CHEMTEII

Hmanlai mizo thawnthu, naupang thawnthu te, nula leh tlangval in hmangaihna lam te leh mizo history etc...

Moderator: writers

Ngaia
Site Admin
Posts: 25813
Joined: April 30th, 2016, 4:07 pm

CHEMTEII

Unread post by Ngaia » November 22nd, 2017, 5:59 pm

CHEMTEII
Mizo Thawnthu
by Dahrawka, P.s.
Publication date 1987


Hmanlai hian lal pakhat a awm a, amah chu tlangval nupui nei lo a ni a. Nikhat chu a khuaa mi pahnih an rawn inkhing ta a.

Chu mite chu an pain a thih dawnin sepui pakhat chauh a thihsan a, “Sum leh pai engmah ka nei si lo va, hei hi in la rawn vulh pung ang a, in la rawn insem a ni ang chu” a ti a. Nikhua a lo rei a, anmahni unau pawh chu nupui fanau nei an lo ni tawh a, sepui pawh chuan tha takin note tam tak a lo nei tawh a. Tichuan an sial chu an han insem dawn a, a upa zawk chuan a nau hnenah chuan, “I ta ve tur a awm lo, kan pa chuan keimah chauh a ni min pek ni” a ti ta mai a. An unau an inrem thei ta lo va, lal hnenah chuan an sawi ta a ni. Nimahsela, lal pawh chuan rem ngaihna a hre lo va, tumah hriatpuitu dang an awm si lo, lal chuan heti hian a ti ta a – “Zaninah han ngaihtuah ula, khawvelah hian enge ni chak ber? Chu chu naktuk zingah min rawn hrilh rawh u, chu mi hre zawk chuan sial chu in nei ang” a ti a, an haw ta a.

Inah chuan a upa zawk chuan a han ngaihtuah a han ngaihtuah a, Sakawr chak deuh mai hi a lo nei kher bawk a, chu aia chak chu engmah awmin a ring ta lo va.

A nau zawk kha chu lungngai takin a haw a, fanu nula tleirawl chauh hi a nei a. A fanu chuan, “Lal chuan engtinnge a lo tih?” tiin a lo zawt a, [a pa chuan] “A! Chemte, sial zawng kan chang lo a ni sa mai, lalin ‘Khawvelah hian engnge chak ber rawn ngaihtuah ula, chumi hre zawk zawk chuan Sial chu in nei ang’ a ti a, kan hre awm si lo va” a lo ti a. A fanu chuan, “Chu zawng ka pa, mu rawh, naktuk zingah ngaihtuah tur a nih chu, zing fimah finna a awm ngai” a ti a. A tuk khua chu a lo var a, a fanu chuan, “Ka pa, lal hnenah chuan kal la, ‘Khawvela thil chak ber chu rilru ngaihtuahna hi a ni e’ han ti tawh, rilru a ngaihtuahna hi zawngin mitkhap kar lovah khawvel zawng zawng hi a fang chhuak thei vek a ni ti ang che,” a ti a.

Tichuan, zingah chuan lal hnenah chuan an unau chuan an han kal a, lal chuan a upa zawk kha a lo zawta, ani chuan, “A, ka sakawr aia chak zawk engmah awmin ka ring lo ve” a ti a. Lal chuan a nuih tet tet a, a ni e, ni lo ve a ti lem hlei lova. A naupang zawk chu a han zawt leh a, ani chuan, “A, khawvela thil chak ber chu rilru ngaihtuahna hi a ni. Rilrua ngaihtuahna hi zawngin khawvel zawng zawng pawh hi mitkhap kar lovah a fang chhuak thei vek a ni” a ti a. Lal chuan, “Tunge hrilh che” a ti a, ani chuan, “Ka fanu Chemteii’n” a lo ti a. Tin, lal chuan, “A nih leh thil pakhat han ngaihtuah leh rawh u, chumi hria chuan sial chu in nei ang, khawvelah hian enge thau ber, chu chu naktuk zingah min rawn hrilh u” a ti leh a, inah chuan an haw leh ta a.

A upa zawk kha chuan vawk pa thau tak hi a lo nei kher a, chu aia thau chu engmah hi awmin a ring lo va, tahchuan a rilru a tinghet leh ta a. A naupang zawk kha chu a lungngai hle a, in a thlen chuan a fanu chuan chanchin a lo zawt leh a. A pa chuan, “A, sial zawng kan chang awm hlei lo ve, ‘Khawvela thil thau ber rawn ngaihtuah ula, chumi hre zawk zawk chuan in chang ang’ a ti a, kan hre awm si lova” a ti a. A fanu chuan, “Ka pa, chu zawng naktuk zinga ngaihtuah tur a nih chu, zing fimah finna a awm ngai” a ti leh a. A tuk khua chu a lo var leh a, a fanu chuan “Ka pa, lal hnenah chuan han kal la, ‘Khawvela thil thau ber chu lei hi a ni e. Khawvel mihring zawng zawng leh rannung chi tinreng hi lei thau tlanin kan awm a, mahse a cher chuang lo a ni’ han ti ang che” a ti leh a.

Tichuan zingah chuan an unau chuan lal hmaah chuan an han ding leh hem hawm a. Lal chuan a upa zawk chu a han zawt hmasa leh a, ani chuan “Vawk pa thau deuh mai ka nei a, chu aia thau chu engmah awmin ka ring lo ve” a ti leh a. Lal chuan a nuih leh tet tet a. A naupang zawk chu a han zawt leh a, ani chuan, “Khawvela thil thau ber chu lei hi a ni e. Khawvel mihring zawng zawng leh rannung zawng zawng chi tinreng hi ama thau tlanin kan nung a, mahse a cher chuang lo a ni” a ti leh a. Lal chuan, “Tunge hrilh che” a ti a, ani chuan, “Ka fanu Chemteii’n” a ti leh a. Lal chuan, “Tunah thil pakhat han ngaihtuah leh ula, chumi hre zawk chuan sial chu in nei tak tak ang. ‘Khavelah hian enge hlu ber?’ chu chu han ngaihtuah ula, naktuk zingah mi han hrilh che u” a ti leh a, an haw leh ta a.

A upa zawk chuan a han ngaihtuah a han ngaihtuah a, “Nupui te aia thil hlu hi a awm thei dawn em maw ni?” a ti a, tahchuan a rilru a tinghet leh ta a. A naupang zawk erawh kha chu a hma ang bawkin lungngaiin a thlep reng mai a. A fanu chuan, “Ka pa, lal chuan engtinnge a lo tih” tiin a lo zawt leh a, ani chuan “A, khawvela thil hlu ber han ngaihtuah ula, chumi hre zawk chuan in nei tawh tak tak ang a ti a, kan hre awm si lo va, kan chang dawng ngang lo a ni e” a ti leh a. A fanu chuan, “Ka pa, chu zawng naktuk zinga ngaihtuah tur a nih chu, zing fimah finna a awm ngai e” a ti leh a. Khua chu a lo var leh a, a fanu chuan, “Ka pa, lal hnenah chuan han kal la, ‘Khawvela thil hlu ber chu muthilh a ni e’ han ti tawh. Muthilh hlan hi zawngin tumah kan awt lo a nia, mi zawng zawng hi muthilh hlan chuan kan intluk vek a ni. Lalber pawh a muthilh hlan na na na chuan engmah a ni bik lo a ni” a ti a.

An unau chuan lal hmaah chuan an han ding leh len lawn a, lal chuan a upa zawk chu a han zawt hmasa leh a. Ani chuan, “Nupui te aia hlu hi khawvelah hian engmah awmin ka ring lo” tiin a chhang a. Lal chuan a nuih leh tet tet a. A naupang zawk chu a han zawt ve leh a, ani chuan “A, muthilh hi a hlu ber a ni. Muthilh hlan hi zawngin tumah kan awt lo va, mi zawng zawng kan intluk vek a ni. Lalber pawh a muthilh hlan na na na zawngin engmah a ni bik lo a ni” tiin a chhang a. Lal chuan, “Tunge hrilh che?” a ti leh a, ani chuan “Ka fanu Chemteii’n” a ti leh a.

Lal chuan a naupang zawk fanu chu fing a ti hle a, a rilruin a finfiahna a ngaihtuah ta a. A pa chu la mu kawl ip khatin a kentir a, “Heihi I fanu chu pe la, zaninah lo theh tiak sela, ti arh sela, laah kai sela, puanah tah sela, chu chu kawrah han thui sela, naktuk zingah thui sa diamin min han pe rawh se” a ti a. La mu chu a pu ta teuh mai a, a fanu hnenah chuan lal thuchah chu a hrilh a. A fanu chuan, “Ka pa, lal hnenah chuan han sawi leh ta la, ‘La chu ka ti tiak anga, ka ti arh mai anga, mahse a herna tur herawt ka nei lova, a saina tur lasai ka nei lova, a kaihna tur hhui ka nei lova, a tahna tur puanbu leh puan thui khawl pawh ka nei bawk lo va, chung chu zaninah lo siam peih diam sela, min han pe rawh se. Chuti lo zawng a kawr kan thui hman lo dah ang e’ a ti e, han ti tawh” a ti a. A pa chuan lal hnenah chuan a han sawi leh a, lal chuan mak a ti hle a.

A pa hnenah chuan “A nih leh he artui hi I fanu pe la, zaninah han tikeu sela, han chawm lian sela, naktuk zingah khuang thei ak akin min han pe rawh se. Tukthuan hmeha talh atan ka duh ania” a ti a. Artui chu a la a, a haw a, a fanu hnenah chuan a pe a, lal thuchah chu a hrilh leh a. A fanu chuan, “Ka pa he buhhum hi lal chu han pe la, lo tuh sela, lo tithat sela, a kem tha takin lo khawl sela, miin han pe rawh se. Chuti lo zawng ar no a lo keu veleh pek tur leh chawm lenna a awm loh zawngin a thi leh mai dah ang e’ a ti e, han ti tawh” a ti a. A fanu thuchah ang chuan buhhum chu a han pe a, a thuchahte chu a han hrilh leh a. Lal chuan mak a ti rilru hle mai a, fing a ti hle a. A pa hnenah chuan “A ni lo ve, I fanu chu ka hmu duh e. Naktuk zingah amah lo kal sela, ka lo hrilh ang e. Amaherawhchu, a lokal dawn chuan inchei hlei lovin chei lo hlei lovin lo kal sela, lei pawh rap lovin, amaherawhchu pheikhawk bun si lovin, sakawr chungah pawh chuang si lovin Tin, thilpek engmah ka duh lova, rawn keng suh sela, amaherawhchu, lawmman keng lovin kut ruak mai chuan lokal suh se” a ti leh ta a. Chu chu a fanu hnenah chuan a hrilh leh a, a fanu chuan “Engtinnge ni ang aw…” tiin zankhuain a inngaihtuah a.

Tichuan khua chu a var a, a han insiam a, lal hnenah kal tur chuan a sam chu pial deuh maiin a khuih a, a zial duh lova, fai deuh hian a inbual bawk a. Tin, lenkhang sei tak hian fel takin a rawn inzem chai mai a. Ke bun siam chawp a vuah a, parva pakhat hi lawmman atan a keng bawk a, a kal ta a. Lal hnen chu a han thleng a, “Hei, I thupek ang zelin ka lo kal a ni. ‘Pheikhawk bun lovin, sakawr chung pawha chuang si lovin, amaherawhchu lei rap si lovin lo kal rawh se’ i ti a, chutiang chuan ka lokal a ni. Tin, ‘Thilpek engmah ka duh lova, amaherawhchu lawmman keng lovin kut ruak ngawt chuan lokal suh se’ i tih avangin hei parva lawmman atan ka rawn keng a ni” a ti a. Parva chu a kutah a fuktir a, pek tum ang chuan a han ban a, chu chu lal chuan lo han lak a tum a, chuveleh parva chu a thlawk ta hlauh mai a, thilpek chu engmah a pe lova, kut ruak chuan a lokal hek lo va. A hmel a lo tha em em bawk si a, lal chuan nupui atan a duh ta a, inneih thu an sawi a, palaite an tir ta a.

An inneih dawn chuan lal chuan thu a tiampui a “Tunah kei hi roreltu ka ni a, ka rorelna lam hi engmah I rawn khawih vein I rawn sawi ve tur a ni lo. Mipain hnathawh bik kan neih te hi hmeichhiain an lo khawih ve ka awi lo a ni. Pathian thu angin hmeichhiate chu mipa tanpuitu mai tur in ni a, chuvangin ka rorelna te I lo khawih ve zawngin nang leh kei kan innupa thei lo a ni mai ang. Ka inchhunga I duh ber pakhat I la ang a, I pa inah I haw leh mai tur a ni” a ti a. Tin, ani pawh chuan “A ni alawm, chutianga thutiam sa neih chu a tha hle alawm” a lo ti ve mai bawk a.

Tichuan ropui tak leh hlim tak chuan an innei ta a. Nimahsela, an inneih achin rei vak lovah chuan lal upa pakhat chu a upatpuite’n an itsik avangin dawt hlir mai hian an rawn hek ta a. Mahse, chu upa chu atang zo ta lova, thiam loh an chantir a. Thih thu hial a chungah an ti tluta a. Chu chu lal nupui chuan a lo hre chiang em em si a, an heknate dawt vek a ni tih a hre reng mai si a. Chu upa chuan lalnu hnenah chuan tanpui a rawn ngen a, a ni’n a lo khawngaih a, lal hnenah chuan a va sawipui ta a. Lal chuan, “Chuti a nih chuan zuk ni tak a” a ti a. Upa chu thiam a chantir a, a thu chu a phelh leh ta a.

Amaherawhchu a nupui hnenah chuan “Khai le, hei kan inneih dawna kan thutiam kha I hre reng ang a, ka rolrelna I rawn khawih buai ta a ni si a. Engemaw I duh ber hi I la ang a, I pa inah I kir leh mai tur a ni. Nang leh kei kan innupa chhunzawm thei dawn lo a ni mai” a ti ta a. A nupui pawh chuan lungawi takin “A nia lawm, thutiam tawh sa chu bawhchhiat tur a ni lo ve. Amaherawhchu chutia kan lo inthen dawn mai si chuan ka thiam tawpin rawng ka bawl ang a, zanin chu chaw kan la kil dun ang chu, kan chaw kil dun hnuhnun ber pawh a ni mah thei a,” a ti a. Tichuan rawng chu a bawl ta sauh sauh a, engkim tui takin a buatsaih a. Tin, damdawi zuartu hnen atangin muthilhna hlo a lei bawk a. Zanah chuan chaw chu an han ei dun a, thingpui te an in a, hlim takin an awm dun a. A hnuhnung berah chuan zu an han in a, a pasala in turah chuan muthilhna hlo chu a phul ru ta a, an han in zawh veleh chuan a pasal chu nghet deuh maiin a mu ta chawrh chawrh mai a. Chuveleh chhiahhlawh ho a va ko va, a pa in lamah a zawntir ta a. Kawmchar lam pindan pakhatah an muttir a.

A tuk khua a lo var a, a nupui chu a kiangah chuan a va kal a, lal chu a lo harh ve ta bawk a. A awmna ngai ni lovin a hria a, a ngaihna a hre mang lo va, a han hawi vel a, a nupui hnenah chuan “Hei engtizia nge ni? Khawi lam nge ni? Khawiah nge ka awm?” a ti a. Ani chuan, “Ka pa in a nih hi, mak I ti teh elo” a lo ti a. Lalpa chuan “Engtiziaa I pa ina awm nge ka nih, eng vang nge ni?” tia a zawhleh chu ani chuan “Kan inneih dawna kan thutiam kha I hre lawm ni? ‘Ka rorelna mi khawihpui chuan, ka in ata I duh ber I la ang a, I pa inah i haw leh mai tur a ni’ i ti a, chuvangin nangmah hi ka duh ber chu I ni a, hei ka la che e, ka pa inah ka hawn che a nih hi,” a ti ta a.
A tawp ta



Link:
BBcode:
HTML:
Hide post links
Show post links

ADVERTISEMENT (A hnuai a milem hi a nia hmeh zeuh tur chu)