THE PRICE OF PEACE

[Sandy sweet]

ZALEN MAN






Ka tleirawl chhuah tirh phat atangin Shillong ah lehkha zirin ka awm tawh a, St. Edmund's college ah ka lut thin bawk.



Vawkhat kan college chawl chu kan chawlh rei deuh bawk avangin leh ka chhungte ka hmu khat a ka ngai ve deuh bawk nen kan khuaah chuan haw ka tum ve ta a.

kan haw na tur hi tunlai angin motor te a awm ve hek lo, lawnga nikhat kal phawt hnuin Aizawl kan ban thei tawk a , Aizawl atang pawh chuan thui fe kan khaw thlen nan chuan ke a kal a la ngaih dawn bawk si avangin thawmhnaw pawh tlem chauh ka hawn a, ka chhungte hawn tur chu police bazar ah chuan ka lei ve bawk a , chithlum mum pack hnih ngawt ka lei bawk.


Khatih lai khan duli in ka chhungte hawn tur thil tam fe ka la lei thei.


Kan hostel awmman pawh thlakhatah cheng thum bak kha kan la chawi lo , pawisa kha a la hlu hle a, mahse keini ang thingtlang khua tan kha chuan thawhchhuah kha a har hle .


Ka pa hi kan khua a primary zirtirtu a ni thin a , ka hriat sual loh chuan thlakhatah cheng sawmthum chu a hlawh pha ve in ka hria , primary naupang zawng zawng chu a ho vek a , amah vek in min zirtir thin class zawng zawng kha.


Keipawh zirlai thiam thei tak ni hran lo mah ila ka pa fuihna zarah theihtawp chhuah in ka zir ve tang tang a scholarship te ka hmuh avangin tihian ka zir zo ve tep chu a nih tak hi.



Aizawl ka thlen chhoh chuan ka palina (ka pa ute) bulah ka innghat a , atuk a kan khaw ban leh nghal mai tum ka ni mahse rawlkhawlh na avangin ka thulh leh ta zawk a.


Ka Upuia chuan a bialnu rim pui turin min sawm tlat pek a , ka phur lo ngei mai mahni bialnu te pawh ni hlei lo han rim chu.


Mahse ka zui ta tho a , zarkawn tun hnua 'Zarkawt' lo ni ta ah min lenpui a , a bialnu te chu mihausa chhung an ni .

( *Zarkawt:helai kawn hi vaki liam kawn a nih avangin ki len an zar thin a, Zarkawn an ti thin . Tunah chuan 'Zarkawt 'tih a lo ni ta a ni. )



An in a kan luh chuan ka zum zut a, an ni ang mihausa in a keini ang han len ve chu nuam lo ka ti hle a , ka thu nuam thei mang der lo.


Rei ngial kan thut hnu chuan hmeichhia la naupang tih hriat tak hi a lo kal phei a , "Upuia te ni reng in, in fel hle mai , lo thu ula thingpui ka'n siam ang nge, " a ti zung zung a .


Ka en chik viau mihausa an nih vang chu nge a ngo paw phak a , a puan bih zawng zawng te nen chuan a inmil vel vek a ni mai , a sam chu a ngil tle siau a , a thlah hniang bawk , upuia bialnu ni tur chuan ka lo ui ve hman hmawh a.


Thingpui a lo chawi chuan ka ban thuai a , kan in te te phawt a , a lum tui viau mai keini ang tlangval luck lo tan chuan nula thingpui a nih hrim hrim chuan a tui vek ka ring.


A hnu deuh chuan hmeichhe hmel fai veng mai hi a lo chhuak leh a , upuia chu anuih sang a , "in lo leng a in fel hle mai , kha i thianpa chu tu nge a hming? " A rawn ti nghal bawrh bawrh a , an polite dun hle mai , mahse kan hmuh hmasak zawk khan ka mit a la zawk.

Ka hming chu Dinfela a nih thu leh upuia nen chuan cousin kan nih thu te ka sawi hnu chuan , leng fo turin min sawm nghe nghe a.


A hnu deuh chuan ka hmuh hnuhnun zawk kha upuia bialnu a ni tih ka hre zui bawk a , sawifiah thiam si loh hian ka hlim veng veng mai.


Upuia bialnu chu a dam that loh avangin kan haw thuai a , pawn thleng chuan min thlah a , anni inngaizawng an ni bawk a , hla deuh hlek ah ka nghak a, min thlah ve se hi kan ti khawp a .


Kan haw hnu chuan upuia chu a hming vel ka zawt a , min fiam zui ang tih ka hlauh avang chuan thil tam tak hriat duh mah ila ka zawt zui duh tawh bik lo.



Kan khua a ka haw chuan ka chhungte chu an lawm khawp mai a , ka nu phei chu a tap hial, ka thil hawn te chu ka sem diat diat hlawm a , kan hlim ve hle.


Kan khua hi khawlian kan ni lo a, khang hun lai khan in za sawmnga vel bak kan ni lo, kan khua atang chuan ka zirsang ve ber a midangte chuan min chhuang ve thei hle chutia ka haw ta pawh chu min lo lawm sap sap a in leng hi kan nei awl lo .

ka chithlum mum hawn kha ka nu chuan kan inleng te chu a pe diah diah a , an lawm ve hle.



Thla hnih chhung zet kan khua ah chuan ka awm a , hlo thlawh te ka puih a , eng eng emaw ka tih pui nual a , kan chhungkua ah chuan fapa awm chhun ka nih bawk avangin ka mawhphurh na a nia , chutia han puih vel chu nuam ka ti.



Ka pa a hna ah a buai thin si a, ka farnu te leh kan makpa ten ka nu ho in an thawk ve malh malh zel a , kei lah awm thei ka ni si lo.


Ka kal a hun leh tawh avangin ka inpuah chah tan a , ka pa chuan, "kan vawkpa sut nghak hi talh i la ,khawtlangin kan ei ho dawn nia , i lo haw in an lo lawm ve em em thin che a ,i kal leh dawn lah in an thlah leh thlap zel che a , nang hi chu kan fapa bik pawh i ni lo , khawtlang fapa i ni a , i zirlai ah pawh tang sauh sauh ang che , "min ti a .

A thusawi chu dik ka ti viau a, hnial buai lo in kan vawkpa pawh chu kan talh ve mai bawk a, khawtlang chuan ruai chu kan kil ho a , kan pastor in lawmthu sawina te neiin a tawngtai bawk a, kan hlim tlang ve hle.



Ka kal dawn ni chuan ka nu chu a tap deuh pur a, ka zirlai ka zir zawh hnu chuan an kianga awm ve ngei ngei tur in min ti a , kalsan pawh a har lam hre chu a ni.


Aizawl ka thlen thlak chuan , cham rei thei ka nih loh avangin zankhat ka riak a , Shillong lam pan chuan ka liam ta nghal a, Zarkawt tleirawl kha hmu chak viau mah ila a rem si lo bakah min hmu ve duh lo maithei bawk sia.


Ka thlen thlak hnu chuan college chu kan tan nghal a ni deuh mai , chawlhna hun pawh ka nei meuh lo.


Nikhat chu ka thianpa nen P. B a kan kal tum in mizo hmeichhe ho kan hmu nual a , an lo chho deuh sap sap a , a tawp ber ah chuan kha Zarkawt tleirawl kha ka hmu hlawl mai , ani pawh in min lo hmu ve chiah bawk a , min nuih sang a , min lo pan in mak a tih thu leh min hmuh avanga a lawm thu te chu min hrilh a .



Min kalsan hnu chuan ka hlim lutuk chu ka khi vur vur mai, kan haw hnu thleng pawh chuan ka la ngaihtuah chhunzawm zel.



Kan hostel hi Laimu(laitumkhrah) ah a awm a , biak in hi kan awmna atang chuan a hla vak lo. Chawlhni ah chuan ka inkhawm ve ziah thin.A tir chuan Mizo ho inkhawmna tawp a ni thin mahse hun a lo kal deuh a , presbytarian leh baptist in an awm hrang ta a, presbytarian ho an inkhawm hmasa a baptist dar sawmpakhat vel atang an inkhawm ve leh a , an in hman chhawk a nih ber chu , tun hnu hian baptist ho zawng hian Madanriting lamah biak in an sa ve tawh in ka hria .



Kan college chu Laimu a awm anih avangin kan hostel nen pawh chuan a inhnaih a , kan inkhawm na pawh chu kan hnaih hle , kan tan chuan ke in a kal theih mai a , a awlsam phian mai.


Inkhawm kan ban chuan , kan chhuak deuh sap sap a , ani bawk kha ka hmu leh ka pan ding nghal a , min hmuh chuan min nuih leh ver ver a , a hmel ka hmuh chuan ka dam sawng sawng in ka hria , dam lo ni chuang hauh si lo hian chutia ka awm chu mak ka ti .



Kan inbe zel a , a hming chu upuian min hrilh tawh tho avangin ka hre sa tawh a mahse ka zawt nawn leh ngat .


St. Mary's ah IA(Intermediates Art) a lo zir mek chu ni in, Malki ah hostel ah a awm thu pawh chu min hrilh nghe nghe.



Inkhawm dar a rik tak ah chuan , kan in hmu leh vat dawn nia tiin kan inthlah a.


Ani chu ka vei zui zel bawk si a tih ngaihna tak pawh ka hre tawh lo, an school chu Laimu ah tho a awm avangin an ban hun awm ang ah chuan ka chang ziah a ka hmu fuh thei ngai lo reng reng.


Mahse vawikhat chu ka chang fuh ve hloh Dhankheti thleng ka thlah a , an hostel thleng thlah ka duh viau na in an warden min a hmuh a hlau si a, chu tah chuan kan in mangtha ta ringawt.


Chuta chin chu hmu tur in ka kal ta ziah a , in haw lo ve ve nafam chu kan in ngaizawng ve ta rawh a, ka duh tih ka hrilh lai a , a hmel lan dan mawlh kha ka theihnghilh thei mawlh lo, nimin ang mai in a la chiang viau.Tin, ka theihnghilh ngai pawh in ka ring hek lo.

A hmel chu a sen vek a , hnuai lam a bih ngur bawk a, a duhawm thlawt hmeichhe naupang pawisawi lo tak ang mai a ni. A vawikhat nah chuan min hnawl phawt mahse ka tih buai tak reng hnu chuan a pawm vr ta kha a nia.


Khatih lai khan min duh lo hlawm tawp chu a ni bik lo mahse a la naupang a , thil thleng thei tam tak a ngaihtuah avanga min hnawl mai chauh a ni.


Kei hi min tawng lo tase khatiang thil kha a chungah a thleng kher a ngem ? Ka inchhir thin lo intawng lo ila ka ti ngawih ngawih thin.


Thla chauh kan inzui hnu chuan a rai ta mai sia , tum lawk loh pui in kan inneih a ngai ta , ka lainat a neih ngei pawh ka duh ani baka ka nupui ni tura duh ka nei chuang lo , a hlauthawng em em a , hnem vak ngaihna pawh ka hre bik lo.

School chu a kal chhunzawm tawh lo a , keipawh ka graduate hman hek lo, Aizawl lamah kan haw ve ta rawih a , apa'n kan chanchin a hriat chuan a lung ni lo hle a , an lo hruai nghal, palai kan tirh pawh in an rem duh si lo, ka tih ngaihna hre lo chuan upuia chu sawm in kan ru chhuak ta tawp , apa lungawi hun kan nghah chuan kan fa lo piang tur chu fahrah a nih mai ka hlau a ni. Bakah chhungte avanga innei thei ta lo te pawh ka hre ve nual a chutiang chu kan chungah a thlen ka duh lo a ni.


Kan khuaah chuan ka hrui ve tawp a , ani mihausa fanu tih takah a kal tha hleithei si lo kan khua pawh ni hnih ah kan thleng thei tawk .


Ka chhungten min lo hmuh chuan mak an ti hle a, mahse ka nu chu a lawm letling zawk phian a, di in ah a la khawsa ngai si lo a ka khawngaih thei khawp mai.


Nitin in ka feh san thin a , lo lama kal te chu kan phal lo a , hreawm a tih thu a sawi ngai hek lo, kum sawmpariat lek a la ni chung khan a rilru chu a puitling phian a.


Nitina in a awm chu a ning deuh bawk si a, lo a kal ve chu a ruk te in min dil thin a kan lo te chu a awih si a kal ka phal lo a , mahse nitin min dil ziah tho.

Amah zawk zawk chuan, amah avanga lo lam hna thawh ka ngai ta chu a inthiam loh thu a sawi ve ziah a , keilah in ,"a nih chuan min duat viau la , " Ka ti mai zel bawk sia ,keimahni tawk ah chuan hlim ve tak chu kan ni.


A chhungte chu an lo lang zui lo bawk a keipawh ka fimkhur hle zin pawh ka zin duh lo.


Ka nu leh pate chu a zah thiam a , anu leh pate ang tak tak in a en a anni pawh in an duh viau , ka farnu te lah in an zah a, kan chhungkua ah chuan a tlatlum riau, farnu hi panga ka nei a, u pathum leh nau pahih an vai chuan keiai in ka nupui chu an duat zawk.


Kan khaw ho pawh chuan an kawm bawrh bawrh a , tuman an en hrangin ka hre lo.


Nau a hrin dawn chuan ka zam lutuk a , ka pa meuh pawhin min nuih tawp , ka teikual chhen a ka thu hle hle thei lo.

Nau lah chu a vei rei phian bawk si a , a na tuar ri ka hriat phei chuan ka lo na ve vek in ka inhria. Naute an lo chawi chhuah chuan mipa a ni a , a kut leh ke te ka en chuan a te reuh hle a , ka en ngawih ngawih ka hmangaih nghal em em mai ni.


Ka fapa pawm chung chuan anu chu kan pan a , chau deuh chung hian min lo en a , "fapa kan nei , " Ka tih chuan min nuih suk a .

A bulah chuan thu in , "ka hmangaih che , chuan kan fapa pawh hi , " Tiin ka fawp zeuh a , a mittui chu a luangthla ngia ngia a, lawmna mittui a nih avang in pawi ka ti lo viau mahse a tah leh hi ka phal tawh ngai lo ang.


Kan chhungkua chuan kan hlim ho dar dar lutuk , ka pa chuan a hming a sa a , 'Lalhriatpuia' tiin .


Naute kan nei ta bawk a , ka pa chuan palai tirh chu a tha a ti a , an kal leh a mahse min rem thei ta chuang lo.


Thla ruk hnu ah chuan chutia awm reng chu tha ka ti ta lo a , Shillong lamah ka zirlai zir zawh phawt chu tha zawk in ka hria a, ka pa ka hrilh chuan a lo pawm viau mai a mahse ka nupui leh ka fapa kalsan chu ka hreh bawk si a , ka nupui chuan, "zir zo thuai thuai la awm ho na hun kan la ngah dawn chauh a lawm ka nu leh pate kiangah hian kan lo awm anga min ngaihtuah duh suh, "a ti a , ka nupui chu ka zah ngawih ngawih , a rilru chu a kum phu lo in a puitling a ni.


Kum khat zet Shillong a ka awm hnu chuan ka zir zo a , hna pawh ka hmu nghal. ka nupui leh ka fapa chu hruai ve nghal mai ka tum a .


Ka pa chuan chutia awm reng chu tha in a hre lo a, palai chu a vawithum nan an kal leh ta mahse min rem thei leh ta chuang lo.

A nihna takah chuan ka tan chuan a thangtlawm thlak a , zah pawh ka zak reng bawk.

Mahse ka nupui chuan ka tan engkim kalsan a huam a, an in nuam tak te a zirlai leh a chhung te chen in kei min zui in thingtlang kilkhawr a awm pawh pawi a ti lo a , min thlang a keipawh in kalsan ka tum bik lo chu a hneh in min kalsan ang tih chu ka hlau ber zawk .


Shillong ah chuan kan in beng bel a , kan chhungkua chuan midang kan ngai bik lo kum nga zet kan inneih hnu chuan kan nu chuan nau a pai leh ta a , nau pai chu ka phal vak tawh lo zawk a nau a har deuh bawk si avangin mahse amah chuan fanu a awt bawk si a ,nau chu a pai leh ta a ni.


Kum 1966 , march thla a lo thlen meuh chuan Mizoram chu ram buai a lo ni ta a , keini pawh in thu thang te chu kan hre zel si a , ka awm mai mai thei ta hauh lo mai, ka vei ngut ngut a kan nu ka ngaihtuah si nau nei mai thei dinhmunah a ding tawh si leh lanah kan ram Mizoram ngei chu ka ngaihtuah si , ka rilru chu a insual buai hle a ni.


Ka nupui ka hrilh chuan a tap tawp a , kan inbe hlei thei lo mahse rei ngial ka hrilh fiah hnu chuan , " Kan ram chu kei pawh in ka hmangaih a , vawiin a Mizorama chengte tan mai ni lo in la cheng leh tur te tan beih i duh tih ka hria , " A tap leh phawt a , keipawh ka rilru a na , sawi mai tur ka hre bik lo.

"Mahse lo boral palh ta la engtin nge kan awm ang? Kei leh i fate hi min ngaihtuah ve miah lo a mi?, " Ka mitah chuan chiang deuh in min en chu zawh na chu chhan a har hle mai .

A bulah chuan thu thla in ka kuah vang vang phawt a , "Ka hmangaih lutuk che u tih i hriat kha in nat hi ka phal bik reng reng lo mahse , " Keipawh ka hnuk a ulh , sawizawm leh in, " Kan ram tan hian enge ka tih theih ve? Engmah ka la tih sak lo a sin , hun rei tak ka awm bo a , a chhunga cheng ten lungrual takin an lo enkawl tawh thin a , haw na tur hmun dang ka nei lo a , kan ram lo hi ram dang ka nei hek lo , kan ram hian min mamawh a ni, "ka tih chuan a insut deuh hrawih a .

Ka mit ah chiang deuh in a en a ka tihtak zia a hria , " Ti rawh in siam ang u , kan ram tan chuan theih tawp chhuah ang u ,engkim ah kan thlawp ang che, " Tiin a mittui chu a hru hul mawlh mawlh a , min nuih seih bawk a


Ka kuah vawng vawng a , a hmuiah chuan dimte in ka fawp a , "ka lawm e aw, " Ka ti zui sap bawk a.

Ka nupui raipuar luah tawh englai pawh a hring thut thei din hmun a ding tawh chu ka en a , kei patling meuh pawh hi ka rilru a buai a ni, nau a hrin laiin a kiang ah ka awm thei dawn lo a, engtik ah nge kan in hmuh leh ang tih lah ka hre hek lo.


Aizawl kan thlen chuan a ruk thei ang ber in ka thian te chuan min lo hmuak a , anni chu ka zui ve nghal dawn a ni , kan inbiak lawk sa tawh avangin ka pa chuan ka nupui leh ka fate chu a lo hruai a , chu chu kan in hmuh tawpna a ni.




Keipawhin Mizoram National Volunteers (MNV) chu ka zawm nghal a, thosi leh vangvat karah kan ram mu a , hmun hrangah kan awm kual thin a, awmna hnun nghet pawh kan nei lo.


Kan nun chu a ralmuang lo hle a kan chhungte pawh kan hmu thei hek lo, nitin deuh thaw chuan kan in bei hi a ni deuh tawp mai.


Ka thiante tamtak ka chan a , chutia thi lo a ka la awm thei chu ka vannei hliah hliah , vai sipai ho mahin thah tum a min zawn hlawm laiin mizo thenkhat pawh in kan beih ve na te leh kan tawrh na te chu hrethiam duh lo in sipai lo puih tawk lah bo lo.


Nitin deuh thaw hian mi kan chan a , eitur neih that loh nen kan nun chu hreawm tak a ni. Ka chhungte chu ka ngaihtuah em em a vawikhat mah ka hmu leh ta lo an damtha em tih tak ngial pawh ka hre si lo.


Khawkhawm te a lo awm a , indo na in a hrin tel eitur te chu a vang em em a , khaw hrang hrang te chu hmunkhat ah an awm khawm tir a , keini in kan pan theih loh nan a ti an ni.


Kan beih ve tang tang na chuan rah tha a chhuah lo in a chang chuan ka hre thin a , nu nau pawi sawi lo in an tuar bawk a, kan hmeichhia tam tak in pawngsual an tawk bawk a, hmeithai tam tak an awm phah bawk a , ka beidawng ve lek lek thin a ni.


Kum nga zet thosi leh vang vat kara ka tal ve hnu chuan , ka nupui leh ka fate chu ka ngai em em a , a ruk thei ang ber in kan khuaah chuan ka lut ru a, kan in ah chuan dim thei ang ber in ka pen lut a , khawnvar lo inchhi eng chu ka hmu a , ka nupui chu zawite in ka ko a, ka ko nawn leh a , lo tho chhuak in khawnvar chu a herh sang leh deuh a , min hmuh chuan a ka a hup vat a .

Pan hnai in ka kuah nghal a , min lo kuah let ve in kan pahnih chuan kan tap tawp , engmah kan sawi thei lo ve ve.


A hnu ah chuan chaw ei min siam a , ka ei pawh chuan ka hnuk a ulh tun a , ka lem tha thei mang der lo , mumang ang mai te chuan ka hria a , ka awih thei lo deuh chu a ni.

Ka tan rinawm takin a awm a ka chhungte kiangah , amah chu ka zah thar leh sawt .

An bula mu ve mai tur chuan min sawm tlat a , fanu kan neih thu pawh min hrilh , awm rei thei ka nih loh avang chuan kal leh mai ka tum a mahse min sawm tlat avang chuan ka riak ve ta law law a.

Zingah chuan tawng mur mur ri hi ka hria a, tu emaw hian ka biangah chuan a beng thek thek a , ka men chian chuan vai sipai ho chuan min lo hual bet vek tawh ka nupui pawh chu an lo phuar bet a.

Ka silai ka la mai dawn a a awm ta hauh lo , thawh ka tum chuan min chhir zawt zawt a , ka ka atang chuan thisen a lo luang chhuak a, ka samah chuan min tham sawk sawk in zawh na chi hrang hrang min zawt a , ka sawi duh bawk si lo , kan hotu te leh ka pawl te awmna chu min zawt nawn leh a , ka la ngawi reng.


Min sawisa chiam a , an hotu ve ber chuan min vau ta ka nupui chu pan in a sam ah chuan a tham dak awr a , akawr chu a pawtthler kawk bawk a , hmuh ava har tak em , ka ka an leh ka tum lai tak chuan ka nupui chuan a lu a thing a .


Ka tha neih zawng zawng sawm khawm in thawh ka tum a , an vai chuan min sawisa chhunzawm a , ka che thei tawh lo , ka nupui chu an phelh ruak vek a , an sual rawn bawk a , ka che thei si lo , ka ka an hnawh phui tlat tawh a vangin ka au chhuak thei hek lo.

Ka tal vak vak a , a sawt si lo , ka mittui chu a luang zawih zawih a , an kal kian hnu chuan min rawn pan leh ngat a , ka chhip samah tham in i sawi tawh a ngem a lo ti leh ka lu chu thing in a lu ah chuan ana thei ang ber in ka tauh chawrh a , min hnek leh piap piap mai.


Ka nupui chu thei leh thei lo a , lo vak phei in min sawisa tupa ke ah chuan aman a , chupa chuan a tlawh chawrh a , kun in a samah chuan a kek dak awrh a , puak ruk in ka nupui chuan a chal chu a tin ta mai engtik laiin nge a lak hman ka hre lo , an chhuh hman hma chuan ka lam ah lo hawiin , "ka hmangaih che , " Tiin a phun sep a , a ri dawrh thisen tam tak a luang bawk a .


Ka a vek enge tih tur pawh ka hre lo , thih ve chu ka thlang zawk a mahse ka che thei si lo , enge thleng tih pawh chu ka hre mumal lo, ka awm mawl tawp.

Min man a , min sawisa a , zawhna min zawt bawk a , engmah ka hre lo chhan pawh ka tum chuang lo , an beidawng ve nge , tan in ah min khung ringawt a.


Kum thum vel zet tan in a ka awm hnu chuan ka tlan chhuak a , kha vai hmelchhepa kha ka umzui deuh char char tawp chuti maiin thah chu a awl ai lo .


Rei ngial ka zui ruk hnu pawh chuan ka that mai thei lo , thuihhruai a ngah si a , chance ka nei mai bik lo.


Bakah silai ka kawl tawh si lo a , phuba lak ngei chu ka tum ruh tlat thung , ka thian te pawh ka zawm mai lo .

Kum khat lai ka zui ruk hnu chuan chance ka nei ve ta , a in bual lai chuan zawi te in ka kal phei them them a , hnunglam atang ka rek bet thut a , a palian si a , ka tal buai tep mahse a inrin loh laia bei ka ni a ,a tang rei lutuk lo , a thih fel hma chuan ka thlah a , a khuh bawrh bawrh mai puanchhia lain a ka ah chuan ka hnawh a , chem hrim tak la in , a sa*u chu ka zai chhum hmawk a na tuar hmel chuan ka nupui kha ko let leh thei sela chu a aina in ka sawisa hrep a.


A nghawng ah chuan rek leh in a nunna a thlah hma lo chuan ka ret bet char char , a thih hnu pawh chuan chem te chuan a thin ah ka vit zui mawlh mawlh .


Ka kalsan a , keipawh thih ve nghal mai chu ka duh mahse ka chhungte chu ka ngaihtuah let a an kianga kir leh phawt chu ka tum ta zawk a .

Ka nupui phuba chu ka la a mahse ka hlim chuang hauh si lo, ka nupui khan ka thil tih te kha tha a ti kher a ngem? Phuba hian tumah a kokir thei lo a , phuba chuan phuba vek a hring chhuak thin


Kan khua ka thlen chuan tumah an lo awm tawh lo, an khawm vek a niang , an chanchin ka hriat tak mai si loh ah chuan ka thian te chu zawm ve leh mai ka tum ta zawk a .


Anni pawh kan buk ah an lo awm tawh hauh lo.


Hemi tum hi chuan ka vannei tak zet a ni, min zawng reng a , bihruk pawh chu a har a ni.


Keimaha thla thum vel zet ka vahvaih hnu chuan ka pawl te chu ka hmu leh ta mahse anni pawhin phatsan tu ah min ngai a min lo lawm bik lo.


Jail atanga ka tlanchhuah thu te kha an lo hre ve bawk si nen,mahse ka in sawi fiah thei ta hram a.


Ka tan chuan nun hian awmzia a nei lo a ,thi mah ila pawi tih na ka nei lo damchhan pakhat mah ka nei tawh lo a ,ka fate ka chhungte ka ngaihtuah hek lo ,ka a pawh a ni mahna .


Nunna ka la neih ve hram hram chhan chu ka nupui bula Mizoram zalen nan theihtawp ka chhuah ang tia ka intiam vang chauh a ni.



Kum tam tak kan ram mu a ,nunna tam tak kan chan a thisen tamtak a luang bawk. Mahni pawh kan inhrechiang tawh meuh lo , kan tum ber Mizoram zalenna sual tur pawh chuan kan chau zo ta a ni. A chang in kan chan a tha a , an chan that zawk chang a awm bawk ka mit hmuh ah ngei mitam tak in an nunna an chan bawk , mahse a tawpah chuan kan sual chhuak ve ta Pathian remruat te pawh a ni mahna .

Kum sawmhnih zet kan ram mut hnu chuan Mizoram chu rambuai ni tawh lo in kum-1986 ,june ni-25 ah Inremna Thuthlung(secret agreement) India Danpui hnuaiah;INC Vice President Arjun Singh leh MNF President PuLaldenga ten New . Delhi ah an ziak a.

A hnu ni-5 na, june ni-30 chuan 'Remna Thuthlung' (Mizo Accord) chu India sawrkhar Home Seretary R. D. Pradhan , Mizoram Chief Secretary Lalkhama leh MNF President Laldenga ten New Delhi ah an ziak a ni.

He kan inremna Thuthlung hi India rama inremna ziah hlawhtling awm chhun nia sawi a ni, venhimna lama mithiam bikte chuan, "khawvela helna pen hmanga chinfel awmchhun a ni, " an lo ti hial.

Kum 1986 August-ah keini pawh remna leh muanna a awm tak avangin Mizoramah kan haw a Mizoram pawh 'STATE' a hlan kai kan ni ve ta bawk.

Mizoramah remna leh muanna a awm tak hnu (1986 atang) hi chuan India ram ah state ralmuang ber kan lo ni chho ta a ni.


Keipawh ka chhung te ka zawng a , kan khua ah chuan mi tlemte bak an awm tawh lo.


Ka chhungte nen kan inhmuh chuan lungchhe takin kan tap a , keiphei chu mipa e ti lo chuan ka tawng hlei thei lo, ka tap zawih zawih .


Ka fate chuan min hre lo , ka bula kal tura ka tih pawh in an duh lo , bawihtei chu kum sawmhnih lai a ni ve tawh a , anu ang mai a hmeltha a ni , azak zum a min hnaih mai ngam lo , ka fapa chuan min kuah in a tap hlap hlap a , min lo la hre ve deuh reuh a ni.


Ka nupui thlana kan kal chuan a thu inziak chu ka en reng a , insum ka tum hauh lo awrawl chhuah meuh in ka tap a.


'KAN THEN TAK LALNUNPUII ' tih inziak chu ka chhiar nawn tluk tluk a , a tawp a 'A PASAL LALDINFELA ' tih lai ka chhiar chuan ka zak a , nep ka inti a ka nupui tan khan engmah ka tihsak ve hman ta lo , a pasal ni tlak hi ka nichiah em? Chu chu keimah leh keimah ka inzawt fo thin.


Kan inhmuh hmasak ber na te chu ka mitthla in ka chhui kir a , min hmangaihna avanga a tuar na te chu ana a ni , thih dan ah pawh rapthlak ber in a thi a , ka mit in hmu kur mah ila tihsak theih ka nei si lo .


Mittui tla chung chuan, " Kan zalen man hi a to tiraw?, ka hmangaih i awmna hmun atang khan min lo thlir ve reng em? Tunah chuan lungmuang takin chawl tawh rawh ,i hnena ka thu tiam chu ka hlen ta e , i hmangaih Zoram tana i tawrhna hi a thlawn lo e, min lo nghak la ka lo kal ve thuai ang , " Tiin ka mit chu ka chhing zui vang vang a .



'𝓣𝓱𝓮 𝓮𝓷𝓭 '


_______________________________