farzawl a luah,
A luah zo lo changsial sawmthum kan la e.

Lalvunga thih kum chu kum AD 1780 vel nia rin a ni a, a sunna hla an phuah tam hle a ni. Lalvunga leh a farnu inbiakna thu chu tun hnu thleng hla ah an hmang ṭhin a:

Tlan rawh, tlan rawh, Lalvung tlan rawh ral an ti
Tualkhel ralah Lavung ka tlan ngai lo ve.

Farzawl kawtchhuahah Lalvunga lung an dawh a, Phunte leh Khawthlir khaw inkar (Rih aṭang mel 6 vel) kawng sirah tun hnu thlengin hmuh theihin a awm.



Link:
BBcode:
HTML:
Hide post links
Show post links

ADVERTISEMENT (A hnuai a milem hi a nia hmeh zeuh tur chu)